managing21.be

De snelle toename van de vloot satellieten en de aangroeiende berg ruimteafval zullen de lage baan om de aarde onbruikbaar maken, tenzij bedrijven en landen samenwerken en de gegevens delen die nodig zijn om dat meest toegankelijke gebied van de ruimte te beheren. Dat is de conclusie van een rapport van het Office for Outer Space Affairs van de Verenigde Naties.

“Er is dringend actie om het ruimteverkeer optimaal te coördineren”, benadrukte Aarti Holla-Maini, directeur van het Office for Outer Space Affairs. “Er moet een uitgebreide en gedeelde database van orbitale objecten worden uitgebouwd. Daarnaast moet een internationaal kader worden gecreëerd om de opgeslagen gegevens op te volgen en te beheren.” Voorlopig moet de ruimtevaart echter op informele methoden beroep doen om botsingen te voorkomen. Onder meer wordt daarbij gebruik gemaakt van gegevens van de Amerikaanse Space Force of groepen zoals de Space Data Association. Maar dat is geen optimale oplossing.

Volgens gegevens van het bureau Slingshot Aerospace cirkelen meer dan 14.000 satellieten, waaronder ongeveer 3.500 inactieve exemplaren, in een lage baan om de aarde. Daarnaast zijn er ongeveer 120 miljoen brokstukken puin van lanceringen, botsingen en slijtage waarvan. In deze categorie hebben slechts enkele duizenden exemplaren een voldoende omvang om gevolgd te kunnen worden.

De vloot satellieten in een lage baan om de aarde blijft steeds sneller aangroeien. – Foto: Nasa

“Er is geen tijd te verliezen met de coördinatie van ruimteverkeer”, beklemtoonde Holla-Maini. “Aangezien er zoveel objecten met raketten worden gelanceerd, moet er alles aan worden gedaan om de veiligheid in de ruimte te waarborgen. Dit betekent dat de uitwisseling van informatie tussen operatoren, zowel openbaar als privé, moeten worden vergemakkelijkt om botsingen te voorkomen. De lage baan om de aarde moet veilig blijven om kostbare verstoring van de technologie achter de wereldwijde communicatie, navigatie en wetenschappelijke exploratie te voorkomen.”

Toch is er geen gecentraliseerd systeem dat alle landen kunnen gebruiken. Het blijkt zelfs moeilijk om de naties van het belang van een dergelijk systeem te overtuigen. Terwijl sommige landen bereid zijn om gegevens te delen, vrezen andere naties hiermee hun veiligheid in gevaar te zullen brengen, vooral omdat satellieten vaak een dubbel doel hebben en ook defensiedoeleinden hebben. Bovendien willen ondernemingen graag hun commerciële geheimen beschermen.

Ondertussen vermenigvuldigt de afvalberg in de ruimte zich verder. In augustus ontplofte een Chinese rakettrap, waardoor puin in duizenden fragmenten in de lage aardbaan terechtkwamen. Bij een explosie van een Russische satelliet – die niet meer in gebruik was – werden duizenden scherven weggeslingerd, waardoor de astronauten in het internationale ruimtestation een uur lang moesten schuilen.

Balans kosten en nabijheid

De lage baan om de aarde is het gebied met de meeste objecten die door mensheid zijn geproduceerd. De regio biedt immers een balans tussen tussen kosten en nabijheid en is daarmee een belangrijk doelwit voor de snelgroeiende commerciële ruimtevaartsector. Het aantal satellieten in een lage baan om de aarde is het voorbije jaar met 17 procent gestegen.

Prognoses wijzen erop dat er de volgende jaren nog tienduizenden satellieten in een baan om de aarde zullen komen. “Berekend op basis van een jaarlijkse botsingskans van 3,13 procent en 111 miljoen dollar aan jaarlijkse schade, bedraagt het potentiële financiële risico van botsingen over vijf jaar ??waarschijnlijk 556 miljoen dollars”, merkt Stewart Bain, chief executive van analist Northstar Earth & Space uit Montreal op. “We bevinden ons op een kritiek punt met betrekking tot het invoeren van regelgeving en structuur in de ruimte om de groeiende congestie te monitoren en beheren. Nu Starlink duizenden satellieten per jaar lanceert, China en andere landen zich voorbereiden om te volgen, zal de druk op de lage baan rond de aarde binnenkort bijzonder zwaar worden.”

De lage baan rond de aarde bevindt zich op een hoogte tussen 500 kilometer en 1.200 kilometer boven de aarde. De satellieten van Starlink zijn operationeel op een hoogte tussen 540 kilometer en 570 kilometer. Die vloot zou daar tijdens de eerste helft van dit jaar bijna 50.000 manoeuvres hebben uitgevoerd om botsingen te vermijden. Dat betekende nagenoeg een verdubbeling tegenover de laatste zes maanden van vorig jaar. Ook het European Space Agency (ESA) meldde al een toenemend aantal ontwijkingsmanoeuvres. Op een hoogte tussen 800 kilometer en 900 kilometer bevinden zich een aantal grotere objecten die een aanzienlijk risico op een botsing vertegenwoordigen.

Afgedankte satellieten hebben een groot aandeel in het ruimtepuin en blijven in een baan om de aarde blijven totdat ze jaren later in de atmosfeer van de aarde vallen en daarin verbranden of naar een baan op een hoogte van ongeveer 36.000 kilometer worden gestuurd. 

“De kans op conflicten tussen naties is de jongste tijd sterk toegenomen”, benadrukte Anirudh Sharma, chief executive van analist Digantara in Bengaluru. “Als die confrontaties zich uitstrekken tot de ruimte, kan de ruimteomgeving nog veel complexer worden. We hebben dringend behoefte aan gemeenschappelijke wereldwijde regels voor de coördinatie van de activiteit in die gebieden.”

“Een wereldwijde samenwerking is essentieel voor de ontwikkeling van afdwingbare regels die vergelijkbaar zijn met de voorschriften van de International Civil Aviation Organization (Icao)”, betoogden een aantal experts. Geopolitieke spanningen en een terughoudendheid om gevoelige gegevens te delen met vijandige landen, blijven echter belangrijke barrières opwerpen. Dat geldt ook voor commerciële bekommernissen over commerciële zorgen over de bescherming van bedrijfseigen informatie en concurrentievoordelen.

Meer over dit onderwerp:

• Miljardair Jared Isaacman wordt volgende topman van Nasa
• Eerste Poolse ruimtemissie staat volgende lente op het programma
• Europese satellieten voeren formatievluchten in ruimte uit
• Startup Muon Space krijgt contract voor Amerikaanse Space Force
• Airbus schrapt tweeduizend banen in divisie defensie en ruimtevaart