Donau moet evenwicht zoeken tussen economie en ecologie
Posted by managing21 on juni 3rd, 2024
De Donau heeft het potentieel om nog meer transport op te nemen. Tegelijkertijd moet er echter met milieuoverwegingen rekening worden gehouden. Dat blijkt uit het Actieprogramma Donau 2030 dat het Oostenrijkse ministerie voor klimaatbescherming, milieu, energie, mobiliteit, innovatie en technologie heeft opgesteld. Dat programma is volgens de auteurs gebaseerd op op een evenwichtsoefening tussen ecologische en economische belangen.
“Ik denk dat de Donau nog veel meer potentieel heeft als transportroute,” stelde Davor Sertic, voorzitter van de Transport and Traffic Division van de Weense Kamer van Koophandel op een conferentie van de Europese transportindustrie in Wenen in september vorig jaar. Slechts enkele weken eerder had de Oostenrijkse waterwegbeheerder Viadonau zijn verslag voor het jaar voordien gepresenteerd. Daarin kwamen over het Donauverkeer ontnuchterende cijfers aan de oppervlakte. De cijfers voor het Oostenrijkse deel van de Donau waren indrukwekkend. Er moest immers voor het totale goederenvolume het laagste niveau in dertig jaar tijd worden gemeld.
Echte kans voor klimaattoekomst?
Sertic zag de uitbreiding van intermodale Donauhavens, een dichter e-laadnetwerk aan wal voor de scheepvaart en een bevaarbaarheid het hele jaar door, vooral ten oosten van Wenen, als dringende maatregelen. Leonore Gewessler (Die Grünen), Oostenrijks minister van klimaat, beschrijft het nieuwe actieprogramma als een duidelijk engagement voor de bescherming van het klimaat en het leefmilieu, voor een veerkrachtige Donau-waterweg en voor een milieuvriendelijke en concurrerende binnenvaart.
De politica had eerder al aangegeven ook een grote bezorgdheid te hebben over de transportsector. Daarbij had ze het echter ook over de unieke voordelen die een natuurlijke vervoerswijze zoals de Donau biedt. “Het is nu des te belangrijker om deze opportuniteiten gericht te benutten en te versterken en ze te zien als een echte kans voor onze klimaattoekomst”, betoogde Gewessler nu. “Het actieprogramma staat dus voor een ecologische economie.”
De trafieken op de Donau worden momenteel door een aantal problemen gekenmerkt. “Een groot aantal binnenvaartschepen heeft zich gebundeld op de benedenloop van de Donau”, verduidelijkt Christoph Caspar, woordvoerder van ViaDonaua. “Door de oorlog in Oekraïne moesten grote hoeveelheden graanproducten die anders rechtstreeks over zee werden vervoerd, naar de Donau worden omgeleid. Minder schepen voor de landen aan de bovenloop van de Donau – Duitsland, Oostenrijk en Slowakije – waren daarvan het gevolg.”
Volgens Caspar heeft dit ook gevolgen gehad voor de transportvolumes in Oostenrijk: “In 2022 haalden we een jaarvolume van 6,3 miljoen ton, maar vorig jaar was dat tot 6,0 miljoen ton gedaald”, betoogt hij. “De grootste achteruitgang – min 20 procent – werd genoteerd voor de invoer uit de oostelijke Donaulanden.”
“In andere transportsectoren zijn geopolitieke, internationale kwesties minder relevant”, wordt in het actieprogramma aangevoerd. “Het jongste jaarverslag van ViaDonau toont dat het binnenlandse vervoer twee jaar geleden – zowel procentueel als absoluut – veruit de sterkste daler was. Hier daalden de vervoerde volumes met 81,4 procent tot 0,1 miljoen ton in vergelijking met het jaar voordien. De krimpende volumes kunnen specifiek worden toegeschreven. Een van de belangrijkste redenen voor deze scherpe daling was het stopzetten van transporten van afgegraven materiaal in verband met infrastructuurwerkzaamheden in Linz, die de twee jaar voordien relatief veel binnenlands transport hadden gegenereerd.
Mix van maatregelen cruciaal
Een groter concurrentievermogen van logistieke ketens langs het water en milieuvriendelijkere schepen zijn twee belangrijke doelstellingen die door het actieprogramma naar voor worden geschoven. “Deze twee doelstellingen kunnen ook een hefboomeffect hebben voor de internationale rivier, vooral in Duitsland”, wordt eraan toegevoegd. “Enkele evenementen, zoals hierboven aangehaald, hebben een grote impact. Het doel is hier om het potentieel in positieve zin te herkennen en te benutten.”
Het recent gestarte bouwproject Panattoni Park in het industriegebied Ennshafen in Oberösterreich vormt een voorbeeld van de verdere logistieke uitbouw van het Donaugebied. Panattoni Park is een gebied van ongeveer 65.000 vierkante meter. Het project zal volgens Markus Achleitner, provincieraadslid voor economische zaken van Oberösterreich, vooral gericht zijn op bedrijven uit de verwerking van metaal en staal, de voedingsmiddelenindustrie, de voertuigbouw, de chemische industrie en de transportsector. “Deze activiteiten kunnen profiteren van de nabijheid van Linz en de hoogwaardige ruimte die in Ennshafen beschikbaar is.”
Panattoni zelf maakt expliciet reclame voor de verbindingen met de waterweg, terwijl het Oostenrijkse ministerie voor klimaatbescherming, milieu, energie, mobiliteit, innovatie en technologie momenteel een financieringsprogramma voor een milieuvriendelijke scheepvaart naar voor schuift. Dat programma loopt tot eind 2026 en is gericht op uitgebreide financiële stimulansen en schepen sneller milieuvriendelijker te maken.
“De mix van maatregelen heeft een aanzienlijke impact op het gebruik van de Donau”, wordt er nog opgemerkt. “Het ontwerp omvat verschillende doelstellingen die elkaar idealiter niet tegenspreken, maar juist aanvullen in termen van een ecologische economie. Dit betekent dat noch de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven noch de klimaatminister – mochten ze van mening verschillen – hun overtuigingen hoeven op te geven.
Meer over dit onderwerp:
- Versterking uiterwaardenlandschap Donau krijgt extra aandacht
- Europese Unie helpt natuurgebieden langs de Donau opnieuw in ere herstellen
- Resistentie tegen antibiotica verspreidt zich in water van de Donau
- Steurenpopulatie Donau wordt door stroperij bedreigd
- Vervuiling Donau in belangrijke mate te wijten aan menselijke uitwerpselen