De aankoop van fysieke activa werd vorig jaar overschaduwd door een sterke toename van investeringen in immateriële zaken zoals software, data en kunstmatige intelligentie. Dat blijkt uit een rapport van de World Intellectual Property Organization (Wipo) en de Luiss Business School uit Rome. Gewag wordt daarbij gemaakt van een fundamentele verschuiving in de manier waarop economieën groeien en concurreren.

In het rapport wordt aangevoerd dat investeringen in activa rond intellectuele eigendommen drie keer sneller groeien dan investeringen in fysieke objecten zoals machines en gebouwen, die volgens de Wipo te lijden hebben onder hoge rentetarieven en een zwakke economische heropleving. Het rapport toont aan dat immateriële investeringen in 27 landen met een hoog en gemiddeld inkomen vorig jaar met ongeveer 3 procent tot 7,6 biljoen dollar zijn gestegen.

“Wij zijn getuige van een fundamentele verschuiving in de manier waarop economieën groeien en concurreren,” benadrukte Daren Tang, topman van de Wipo, in een commentaar op de studie. “Terwijl bedrijven tijdens onzekere tijden hun investeringen in fabrieken en uitrusting hebben teruggeschroefd, verdubbelen ze hun inzet op immateriële activa. Deze trend heeft diepgaande gevolgen heeft voor beleidsmakers. Landen die immateriële investeringen begrijpen en ondersteunen, zullen beter gepositioneerd zijn om te groeien en te floreren in een wereldeconomie die steeds meer wordt aangedreven door technologische, digitale en culturele innovatie.”

In absolute bedragen hebben de Verenigde Staten het voorbije jaar de grootste investeringen in immateriële activa laten optekenen. De Amerikaanse investeringen lagen bijna twee keer hoger dan de budgetten die in de dichtstbijzijnde achtervolgers – Frankrijk, Duitsland, Japan en het Verenigd Koninkrijk – werden opgetekend.

Zweden blijft anderzijds de meest immaterieel-intensieve economie ter wereld. De investeringen in immateriële activa vertegenwoordigden immers 16 procent van het Zweedse bruto binnenlandse product. Zweden wordt gevolgd door de Verenigde Staten, Frankrijk en Finland volgden met elk een score van 15 procent. India haalde een niveau van bijna 10 procent en scoort daarbij beter dan verscheidene economieën van de Europese Unie en Japan.

Kunstmatige intelligentie

Het rapport wees erop dat investeringen in immateriële activa zelfs in crisistijden een gestage en veerkrachtige groei hebben laten zien. Tussen 2008 en 2024 werd een jaarlijkse gemiddelde groei van ongeveer 4 procent genoteerd. Bij de investeringen in materiële activa was er tijdens diezelfde periode sprake van een jaarlijkse groei met 1 procent. Software en databanken zijn de snelst groeiende soorten immateriële investeringen. Daar werd tussen 2013 en 2022 een jaarlijkse gemiddelde groei van meer dan 7 procent geregistreerd.

Tegelijkertijd benadrukte het rapport dat deze investeringen samenvielen met de huidige golf van kunstmatige intelligentie, die voor een belangrijk deel van de groeiende budgetten verantwoordelijk zouden zijn. Artificiële intelligentie heeft al tot investeringen in fysieke infrastructuur – zoals chips, servers en datacenters – geleid. Het rapport suggereert dat kunstmatige intelligentie ook de investeringen in immateriële activa – zoals datasets die nodig zijn om systemen voor artificiële intelligentie te trainen – heeft gestimuleerd

“Mensen denken dat we ons al midden in de golf van artificiële intelligentie bevinden, maar in werkelijkheid staan we pas aan het begin van het proces”, zei Sacha Wunsch-Vincent, hoofd data-analyse bij de Wipo.

De Israëlische militaire industrie heeft de voorbije jaren een sterke impuls gekregen van de lancering van een reeks innovatieve technologie-startups. Deze nieuwe bedrijven lokken heel wat interesse van investeerders uit onder meer de Verenigde Staten, maar willen vooral inspelen op de groeiende markt voor defensie-technologie in Europa. Dat blijkt uit een rapport van het persbureau Reuters.

Vele startups in de Israëlische defensie-industrie zijn opgericht nadat Hamas op 7 oktober 2023 een zware aanval op Israël lanceerde, waarmee de oorlog in Gaza werd ontketend. Meer dan een derde van alle defensie-startups die bij Startup Nation Central – een organisatie die Israëlische innovatie bijhoudt – zijn geregistreerd, werden na die datum opgericht. Een opmerkelijk aantal van deze bedrijven werd trouwens gesticht door reservisten van het Israëlische leger. Deze reservisten benutten hun civiele expertise en militaire ervaring om de Israëlische defensie-industrie te versterken. 

Het veranderende karakter van de oorlogsvoering heeft wereldwijd geleid tot verschuivingen in defensie-aankopen. Westerse legers vragen om nieuwe technologieën die in gevechten werd getest en door specialisten in actie werden verfijnd. Ongeveer 20 procent van de Israëlische reservisten werkt in de bloeiende hightechsector. Israëlische defensie-startups hebben investeringen aangetrokken van grote Amerikaanse durfkapitalisten die eerder terughoudend waren vanwege het risicovolle en streng gereguleerde karakter van de sector. Nu stappen ook Israëlische durfkapitalisten in de defensiesector.

Een voorbeeld hiervan is het bedrijf SkyHoop van Zach Bergerson – een hightech-professional en reservist van het Israëlische leger – dat op basis van de technologie voor mobiele telefoons een draagbaar apparaat ontwikkelde om troepen te waarschuwen voor de dreiging van zwermen vijandelijke drones. SkyHoop wordt momenteel in Oekraïne getest. Er wordt ook onderhandeld over proeven bij het Amerikaanse ministerie van defensie.

Investeerder Protego Ventures, dat een bedrag van 100 miljoen dollar heeft opgehaald voor een instap in bedrijven uit de defensiesector, werd opgericht door Lital Leshem, eveneens een reservist van het Israëleische leger. Leshem verwacht dat het fonds tegen het einde van het jaar in ongeveer vier bedrijven zal investeren. “Reservisten komen rechtstreeks van het slagveld en richten daadwerkelijk nieuwe bedrijven op om een oplossing te bieden voor reële problemen op te lossen die ze op het slagveld hebben ervaren,” beklemtoonde Leshem.

