managing21.be

De klimaatverandering zal het landoppervlak dat geschikt is voor het verbouwen van voedsel en hout verplaatsen en verminderen. Hierdoor zullen deze twee essentiële hulpbronnen op het gebied van landgebruik in directe concurrentie met elkaar komen. Dat blijkt uit een rapport van wetenschappers aan de University of Cambridge.

De klimaatverandering verschuift de regio’s die geschikt zijn voor het verbouwen van gewassen. Maar dit fenomeen creëert volgens de onderzoekers van de University of Cambridge een nieuw probleem. “Naarmate het land dat geschikt is voor de productie van voedsel noordwaarts verschuift, zal het beschikbare areaal voor de bosbouw steeds verder onder druk komen”, beklemtonen de wetenschappers. “Het hout dat door deze bomen wordt geproduceerd, vormt voor een groot deel van het moderne leven, van papier en karton tot meubels en gebouwen, een cruciale basis.”

Hout is in de bouwindustrie een uitstootarm alternatief voor staal en beton. – Foto: Pixabay/Foto-RaBe

De onderzoekers benadrukken dat de toenemende concurrentie tussen het areaal voor de houtproductie en de voedselvoorziening onder invloed van de klimaatverandering tot nu toe over het hoofd is gezien. “Maar indien de vraag naar deze beide producten blijft toenemen, zal dit probleem steeds aan belang winnen”, merken de wetenschappers op. “In een worstcase scenario voor klimaatverandering, waarbij geen actie wordt ondernomen om de samenleving te decarboniseren, zal meer dan een kwart van het bestaande gebied voor bosontginning – ongeveer 320 miljoen hectare, gelijk aan de grootte van India – tegen het einde van de eeuw meer geschikt worden voor de landbouw.”

De meeste bossen voor houtproductie bevinden zich momenteel op het noordelijk halfrond in de Verenigde Staten, Canada, China en Rusland. De wetenschappers berekenden dat 90 procent van het totale gebied dat momenteel voor bosontginning wordt gebruikt en dat tegen eind deze eeuw voor landbouw zal worden ingenomen, zich in deze vier landen zal bevinden. Vooral in Rusland zullen tientallen miljoenen hectaren areaal voor houtproductie – meer dan in de Verenigde Staten, Canada en China samen – door landbouw zijn ingenomen. Daarbij zullen vooral de teelten van aardappelen, soja en tarwe in die regio’s op gunstige omstandigheden kunnen rekenen.

“Er is op aarde slechts een beperkt gebied voor de productie van voedsel en hout, twee essentiële hulpbronnen voor de maatschappij, geschikt”, benadrukken de onderzoekers Oscar Morton en Chris Bousfield, ecologen aan de University of Cambridge. “Naarmate de klimaatverandering zich verder doorzet en de landbouw zich naar het noorden moet uitbreiden, zal de druk op de houtproductie toenemen. We moeten vijftig jaar vooruitdenken, want wanneer we in de toekomst over hout willen kunnen beschikken, moeten er nu bomen worden geplant. De bomen die tegen het einde van deze eeuw gekapt zullen worden, staan ??al in de grond. Ze hebben immers veel langzamere cycli dan voedselgewassen.”

Uitstootarm alternatief

De wereldwijde vraag naar voedsel zal naar verwachting tegen het midden van deze eeuw verdubbelen. De wereldbevolking blijft immers aangroeien en wordt bovendien ook welvarender. Tegelijkertijd zal ook de wereldwijde vraag naar hout naar verwachting een verdubbeling kennen. Hout is in de bouwindustrie immers een uitstootarm alternatief voor beton en staal. 

“Een verplaatsing van de houtproductie naar diepere boreale of tropische bossen is geen haalbare optie, want de bomen in die regio’s zijn duizenden jaren onaangeroerd gebleven en een houtkap in dat gebied zou enorme hoeveelheden koolstofdioxide vrijgeven en de biodiversiteit bedreigen”, stipte onderzoeksleider David Edwards, professor plantenecologie aan de University of Cambridge. “Deze tropische of boreale bossen zijn de epicentra van de resterende wereldwijde wildernis en ongerepte tropische bossen zijn de meest biodiverse plekken op aarde. Het is cruciaal dat de bosontginning over grotere gebieden worden uitgespreid.”

“Zelfs in het beste geval, waarin de wereld een klimaatneutraliteit zou kunnen bereiken, zullen er nog steeds aanzienlijke verschuivingen worden opgemerkt in de regio’s die voor de houtwinning en de gewasproductie geschikt zijn”, voeren de wetenschappers nog aan. 

De houtproductie draagt ??wereldwijd meer dan 1,5 biljoen dollar per jaar bij aan nationale economieën. Hittegolven en bijbehorende bosbranden hebben onlangs wereldwijd voor enorme verliezen aan bossen voor ontginning gezorgd. Bovendien zorgt de klimaatverandering ook voor de verspreiding van plagen zoals de schorskever, die bomen aanvalt. De klimaatverandering zal er naar verwachting voor zorgen dat gebieden in de tropen te heet en onherbergzaam worden voor het verbouwen van voedsel en zal grote delen van Zuid-Europa veel minder geschikt maken voor voedselproductie en houtwinning.

“De klimaatverandering leidt al tot uitdagingen voor de houtproductie”, werpen de wetenschappers op. “Daar komt nog eens deze toegenomen druk van de landbouw bij, waardoor een perfecte storm van problemen wordt gecreëerd. Het veiligstellen van onze toekomstige houtvoorraad lijkt misschien niet zo dringend als de garantie op de voedselvoorziening die we nodig hebben om te eten en te overleven. Maar hout is even goed in ons dagelijks leven geïntegreerd. We moeten dan ook strategieën ontwikkelen om zowel de voedselvoorziening als de houtwinning in te toekomst te garanderen.”

Meer over dit onderwerp:

• Wereldwijde houtwinning door zware bosbranden bedreigd
• Gezonde bomen hebben cruciale rol in strijd tegen klimaatverandering
• Speciale houtsoort kan helpen opwarming aarde tegen te gaan
• Vragen over nut van boomplantingen in strijd tegen klimaatverandering
• Olieproducent Nigeria moet massaal nieuwe bossen aanplanten