managing21.be

De wereldwijde kunstmarkt raakte vorig jaar in het slop. De omzet daalde met 4 procent tot 65 miljard dollar. Dat was het laagste niveau in drie jaar. Dat blijkt uit cijfers van het jaarlijkse Art Basel en UBS Art Market Report. De terugval moet volgens rapporteur Clare McAndrew (Arts Economics) vooral worden toegeschreven aan de macro-economische en geopolitieke achtergrond, die de activiteit in de hogere marktsegmenten heeft vertraagd.

“Het rapport maakt duidelijk dat de rijken niet immuun zijn voor verstorende financiële, sociale of politieke veranderingen”, betoogt Clare McAndrew. “Aanhoudende onzekerheid wijst op stabiele verwachtingen voor dit jaar.”

Vooral in de hogere segmenten van de kunstmarkt vielen klappen. – Foto:Bernd Hildebrandt/Pixabay

In een scherpe omkering van recente trends waren de grootste dalingen voor de hoogst geprijsde werken. De waarde van kunst met een veilingprijs van meer dan 10 miljoen dollar daalde sterk. Deze sector was het enige segment dat twee jaar geleden nog groeide, maar kende vorig jaar een terugval met 40 procent. “De grootste particuliere handelaren, met een jaaromzet van meer dan 10 miljoen dollar, rapporteerden een gemiddelde omzetdaling van 7 procent”, verduidelijkte McAndrew, die een onderzoek uitvoerde bij meer dan 1.600 galerijen.

Er was wat beter nieuws aan de onderkant van de schaal, waar de volumes verbeterden en dealers met een omzet van minder dan 500.000 dollar de grootste omzetstijging hadden (11 procent). Deze dynamiek bleek de online verkopen, die meestal onder de grens van 50.000 dollar bleven en 18 procent van de totale omzet van de markt vertegenwoordigden, te helpen stimuleren. Dat aandeel betekende een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar geleden. 

Uit de enquête onder de dealers bleek een duidelijke druk van de stijgende kosten kwam. Er werd daarbij vastgesteld dat de winst voor 40 procent van de ondervraagden daalde door problemen zoals hogere huur en lonen. Dat was een stijging van 8 procentpunt ten opzichte van twee jaar geleden. “Velen vonden het een intens moeilijk jaar om hun budget in evenwicht te houden”, aldus het rapport. “Kopers gingen daarbij op zoek naar grotere kortingen dan het jaar voordien. Er werd gemiddeld een korting van 18 procent gevraagd. Voor duurder werk werden nog hogere tegemoetkomingen gevraagd.”

China

“De algehele daling van de markt, waardoor het nominale totaal van voor de pandemie weer net werd bereikt, was niet zo dramatisch als sommigen hadden verwacht”, zegt McAndrew nog. “De sector werd deels gered door sterkere resultaten uit China in de eerste helft van het jaar. Hier stegen de verkopen met 9 procent tot 12,2 miljard dollar, waardoor China de tweede plaats overnam van het Verenigd Koninkrijk, dat een daling van 8 procent tot 10,9 miljard dollar diende te melden. 

De Verenigde Staten bleven echter de belangrijkste geografische regio van de kunstmarkt. De Amerikaanse kunstverkoop liet een niveau van 27,2 miljard dollar noteren. Daarmee vertegenwoordigen de Verenigde Staten 42 procent van de wereldwijde markt. Toch werd ook in de Amerikaanse kunstverkoop nog steeds een daling met 10 procent ten opzichte van het jaar voordien opgetekend. De objecten met de hoogste waarde worden immers meestal in New York en Londen te koop aangeboden.

McAndrew wijst er wel op dat de relatieve kracht van China vooral het gevolg was van verkopen die waren uitgesteld onder invloed van de beperkingen rond de covid-epidemie. Die beperkingen waren twee jaar geleden nog steeds van kracht. “Deze unieke heropeningscontext keerde om in de tweede helft van het jaar,, nog verergerd door de vastgoedmalaise in het Aziatische land”, benadrukt McAndrew.

Ondertussen werd de Chinese markt nog steeds gekenmerkt door aanhoudende problemen met wanbetalingen en late betalingen. Gegevens van de Chinese Auctioneers Association die in het rapport werden gebruikt, toonden aan dat slechts 54 procent van de waarde van de goederen die twee jaar geleden werden verkocht, in mei vorig jaar volledig was betaald. Dat vertegenwoordigde wel een verbetering met 8 procentpunt tegenover het jaar voordien.

De uitdagende omgeving en de daarmee gepaard gaande lage prijzen zouden volgens het rapport ook dit jaar kunnen aanhouden, aangezien economieën die 40 procent van de wereldwijde productie vertegenwoordigen, met verkiezingen worden geconfronteerd. “Het is bekend dat verkiezingen ingewikkeld zijn voor de kunstmarkt”, verduidelijkte Noah Horowitz, chief executive van Art Basel. “Dat is nog meer het geval wanneer die evenementen tot verdeeldheid leiden.

Wel wordt opgemerkt dat de sector mogelijk zal kunnen profiteren van een Taylor Swift-effect. “Mensen zullen nu premium prijzen betalen voor entertainment en vrijetijdsactiviteiten”, luidt het. ‘Het sociale aspect van het verzamelen van kunst – dat altijd een mix is geweest van fysieke aankopen en plezier – kan voor de sector tijdens een kwetsbaar jaar een potentiële zilveren draad betekenen.”

Meer over dit onderwerp:

• Kunstmarkt Los Angeles biedt nieuwe carrièrekansen.
• Kunstmarkt: Parijs verkleint de kloof met Londen.
• Te weinig vooruitgang in teruggave geroofde kunstwerken.
• Franse kunstdealers protesteren tegen nieuwe regelgeving Europese Unie.
• Britse musea kunnen ruim 1.700 kunstwerken niet meer terugvinden.