Volgens Leshem zullen deze bedrijven grote uitdagingen ondervinden bij het opschalen naar de wereldmarkt en het overwinnen van regelgevende obstakels, maar ze voorspelt dat Israëlische ondernemers, net zoals in de cybersector, ook hier kunnen uitblinken. 

Navo

In het verleden zochten deze startups vooral in de Verenigde Staten een afzetmarkt, maar dat beeld is inmiddels beginnen te veranderen. Israëlische startups hopen immers te profiteren van de oproep van de Amerikaanse president Donald Trump, die Europese landen heeft gesommeerd om een grotere verantwoordelijkheid te nemen voor de verdediging van hun eigen continent. 

Onder een nieuwe uitgavenplan van de Noord Atlantische Verdragsorganisatie (Navo) zullen de lidstaten immers 5 procent van hun bruto binnenlands product – tegenover 2 procent in het verleden – aan defensie moeten uitgeven. Dit omvat 3,5 procent voor kernverdediging zoals wapens en troepen en 1,5 procent voor bredere investeringen rond veiligheid. Een dergelijke verhoging – die over een periode van tien jaar wordt doorgevoerd – betekent honderden miljarden dollars extra voor defensie-uitgaven.

De export van de Israëlische defensie-industrie bereikte vorig jaar een recordhoogte van 14,8 miljard dollar. Dat blijkt uit cijfers van het Israëlische ministerie van defensie. Meer dan 50 procent van deze export was gericht op de Europese markt, tegenover 35 procent het jaar voordien. Een aantal landen hebben wel opgeroepen om Israëlische wapens te boycotten, maar volgens Yair Kulas, hoofd van de internationale defensiesamenwerking van het ministerie van defensie, wil de klant uiteindelijk gewoon het beste product kopen.

Vooral als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne moderniseren Europese landen hun legers, sturen ze ouder materieel naar Oekraïne en vervangen ze dat arsenaal door nieuwe producten, die vaak uit Israël afkomstig zijn. Volgens Kulas maakt het verhaal van de Israëlische wapenexport deel uit van een bredere wereldwijde trend.

De politieke tegenwind waarmee Israël wordt geconfronteerd, kan volgens hem echter voor mogelijke problemen zorgen. “Enerzijds is de Israëlische innovatie baanbrekend en van wereldklasse, maar tegelijkertijd vindt er volgens hem een delegitimering van Israël plaats”, benadrukt hij, verwijzend naar de controverse rond het optreden van Israëlische leger in Gaza. 

Sinds Israël 21 maanden geleden zijn aanval op Gaza begon, zijn er in het gebied immers meer dan 57.000 Palestijnen – vooral burgers – omgekomen. De aanvallen hebben de bevolking verdreven en het gebied in puin gelegd. “Ik weet niet hoe deze controverse de resultaten van de Israëlische defensiesector dit jaar zal beïnvloeden”, verduidelijkte Kulas. “Het is in elk geval een enorme uitdaging.”

Volgens Avi Hasson, chief executive van Startup Nation Central, doet de golf van nieuwe defensie-startups die door reservisten zijn opgezet, denken aan een technologische revolutie van twintig jaar geleden die uiteindelijk tot de smartphone leidde. “Startups zouden grotere Israëlische defensiebedrijven zoals Elbit, Rafael en Israel Aerospace Industries ertoe kunnen aanzetten om meer startups over te nemen en te helpen opschalen, of om zelf sneller technologie te ontwikkelen”, beklemtoont Hasson.

De emissies van broeikasgassen door Google is sinds 2019 met 51 procent gestegen. Die toename is vooral te wijten aan toepassingen op het gebied van kunstmatige intelligentie, die een hinderpaal vormt voor de doelstellingen van het bedrijf om zijn activiteiten duurzame te maken. Dat blijkt uit een rapport dat Google over zijn milieuprestaties heeft gepubliceerd.

Google heeft aanzienlijke investeringen gedaan in hernieuwbare energie en technologieën voor de verwijdering van koolstofdioxide, maar toch is het bedrijf er niet in gelukt de emissies van broeikasgassen te beperken. Dat is vooral te wijten aan emissies verderop in de toeleveringsketen die grotendeels worden beïnvloed door een groei in de datacentercapaciteit die nodig is om kunstmatige intelligentie te ondersteunen. Het bedrijf meldde dat het elektriciteitsverbruik vorig jaar 27 procent hoger lag dan het jaar voordien. De inspanningen voor een decarbonisatie van de activiteiten zijn immers onvoldoende om de toenemende energiebehoefte te compenseren. 

Datacenters spelen een cruciale rol bij het trainen en beheren van de modellen die aan de grondslag van toepassingen van artificiële intelligentie – zoals Gemini van Google en GPT-4 van OpenAI – liggen. Het International Energy Agency (IEA) schat dat het totale elektriciteitsverbruik van datacenters in 2026 een niveau van 1.000 terawattuur zou kunnen bereiken. Dat zou een verdubbeling tegenover het niveau van 2022 betekenen. Datacenters zouden daarmee volgend jaar evenveel elektriciteit verbruiken als de volledige economie van Japan.

Volgens cijfers van het onderzoeksbureau SemiAnalysis zullen datacenters tegen het einde van dit decennium 4,5 procent van de wereldwijde energieproductie verbruiken. Google waarschuwt dat de snelle evolutie van artificiële intelligentie een niet-lineaire groei van de energievraag zou kunnen veroorzaken, waardoor toekomstige energiebehoeften en emissietrajecten moeilijker te voorspellen zijn.

Daarnaast wijst Google ook op een gebrek aan vooruitgang op het gebied van nieuwe vormen van uitstootarme elektriciteitsopwekking. Kleine modulaire kernreactoren, die snel en eenvoudig kunnen worden opgebouwd en gemakkelijk op het elektriciteitsnet zouden kunnen worden aangesloten, worden geprezen als een manier om datacenters te decarboniseren. Er was hoop dat gebieden met veel datacenters een of meer kleine reactoren zouden kunnen opstarten om hun groot elektriciteitsverbruik en hun zware ecologische voetafdruk op te vangen.

