managing21.be

De inval van Rusland in Oekraïne heeft tot een belangrijke geopolitieke fragmentatie geleid. In een aantal landen, vooral in het westen, heeft de inval geleid tot een verbod of strenge beperking op de invoer van Russische petroleum. Op datzelfde ogenblik beslisten echter een aantal andere landen – waaronder China, India en Turkije – de handelsbetrekking met Rusland op te voeren. Dat blijkt uit een rapport van de Hinrich Foundation, gebaseerd op het Oil Market Report van het International Energy Agency.

Opgemerkt wordt dat zowel de Verenigde Staten als het Verenigd Koninkrijk na de uitbarsting van de oorlog in Oekraïne een volledig verbod op de invoer van ruwe olie uit Rusland uitvaardigden. Drie jaar geleden daarbij nog een import van 600.000 vaten per dag opgetekend. Eind 2022 waren die trafieken echter tot nul herleid. Ook de Europese Unie, die traditioneel door een grote afhankelijk van olie uit Rusland wordt gekenmerkt, schroefde de import gevoelig terug. Vorig jaar werd nog een invoer van 600.000 vaten per dag geregistreerd. Dat betekende een daling met meer dan 80 procent tegenover twee jaar voordien. Ook in de regio Asia-Pacific – met onder meer Japan, Zuid-Korea, Australië en Nieuw-Zeeland – werd de invoer van Russische olie verlaagd.

Olietankers volgen sinds de uitbraak van de oorlog in Oekraïne naar andere bestemmingen. – Foto: Pixabay/Thanasis Papazacharias

“De teruglopende vraag naar Russische ruwe olie vanuit het westen creëerde echter een koopkans voor landen en regio’s die ervoor kozen om de westerse sancties niet te steunen”, voert de Hinrich Foundation aan. “Onder meer India schroefde de import van olie uit Rusland gevoelig op. Drie jaar geleden liet de invoer van Russische petroleum in India een niveau van amper 100.000 vaten per dag optekenen. Vorig jaar bleek die trafiek echter gestegen te zijn tot 1,9 miljoen vaten per dag. In geen enkel ander land ter wereld werd een gelijkaardige of grotere groei genoteerd.”

China, netto de grootste importeur van olie uit Rusland, liet eveneens een sterke stijging optekenen. Het land verhoogde de import van Russische olie tussen 2021 en 2023 met meer dan 40 procent. Ook Turkije dreef de import van Russische olie met nog eens 500.000 vaten per dag op. Verschillende andere regio’s – zoals Afrika, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika – lieten een lichte stijging van de invoer van petroleum optekenen.

Verschuivende afhankelijkheden

“De dynamiek op de wereldmarkt voor ruwe olie onderstreept de bredere trends in de handelsrelaties die Rusland momenteel nastreeft”, werpt de Hinrich Foundation op. “Rusland wordt economisch steeds minder afhankelijk van het westen, terwijl steeds meer op China wordt gesteund. Die afhankelijk is het voorbije jaar met 7,1 procent toegenomen. China heeft in de nasleep van de invasie in Oekraïne zelfs een reddingslijn toegeworpen. De Atlantic Council meldde dat de Chinese export naar Rusland sinds 2021 met 121 procent is gegroeid, terwijl de uitvoer naar de rest van de wereld tijdens dezelfde periode met slechts 29 procent is toegenomen.

Rusland daarentegen vertoonde ook een grote daling in de afhankelijkheid van de Europese Unie. Daarbij wordt gewag gemaakt van een achteruitgang met 5,3 procent. Nu de geopolitieke spanningen toenemen, hebben ook Zuid-Korea en de Verenigde Staten stappen gezet om zich verder van China te distantiëren. “De Russische oliemarkt toont dat geopolitieke spanningen het potentieel hebben om de handel aanzienlijk te beïnvloeden”, stippen analisten aan. “De Russische export van ruwe olie is tijdens de oorlog in Oekraïne relatief stabiel gebleven, maar daarvoor was een verschuiving van de belangrijkste handelspartners noodzakelijk.”

Meer over dit onderwerp:

• Bulgarije daagt Gazprom voor rechter wegens geblokkeerde leveringen
• Rusland wil kerncentrale van Zaporizhzhia in Oekraïne opnieuw starten
• Oorlog in Oekraïne heeft Russische oligarchen 1 miljard dollar dividenden opgeleverd
• Moscow Exchange zet de handel in euro en dollar stop
• Wereldbank registreert Rusland als een natie met een hoog inkomen