In het rapport wordt echter opgemerkt dat de realisatie van deze kleine modulaire kernreactoren achterstand op het verhoopte schema hebben opgelopen. “Uitstootvrije energietechnologieën worden onvoldoende snel op grote schaal geïmplementeerd”, werpt Google op. “Het zal bijzonder moeilijk zijn om die achterstand tegen 2030 op te halen. Hoewel we blijven investeren in veelbelovende technologieën zoals geavanceerde geothermische energie en kleine modulaire kernreactoren, is er van een brede acceptatie nog geen sprake. De technologieën bevinden zich immers nog in een vroeg stadium, zijn relatief duur en worden door de huidige regelgeving weinig gestimuleerd.”

Toeleveringsketen

Google merkt op dat bij de emissies vooral het niveau Scope 3 een grote uitdaging vormt. Dit niveau vertegenwoordigt de uitstoot die niet door het bedrijf zelf, maar door zijn toeleveranciers en klanten worden veroorzaakt. Het bedrijf berekende vorig jaar 11,5 miljoen ton koolstofdioxide te hebben uitgestoten. Dat betekende een stijging met 11 procent tegenover het jaar voordien. Tegenover het basisjaar 2019 was er sprake van een stijging met 51 procent. “Dit werd vooral veroorzaakt door een toename van de emissies in de toeleveringsketen”, merkt Google op. “De emissies van het niveau Scope 3 lieten vorig jaar een stijging met 22 procent optekenen.”

Google merkt op zware inspanningen te doen om voor zijn systemen duurzame energie in te kopen. “Sinds 2010 heeft Google meer dan 170 overeenkomsten gesloten voor de aankoop van meer dan 22 gigawatt aan duurzame energie”, wordt in het rapport aangevoerd. “In 2024 kwamen er vijfentwintig overeenkomsten online, waarmee 2,5 gigawatt aan nieuwe duurzame energie aan de activiteiten werd toegevoegd. Het was ook een recordjaar voor overeenkomsten voor duurzame energie, waarbij het bedrijf contracten voor 8 gigawatt sloot.”

Google werpt op dat artificiële intelligentie een netto positief potentieel voor het klimaat zou kunnen hebben. “De emissiereducties die door de toepassingen van artificiële intelligentie mogelijk worden gemaakt, zullen immers groter zijn dan de uitstoot die door de technologie zelf wordt gegenereerd”, wordt er aangevoerd. Google wil tegen eind dit decennium met behulp van toepassingen van artificiële intelligentie individuen, steden en andere partners helpen om hun gezamenlijke uitstoot jaarlijks met één gigaton te verlagen.

“Deze toepassingen kunnen bijvoorbeeld helpen bij het voorspellen van energieverbruik, waarmee verspilling kan worden verminderd”, verduidelijkt het bedrijf. “Bovendien kan kunstmatige intelligentie het zonnepotentieel van gebouwen in kaart helpen brengen, zodat panelen op de juiste plaats worden geplaatst en een maximale productie van elektriciteit kan worden bereikt.”

Meer over dit onderwerp:

• Datacenters zullen wereldwijd watervoorraden uitputten
• Artificiële intelligentie kan emissies broeikasgassen helpen verminderen

In de Verenigde Staten willen grote autofabrikanten dat het Congres en de regering van president Donald Trump sneller actie ondernemen om de inzet van autonome voertuigen zonder menselijke besturing te vergemakkelijken. Dat heeft de Alliance for Automotive Innovation gezegd in een reactie op toenemende berichten over tests met robotaxis.

Het Amerikaanse Congres is al jaren verdeeld over de vraag of er wetgeving moet worden aangenomen om obstakels bij de inzet van robotaxis aan te pakken, terwijl de National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) nagelaten heeft om snel veiligheidsregels te herschrijven.

“De autosector heeft een functionerende en effectieve toezichthouder op autoveiligheid nodig, maar die is er momenteel niet”, betoogde John Bozzella, chief executive van de Alliance for Automotive Innovation, tijdens een hoorzitting in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. “De instantie is onvoldoende wendbaar. De vorming van regelgeving – indien die er al komt – loopt veel te traag.”

Jeff Farrah, directeur van de Autonomous Vehicle Industry Association, drong er bij het Congres op aan om de lang uitgestelde landelijke wetgeving aan te nemen, zodat de Verenigde Staten wereldwijd het voortouw zouden kunnen nemen op het gebied van zelfrijdende auto’s. “China stelt zich op dit vlak bijzonder agressief op”, waarschuwde Farrah. “We vechten met één hand op de rug gebonden.”

Bedrijven dringen al jaren aan op meer actie. Sean Duffy, de Amerikaanse minister van transport, betoogde in april dat een nieuw kader voor het ministerie om zelfrijdende auto’s te stimuleren Amerikaanse autofabrikanten zou kunnen helpen om met Chinese rivalen te concurreren.

Kritiek

De National Highway Traffic Safety Administration gaf recent te kennen de beoordeling van verzoeken van autofabrikanten om zelfrijdende auto’s zonder menselijke bedieningselementen zoals stuurwielen, rempedalen of spiegels in te zetten, te zullen versnellen.

De Democratische volksvertegenwoordiger Frank Pallone (New Jersey), citeerde rapporten waaruit blijkt dat de NHTSA dit jaar maar liefst 35 procent van haar deskundige personeel door ontslagen of een vrijwillig vertrek is kwijtgeraakt, wat volgens hem het functioneren van de instantie in gevaar brengt. De NHTSA reageerde dat er aanzienlijk minder mensen zijn vertrokken dan Pallone suggereerde en benadrukte dat de organisatie nog steeds over voldoende personeel beschikt om alle cruciale werkzaamheden te blijven uitvoeren. Tevens werd aangevoerd dat de afdeling voor autonome veiligheid wordt versterkt.

Het aantal verkeersdoden in de Verenigde Staten ligt nog steeds aanzienlijk hoger dan vóór de uitbraak van de covid-pandemie. Vorig jaar verloren in de Amerikaanse wegverkeer 39.345 mensen het leven. Dat betekende weliswaar een daling met 3,8 procent tegenover het jaar voordien, maar de tol blijft aanzienlijk zwaarder dan de 36.355 overlijdens die in 2019 moesten worden genoteerd. Het aantal verkeersdoden in de Verenigde Staten ligt ook twee keer hoger dan het gemiddelde in andere landen met een hoog inkomen.

“De NHTSA slaagt er niet in om de situatie aan te pakken”, beklemtoonde David Harkey, voorzitter van het Insurance Institute for Highway Safety, tijdens de hoorzitting in het Huis van Afgevaardigden. “De voorbije jaren heeft de organisatie haar werk met een gebrek aan urgentie aangepakt en gebruikgemaakt van gebrekkige methodologieën die de veiligheidsvoordelen van overduidelijk nuttige interventies onderschatten.”

De NHTSA verzuimt volgens critici systematisch om regelgeving op te stellen, zelfs wanneer het Congres haar daartoe opdracht geeft. Bovendien wordt erop gewezen dat de instelling het jarenlang heeft moeten stellen zonder een leider die door de Senaat was bevestigd.

Meer over dit onderwerp:

• Verkeersovertredingen robotaxis van Tesla onder de loep veiligheidsautoriteiten
• Tesla investeert in station voor energieopslag in Shanghai
• Amerikaanse heffingen kostten Duitse autobouwers in april 500 miljard euro
• Stellantis en Renault sturen op soepeler Europese regels aan
• China overspoelt Brazilië met goedkoper elektrische wagens
• Helm.ai onthult visiesysteem voor zelfrijdende wagens
• Technologie helpt zelfrijdende wagens morele beslissingen te nemen
• Waymo wil zelfrijdende wagens testen in New York
• Nieuwe fabriek Amazon produceert 10.000 robotaxi’s per jaar
• Toyota verhoogt Amerikaanse prijzen met gemiddeld 270 dollar

Het infotainmentsysteem CarPlay Ultra van het technologieconcern Apple stuit in de autosector op een groeiende tegenstand. Het concept wordt immers op de markt gebracht op een ogenblik dat de autoconcerns hun eigen infotainmentsystemen voorstellen. Dat heeft de Britse zakenkrant Financial Times gemeld.

Apple hoopte dat CarPlay op termijn het dashboard van de wereldwijde autovloot zou beheersen. De Duitse luxemerken Mercedes-Benz en Audi, evenals Volvo Cars, Polestar en Renault, hebben echter al aangegeven geen plannen te hebben om de geüpgradede versie van de software in hun auto’s te implementeren. Nochtans had Apple eerder gewezen op aanwijzingen dat de autobouwers wel tot een samenwerking met CarPlay Ultra bereid zouden zijn.

CarPlay Ultra verbindt de auto niet alleen met de muziek en kaarten van de iPhone, maar ook met andere voertuiginformatie die op het dashboard – zoals temperatuur, snelheid en brandstofverbruik – kan worden teruggevonden. Ferrari was in 2014 het eerste luxemerk dat zijn gebruikers CarPlay aanbood.

General Motors kondigde al in 2023 aan te stoppen met de installatie van CarPlay of Android Auto op sommige van zijn elektrische automodellen in Noord-Amerika. Tot nu toe hebben weinig constructeurs dat voorbeeld gevolgd, maar toch groeit binnen de autosector de discussie over de wenselijkheid van een dergelijke samenwerking, waardoor de autofabrikanten de controle over het interieur van hun wagens in handen van de technologieconcerns zouden geven.

Sommige bedrijven vinden de uitstap van Apple naar het dashboard van de auto te ver gaan. Een leidinggevende bij Renault, dat samen met Google en Qualcomm een ??auto ontwikkelt die vooral softwarematig wordt aangestuurd, getuigde dat de Franse autofabrikant Apple heeft gewaarschuwd om de eigen systemen van de constructeur niet te schenden.

Aston Martin was onlangs de eerste autofabrikant die het systeem van Apple in zijn auto’s introduceerde, maar veel andere autofabrikanten ontwikkelen eigen infotainmentsysteem in de hoop meer inkomsten te genereren uit diensten die in de auto en door voertuiggegevens worden aangeboden. Een groot percentage van de nieuwe auto’s is uitgerust met CarPlay. Volgens Apple bedraagt ??het aandeel in de Verenigde Staten 98 procent. Amerikaanse bestuurders gebruiken het systeem meer dan 600 miljoen keer per dag.

Belangrijk

Autofabrikanten die hun eigen platforms ontwikkelen, staan ??nu voor een dilemma, aangezien het technologieconcern zijn enorme basis van iPhone-gebruikers wil versterken met de langverwachte upgrade van CarPlay, die gratis wordt aangeboden. “Westerse autofabrikanten proberen te achterhalen op welke manier een groei kan worden gerealiseerd in een wereld die qua autoverkoop op of nabij zijn hoogtepunt is”, aldus Simon Middleton, partner bij McKinsey. “In het bijzonder competitieve premiumsegment moet ook om onderscheidend vermogen worden gestreden.”

In een periode waarin autofabrikanten te maken krijgen met het geavanceerde technologische aanbod van hun Chinese concurrenten, zal volgens analisten software steeds belangrijker worden naarmate de industrie verschuift naar elektrische en autonome voertuigen. “Dit zal leiden tot verdere concurrentie tussen technologiebedrijven en autofabrikanten om de controle over de rijervaring in de auto”, wordt er gewaarschuwd.

Emily Clark Schubert, directeur auto-ervaring bij Apple, beklemtoonde dat CarPlay Ultra een uniforme en consistente ervaring op alle schermen van de bestuurder mogelijk maakte. Inmiddels zouden veertien autobouwers met CarPlay Ultra samenwerken. Ook Kia en Genesis zouden volgens Apple dat voorbeeld weldra volgen. Ook Porsche zou van plan zijn om ondersteuning voor de nieuwe software in zijn toekomstige modellen toe te voegen.

Uit een onderzoek van het bureau McKinsey in 2023 gaf bijna de helft van de autokopers aan geen wagen zonder Apple CarPlay of Android Auto te zullen kopen. Tevens bleek dat 85 procent van de autobezitters met Apple CarPlay of een vergelijkbare dienst dit systeem verkoos boven het ingebouwde alternatief van de autofabrikant.

Veel autofabrikanten – waaronder Mercedes-Benz, BMW en Audi – hebben een eigen besturingssysteem ontwikkeld, maar zouden de mogelijkheid blijven bieden om standaard Apple CarPlay te gebruiken om aan de consumentenvraag te voldoen. Apple zei dat klanten CarPlay Ultra leuk zouden vinden en dat autofabrikanten uiteindelijk zouden inspelen op de consumentenvraag.

Volvo Cars zei geen plannen te hebben om CarPlay Ultra te gebruiken, maar topman Håkan Samuelsson gaf wel aan dat autofabrikanten niet moeten proberen om op het gebied van software met technologiebedrijven te concurreren. “Er zijn andere partijen die dat beter kunnen”, merkte hij op. “Die sterke systemen moeten wij in onze auto’s aanbieden.”

Aston Martin integreerde CarPlay Ultra met het nieuw ontwikkelde infotainmentsysteem, maar benadrukte dat het ontwerp in de auto onmiskenbaar van eigen makelij bleef. De traditionele fysieke wijzerplaten waren ook beschikbaar voor autobestuurders die het touchscreen niet wilde gebruiken. Volgens een aantal waarnemers zouden bij de gesprekken tussen Aston Martin en Apple over de integratie van CarPlay Ultra vanaf het begin duidelijke richtlijnen voor datadeling zijn vastgelegd. Het gebruik van CarPlay Ultra zou niet hebben geleid tot een extra uitwisseling van voertuiggegevens, die in het eigen infotainmentsysteem en de software van Aston Martin worden opgeslagen. Apple gaf ook aan dat er geen voertuiggegevens met de iPhone werden gedeeld.

Meer over dit onderwerp:

• Europese verkoop Tesla voor vijfde maand op rij gedaald
• Byd vertraagt productie en uitbreidingsplannen in zijn Chinese fabrieken
• Uber en Waymo lanceren autonome taxidienst in Atlanta
• Chinese autofabrikanten drijven verkoop kunstmatig op
• Frankrijk beticht autobouwer Tesla van misleidende praktijken
• Aumovio rekent na beursgang op sterke omzetstijging
• Hellobike lanceert nieuw robotaxibedrijf met Catl en Ant Group
• Audi overweegt bouw van fabriek in Verenigde Staten
• Geely heeft belang van 26,4 procent in Braziliaanse joint-venture Renault
• Investeerders ongelukkig over eerste beleidskeuzes nieuwe topman Stellantis

Naties met kernwapens – China, Frankrijk, India, Israël, Noord-Korea, Pakistan, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten – gaven vorig jaar meer dan 100 miljard dollar uit aan hun atoomarsenalen. Dat betekende een stijging met bijna 10 miljard dollar tegenover het jaar voordien. Dat blijkt uit een rapport van International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (Ican), waarin gewag wordt gemaakt van een gebrekkig democratisch toezicht op de uitgaven in de sector.

Uit het rapport bleek dat de Verenigde Staten het voorbije jaar de grootste investering in het arsenaal kernwapens lieten optekenen. Daarbij werd gewag gemaakt van een bedrag van 56,8 miljard dollar. Op de tweede plaats staat China met een bedrag van 12,5 miljard dollar, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk (10,4 miljard dollar).

De onderzoekers wijzen er echter op dat veel investeringen worden gemaakt door naties die kernwapens van andere landen herbergen. Daarbij wordt onder meer gewag gemaakt van België, Duitsland, Italië, Nederland en Turkije, die Amerikaanse kernwapens op hun grondgebied hebben. In Wit-Rusland zouden mogelijk Russische kernwapens aanwezig zijn. “Dergelijke kosten zijn grotendeels onbekend bij burgers en wetgevers, waardoor een democratische controle wordt ontweken”, wordt er gewaarschuwd.

Het rapport stelde dat er weinig openbare informatie beschikbaar is over de kosten die gepaard gaan met het hosten van Amerikaanse kernwapens in de Europese lidstaten van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Navo). Die kosten gaan onder meer naar de beveiliging van installaties, het onderhoud van vliegtuigen met een nucleaire capaciteit en de voorbereiding van operaties met kernwapens.

“Bij de Navo wordt elke regeling voor het delen van kernwapens door geheime overeenkomsten beheerst”, benadrukt onderzoeksleider Alicia Sanders-Zakre. “Het is een belediging voor de democratie dat burgers en wetgevers niet mogen weten dat kernwapens van andere landen op hun grondgebied zijn gestationeerd, of hoeveel van hun belastinggeld daaraan wordt besteed.”

Verenigde Naties

Acht landen bezitten openlijk kernwapens. Het gaat om de Verenigde Staten, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk, China, India, Pakistan en Noord-Korea. Er wordt algemeen aangenomen dat Israël kernwapens bezit, hoewel het dit nooit officieel heeft erkend. De Ican stelde dat de uitgaven aan kernwapens het voorbije jaar door deze negen landen het volledige budget van de Verenigde Naties bijna achtentwintig keer hadden kunnen dekken.

De privésector verdiende alleen al vorig jaar minstens 42,5 miljard dollar aan contracten voor kernwapens. Er lopen minstens 463 miljard dollar aan contracten voor kernwapens, waarvan sommige pas over tientallen jaren aflopen. Vorig jaar werden er bovendien minstens 20 miljard dollar aan nieuwe contracten voor kernwapens toegekend. “Vele bedrijven die van deze vrijgevigheid profiteerden, investeerden fors in lobbywerk bij regeringen en besteedden 128 miljoen dollar aan die inspanningen in de Verenigde Staten en Frankrijk, de twee landen waarvoor gegevens beschikbaar zijn”, benadrukten de onderzoekers.

De standaard nucleaire doctrine – die tijdens de Koude Oorlog tussen de supermachten de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie werd ontwikkeld – is gebaseerd op de aanname dat dergelijke wapens nooit gebruikt hoeven te worden, omdat hun impact zo verwoestend is en nucleaire vergelding waarschijnlijk bij de oorspronkelijke aanvaller een vergelijkbare vernietiging zou veroorzaken.

De Ican won in 2017 de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn sleutelrol bij het opstellen van het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens, dat in 2021 van kracht werd. Het verdrag werd tot nu toe door 69 landen geratificeerd, terwijl vier andere naties rechtstreeks tot het akkoord zijn toegetreden. Nog eens 25 landen hebben het verdrag ondertekend. Geen enkele kernwapennatie heeft zich bij het akkoord echter aangesloten.

Meer over dit onderwerp:

• Productie munitie in Rusland vier keer hoger dan bij Navo
• Donald Trump maant Iran aan snel kernwapenakkoord te sluiten
• Noord-Korea waarschuwt voor gevolgen Amerikaanse Golden Dome
• Israël heeft een arsenaal met honderd kernwapens
• Iran staat volgens Israël dicht bij ontwikkeling kernwapen
• Rusland bereid om hoogverrijkt uranium uit Iran weg te halen
• Israëlische aanval op nucleaire sites Iran gevolg van Begin Doctrine
• Iran volgt verplichtingen voor uitbouw kernindustrie niet na
• Verenigd Koninkrijk denkt niet aan vliegtuigen met nucleaire capaciteit
• Rusland heeft nucleair wapenarsenaal sterk uitgebreid

Het Europees Investeringsfonds (EIF) reserveert een budget van 40 miljoen euro voor een instap in bedrijven uit de sector van de defensietechnologie. De investering gebeurt binnen het kader van het project Keen Venture Partners, waarbij defensie-gerichte startups zullen worden ondersteund. Dat heeft het Europees Investeringsfonds aangekondigd. Het initiatief toont volgens waarnemers hoe de mentaliteit van investeerders is veranderd sinds de inval van Rusland in Oekraïne.

Het nieuwe initiatief is de eerste instap van het Europees Investeringsfonds in de militaire industrie. Het fonds, dat deel uitmaakt van de Europese Investeringsbank (EIB), steunt al lange tijd kleinere Europese bedrijven, maar heeft de defensie-industrie tot nu toe echter altijd gemeden. De inval van Rusland in Oekraïne heeft daarin echter verandering gebracht. Dat is een gevolg van de pogingen van leiders binnen de Europese Unie om de Europese defensiesector te laten groeien. Hierdoor zouden de Europese militaire capaciteiten gevoelig moeten worden versterkt.

Het Europees Investeringsfonds kondigde eerder aan 175 miljoen euro te investeren in innovaties met een dubbele toepassing. Daarbij werd gemikt op technologieën die zowel voor civiele als militaire doelstellingen konden worden gebruikt. “De investering van 40 miljoen euro door het Keen Venture Partners-fonds is gericht op de ondersteuning van startups die baanbrekende oplossingen bieden op het gebied van defensie en veiligheidstechnologie”, benadrukken woordvoerders van het fonds.

Veranderde mentaliteit

De investeringen kunnen worden gebruikt voor bedrijven die actief zijn op het gebied van cybersecurity, robotica, kunstmatige intelligentie, autonome systemen en ruimtevaart-technologieën zoals beveiligde satellietcommunicatie, satellietbeeldanalyse en de bescherming van satellieten. Het fonds zal investeren in bedrijven die actief zijn in de Europese Unie, maar ook in het Verenigd Koninkrijk, Turkije en Noorwegen. 

De aankondiging benadrukt hoe de mentaliteit van Europese investeerders is veranderd sinds Oekraïne in februari 2022 door Rusland werd aangevallen. Door die agressie hebben vele Europese regeringen zich geëngageerd om hun militaire uitgaven drastisch op te drijven. De aandelen van veel Europese defensiebedrijven zijn hierdoor sterk gestegen, maar leidinggevenden uit de sector klagen al langer dat bedrijven die militaire uitrusting produceren over het algemeen te maken hebben met strengere voorwaarden en discriminatie bij het aantrekken van geld van banken en andere financiële instellingen.

In een poging om meer investeringen in de sector te stimuleren, heeft de Europese Investeringsbank haar leenregels aangepast om investeringen in bedrijven die militair materieel bouwen toe te staan, hoewel producenten van dodelijke wapens nog steeds verboden terrein zijn. Een aantal banken in de lidstaten van de Europese Unie volgt het voorbeeld van de Europese Investeringsbank en versoepelt de leenvoorwaarden. De Europese Commissie overweegt bovendien de regels voor duurzame investeringen te herschrijven om ook meer investeringen in de sector te stimuleren.

Het Europees Investeringsfonds beschikte vorig jaar over een budget van 7,2 miljard euro voor participaties, leningen en garanties.

Meer over dit onderwerp:

• Noors Oljefondet moet ook in militaire sector kunnen investeren
• Europese Unie wil ook regionale hulp ook voor militaire projecten
• Duitsland helpt Oekraïne wapens voor lange afstand te produceren
• Verenigd Koninkrijk kondigt bouw minstens zes wapenfabrieken aan
• Drones hebben een grote impact op oorlog tussen Rusland en Oekraïne
• Ook Zuidoost-Azië investeert grotere budgetten in defensie
• Grote investeerders beslissen geld naar Europese defensiesector te kanaliseren
• Europese defensiesector koortsachtig op zoek naar geschikt personeel
• Topman Saab wil sterke Europese stimulans voor defensiesector
• Donald Trump selecteert project voor raketschild Golden Dome

Voor bezorgrobots zijn niet alle trajecten even evident. Een beoordelingssysteem van potentiële routes kan de echter robots helpen om de optimale weg naar hun bestemming te kiezen. Dat blijkt uit een studie van wetenschappers aan de Cornell University (Manhattan), die voor de bezorgrobots een beoordelingssysteem voor elke straat in New York City hebben opgesteld.

“Bezorgrobots kunnen met heel wat uitdagingen worden geconfronteerd”, benadrukt onderzoeksleider Wendy Ju, docent informatiewetenschappen aan de Cornell University. “Sommige trajecten vertonen oneffenheden, terwijl andere routes met een grote drukte aan voetgangers of fietsers worden geconfronteerd. Een beoordelingssysteem voor de verschillende trajecten kan daarvoor echter een oplossing bieden.”

Nog nooit eerder zou een dergelijk beoordelingssysteem zijn opgesteld. “De toepassing zou stedenbouwkundigen en roboticabedrijven kunnen helpen bij de planning van toekomstige robotinzet die de bestaande trottoirs niet verstoort”, werpt Wendy Ju op. “Een robotability score kan voor deze partijen een belangrijke hulpinstrument vormen.”

In een aantal steden, universiteitscampussen en luchthavens worden momenteel al bezorgrobots ingezet. Maar die apparaten blijken zich daarbij door een onvriendelijke omgeving te moeten manoeuvreren. Geïnspireerd door scores voor beloopbaarheid en toegankelijkheid in wijken, ontwikkelden de onderzoekers de robotability score om in één omschrijving een weergave te bieden van de verschillende factoren die op de robotnavigatie van invloed zijn.

De robotbaarheidsscore omvat vierentwintig kenmerken, maar de onderzoekers selecteerden voor hun analyse in New York City slechts negentien factoren. Zes kenmerken – voetgangersdichtheid, dynamiek van de menigte, voetgangersstroom, kwaliteit van het trottoir, straatbreedte en dichtheid van straatmeubilair – vormden bijna de helft van de score. 

De onderzoekers merken op dat New York City de perfecte locatie was voor de ontwikkeling van de score. Er kon daarbij immers beroep worden gedaan op de website NYC OpenData, die een brede waaier gegevens over de Amerikaanse metropool aanbieden. De database bevat informatie zoals de breedte en conditie van het trottoir, samen met de locaties van bushaltes, fietspaden en kiosken. De onderzoekers gebruikten ook ongeveer acht miljoen dashcambeelden die eind 2023 in de stad werden verzameld om het verkeer van voertuigen, fietsen en voetgangers in te schatten.

Toegepast op de hele stad bleken gebieden met de hoogste scores 4,3 keer meer geschikt voor de trafieken van bezorgrobots dan de trajecten met de laagste score. Daarbij werd ook vastgesteld dat de spitsuren de verschillen tussen gebieden met hoge en lage scores nog vergroot. “Zelfs tijdens spitsuren hebben de bezorgrobots in gebieden met een hoge score geen probleem om over lege trottoirs te rijden.”

In de toekomst willen de wetenschappers ook een aantal andere functies, zoals realtime weerberichten en de intensiteit van het voetgangersverkeer, in de score integreren. “Net zoals scores voor de beloopbaarheid en toegankelijkheid van stedelijke gebieden aan ontwikkelaars en stedenbouwkundigen de mogelijkheid geboden om de leefbaarheid van wijken te optimaliseren, kan ook de robotability score aan de lokale gemeenschap een meerwaarde bieden”, stippen de onderzoekers aan. “We beweren niet dat de steden voor robots moeten worden gebouwd, maar wel proberen we de stedelijke omgeving door de lens van een robot te bekijken.”

Meer over dit onderwerp:

• Fietsverkeer in Londense Square Mile boekt nieuwe records
• Investeringen in kinderwelzijn helpen ontvolking Japanse kleinere steden afremmen
• Amerikaans openbaar vervoer wordt met miljardentekorten bedreigd
• Congestieheffing leverde New York tijdens eerste kwartaal 159 miljoen dollar op
• Verkeersongevallen grootste doodsoorzaak van Britse huiskatten
• Vliegende robots kunnen bouwwerken veiliger maken
• Productie voeding kan algemene stedelijke activiteit worden
• Amerikaanse steden verliezen belangrijke leidraad voor klimaatrapportage
• Californië mag geen verbod op verbrandingsmotoren invoeren
• In Verenigde Staten dreigt jaarlijkse taks van 250 dollar op elektrische wagens

Het elektriciteitsverbruik van datacenters zal tegen het einde van dit decennium meer dan verdubbelen, gedreven door toepassingen van kunstmatige intelligentie (AI). Deze toepassingen zullen nieuwe uitdagingen creëren voor de energiezekerheid en de doelstellingen voor de reductie van de uitstoot van koolstofdioxide. Dat blijkt uit een rapport van het International Energy Agency (IEA).

Er wordt aan toegevoegd dat kunstmatige intelligentie tegelijkertijd mogelijkheden kan creëren om efficiënter elektriciteit te produceren en te verbruiken.

Datacenters namen vorig jaar ongeveer 1,5 procent van het wereldwijde elektriciteitsverbruik voor hun rekening. Deze consumptie heeft sinds het begin van dit decennium echter jaarlijks een toename met 12 procent gekend. Generatieve artificiële intelligentie vereist immers een kolossale rekenkracht voor de verwerking van informatie die in gigantische databases is verzameld. 

De Verenigde Staten, Europa en China vertegenwoordigen momenteel samen ongeveer 85 procent van het wereldwijde elektriciteitsverbruik door datacenters. Grote technologiebedrijven erkennen steeds meer hun groeiende behoefte aan elektriciteit. Google tekende vorig jaar een overeenkomst om elektriciteit te verkrijgen van kleine kernreactoren om zijn aandeel in de markt van de artificiële intelligentie te vergroten. Microsoft gaat energie gebruiken uit nieuwe reactoren van de kerncentrale op Three Mile Island. Amazon tekende vorig jaar eveneens een overeenkomst om kernenergie te gebruiken voor zijn datacenters.

In het huidige tempo zullen datacenters volgens het rapport van het internationale energiebureau in 2030 ongeveer 3 procent van de wereldwijde energie verbruiken. Geraamd wordt dat het elektriciteitsverbruik van datacenters in 2030 ongeveer 945 terawattuur (TWH) zal bedragen. “Dit is iets meer dan de totale elektriciteit die Japan op dit ogenblik jaarlijks verbruikt”, wordt er aangevoerd. “Kunstmatige intelligentie is, naast de groeiende vraag naar andere digitale diensten, de belangrijkste motor achter deze groei.”

Een datacenter van 100 megawatt kan volgens het rapport evenveel elektriciteit verbruiken als 100.000 huishoudens. “De energie die nodig is voor de nieuwe datacenters die al in aanbouw zijn, zal echter twee miljoen huishoudens van energie kunnen voorzien”, wordt eraan toegevoegd.

Hernieuwbare bronnen

Het internationale energiebureau stelde dat kunstmatige intelligentie de energiesector het volgende decennium kan transformeren, door de vraag naar elektriciteit vanuit datacenters wereldwijd te laten toenemen en tegelijkertijd aanzienlijke kansen te creëren om de kosten te verlagen, het concurrentievermogen te verbeteren en de uitstoot te verminderen.

“Momenteel levert steenkool ongeveer 30 procent van de energie die nodig is om datacenters van elektriciteit te voorzien, maar hernieuwbare energiebronnen en aardgas zullen hun aandeel vergroten vanwege hun lagere kosten en ruimere beschikbaarheid in belangrijke markten”, wordt in het rapport aangevoerd.

De groei van datacenters zal onvermijdelijk de uitstoot van koolstofdioxide door de consumptie van elektriciteit verhogen. Momenteel is daarbij tot nu toe sprake van een jaarlijks volume van 180 miljoen ton, maar tegen 2035 zou dat cijfer tot 300 miljoen ton kunnen oplopen. Het aandeel van de datacenters in de totale wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide, die vorig jaar een volume van 41,6 miljard ton behaalde, blijft wel beperkt.

In de hoop om China op het gebied van kunstmatige intelligentie voor te blijven, heeft de Amerikaanse president Donald Trump de oprichting van een National Council for Energy Dominance, die de elektriciteitsproductie moet stimuleren, aangekondigd.

Meer over dit onderwerp:

• Occidental mag koolstofdioxide ondergronds opslaan
• Vooruitzichten Amerikaanse windenergie met 40 procent verlaagd
• Decreet Trump moet Amerikaanse steenkoolproductie stimuleren
• Gasaankopen mogelijk onderdeel Europees-Amerikaanse handelsgesprekken
• Lage petroleumprijzen compliceren economische agenda Saoedi-Arabië
• Lidstaten Europese Unie willen verplichte gasreserves verminderen
• Woodside verkoopt deel van gasfabriek in Louisiana aan Stonepeak
• Datacenters wegen op capaciteit Amerikaanse elektriciteitsproductie
• Clean Industrial Deal moet Europese energiezekerheid versterken
• Verenigde Staten beperken investeringen in batterijproductie en opslag koolstofdioxid

Overbodige werknemers uit de Duitse autosector vinden vaak een reddingsboei bij defensiebedrijven. Dat hebben analysten van het bureau Bloomberg gemeld. Terwijl de automobielindustrie zich gedwongen voelt arbeidsplaatsen te schrappen, moeten veel bedrijven uit de militaire sector hun personeelsbestand uitbreiden.

In heel Europa kan een opmerkelijke stijging van de uitgaven voor defensie worden opgetekend. Dit betekent een belangrijke stimulans voor de activiteiten van wapenfabrikanten, die kunnen profiteren van de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten en de oproepen van Donald Trump, winnaar van de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten, om meer in landsverdediging te investeren. Trump heeft zijn bondgenoten in Europa onder druk gezet om meer militaire uitgaven te doen, terwijl die landen proberen om overheidsgelden naar binnenlandse bedrijven en arbeidsplaatsen te kanaliseren.

De defensiesector kan een uitweg bieden aan werknemers die in de automobielindustrie overbodig zijn geworden. – Foto: Lockheed Martin

Tegelijkertijd worstelt de Europese automobielindustrie met een stagnerende vraag naar elektrische voertuigen en een toenemende concurrentie uit China. Inmiddels hebben al een aantal leveranciers van onderdelen – waaronder Continental, Bosch en Schaeffler – afvloeiingen aangekondigd.

De Duitse automobielindustrie telt momenteel 770.000 arbeidsplaatsen. Volgens het adviesbureau PriceWaterhouseCoopers (PwC) zal de sector echter naar verwachting tegen eind dit decennium 12 procent van zijn tewerkstelling verliezen. Diverse bedrijven uit de defensiesector hebben daarentegen plannen voor aanwervingen bekend gemaakt. Die aanwervingen blijken noodzakelijk om de toename aan militaire bestellingen te kunnen bijhouden.

Radarfabrikant Hensoldt uit München voert zelfs gesprekken om volledige teams van twee afzonderlijke producenten van autocomponenten over te nemen. In één geval is er zelfs sprake van nagenoeg honderd werknemers. Rheinmetall, fabrikant van tanks en munitie, maakte in juni bekend van plan te zijn om maximaal 100 werknemers van bandenfabrikant Continental in dienst te nemen. De Franse treinfabrikant Alstom maakte eveneens bekend in gesprek te zijn om een ??overbodige productielocatie in de Duitse stad Görlitz over te dragen aan het Duits-Franse wapenbedrijf KNDS Group.

Consolidatie

Oliver Dörre, chief executive van Hensoldt, ziet voor Duitse defensiebedrijven een kans om innovatie te stimuleren op belangrijke gebieden zoals artificiële intelligentie en softwareontwikkeling. De voorbije decennia was er in Duitsland sprake van een militaire onderinvestering. “Hoewel het politieke klimaat in Duitsland wankel blijft, sluit herbewapening in het volgende decennium aan bij de politieke noodzaak om de economie te versterken”, benadrukte Dörre. “De huidige discussie in de verkiezingscampagne besteedt veel interesse aan een beleid om de Duitse economie opnieuw te versterken. Ik denk dat de defensiesector en de veiligheidsindustrie hierin een belangrijke rol kan spelen.”

“Hensoldt kan een rol spelen in de consolidatie van de Europese defensiesector”, betoogde Dörre. “Voor Hensoldt wordt 2025 een jaar van nieuwe partnerschappen. We zijn goed voorbereid om, wanneer de zaken in beweging komen, onmiddellijk te kunnen handelen. Hensoldt heeft de productie opgevoerd sinds Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel. Op dat ogenblik besliste ook Duitsland om zijn militaire uitgaven op te voeren.

Hensoldt verhoogde recent zijn doelstellingen op middellange termijn. Er wordt nu gemikt op een jaarlijkse omzetgroei van 10 procent. Tegen eind dit decennium zou de omzet van het bedrijf tot ongeveer 5 miljard euro moeten worden verdubbeld. Dörre benadrukte echter dat politici meer duidelijkheid moeten verschaffen over hun plannen voor de uitgaven op langere termijn, zodat aannemers investeringen kunnen doen om hun capaciteit uit te breiden.

Meer over dit onderwerp:

• Navo vraagt van lidstaten groter budget voor militaire investeringen
• Mogelijk zal Europa steun voor Oekraïne moeten verdubbelen
• US Space Force zoekt mogelijke partnerships in Japan
• Griekenland verdubbelt volgend jaar zijn budget voor defensie
• Japan wil belastingverhoging om grotere militaire uitgaven te dekken