In Spanje leggen steeds meer landbouwers zich toe op de teelt van pistachenoten. Met deze verschuiving probeert de Spaanse landbouwsector zich volgens experts aan de klimaatverandering, die in het Zuid-Europese land tot een steeds meer frequente en intense droogte leidt, aan te passen.

In Spanje blijken landbouwers steeds vaker van traditionele teelten zoals granen of druiven op alternatieven zoals pistachenoten aan te passen. “Twintig jaar geleden bestond onze oogst uit druiven en granen, net zoals bij de vorige generaties”, betoogde Miguel Angel Garcia, eigenaar van een boerderij in Manzanares in de centrale regio Castilla-La Mancha. “Maar die oogsten bleken niet meer rendabel. Als wij niet van teelt waren veranderd, hadden wij niet langer van onze boerderij kunnen leven.”

Spanje produceert inmiddels 9.000 ton pistachenoten per jaar. – Foto: Pixabay

Garcia koos er in 2007 voor om op de teelt van de pistachenoten over te schakelen. “Pistache is een lucratiever gewas, dat bovendien beter tegen de droogtes is bestand”, getuigde hij nog. Spanje is door die overstap inmiddels een van de grootste producenten van pistachenoten in de wereld geworden. Alleen de Verenigde Staten, Iran en Turkije kunnen een grotere oogst melden.

Pistachebomen zijn oorspronkelijk afkomstig uit het Midden-Oosten en zijn bijzonder geschikt voor het klimaat van Spanje en doorstaan ??hete, droge zomers en koude winters. Het areaal pistachenoten in Spanje beslaat inmiddels een oppervlakte van 79.000 hectare. Dat betekende bijna een vervijfvoudiging op zeven jaar tijd. De teelt is vooral geconcentreerd in regio’s zoals Castilla-La Mancha, Extremadura en Andalusië, ondanks de problemen van waterschaarste, die door de klimaatverandering nog worden verergerd.

Mario Gonzalez-Mohino, directeur van de sectororganisatie Pistacho Pro, zijn pistachenoten – die oorspronkelijk uit woestijngebieden komen – aan het veranderende klimaat in Spanje goed aangepast. “Met onophoudelijke nieuwe warmterecords wordt de veerkracht van het gewas steeds waardevoller”, benadrukte hij. Spanje produceert momenteel bijna 9.000 ton pistachenoten per jaar. Er worden echter volop nieuwe bomen geplant. Het duurt minstens zeven jaar voor die bomen hun eerste oogst opbrengen. De productie zal in de toekomst dan ook sterk toenemen.

De coöperatie Pistamancha, die meer dan vijftig telers vertegenwoordigt, investeert in nieuwe infrastructuur voor het sorteren, pellen en drogen van de pistachenoten. Daarmee wil de sector reageren op de sterke vraag op de markt. Uiteindelijk hoopt de coöperatie één miljoen kilogram per jaar te kunnen verwerken. “Ondanks de sterke groei van de sector heerst er weinig bekommernis over een mogelijke overproductie”, merken experts op. “De binnenlandse vraag ligt nog steeds hoger dan het aanbod. De verkoop van pistachenoten in Spanje steunt nog steeds vooral op import.”

Toenemende populariteit

Pistachenoten worden meestal gegeten als snacks, maar worden ook veel gebruikt bij de productie van taarten, snoep, ijs en cosmetica. Verder is het product een belangrijk ingrediënt van de keuken in het Midden-Oosten. De vrucht geniet wereldwijd een toenemende populariteit. 

Uit een trendanalyse van Google blijkt dat het aantal zoekopdrachten naar pistachenoten sinds 2019 met 60 procent is gestegen. Het trendplatform Tastewise geeft bovendien aan dat het aantal gesprekken over pistachenoten het voorbije jaar met 10 procent is toegenomen. Tegelijkertijd werd een groei van 15 procent gemeld bij de interesse in pistachenoten als ingrediënt. “Dit biedt voor fabrikanten, restauranthouders en kruideniers nieuwe opportuniteiten”, merken de experts op.

Mensen eten al minstens 300.000 jaar pistachenoten. De noten bevatten gezonde vetten, vezels en antioxidanten. Ook herbergen de noten essentiële voedingsstoffen die bijdragen tot gewichtsverlies en darmgezondheid. Lenny Chase, chief executive van het drankmerk CPG Rasa, betoogde daarbij dat de pistachenoten een groot potentieel hebben om gezondere producten te creëren. “Merken kunnen een sterk verhaal opbouwen over hun producten die op pistachenoten zijn gebaseerd”, beklemtoonde hij. “Daarbij kunnen consumenten best worden geïnformeerd over de specifieke gezondheidsvoordelen van pistachenoten.”

De Verenigde Staten zijn wereldwijd de grootste producent van pistachenoten. Het land vertegenwoordigde vorig jaar 54 procent van de wereldwijde productie, gevolgd door Turkije (27 procent) en Iran (14 procent). Naast Spanje zijn verder ook Syrië en Griekenland belangrijke producenten van pistachenoten.

Meer over dit onderwerp:

• Europese Unie noteert record invoer pistachenoten
• Voedselzekerheid door ecologische uitdagingen bedreigd
• Vele toxische producten gevonden in voedselverpakkingen
• Nieuwe technologie biedt betere controle op melkkwaliteit
• Runderteelt kan emissies met 30 procent verminderen

De verkoop van sterke drank is in de Verenigde Staten tijdens de eerste zeven maanden van dit jaar met bijna 3 procent gedaald tegenover dezelfde periode vorig jaar. Die terugval moet vooral worden toegeschreven aan de dalende afzet van tequila en Amerikaanse whisky. Dat blijkt uit een rapport van analist International Wine and Spirits Record (IWSR). De verkoop van bier en wijn kende tijdens dezelfde periode een terugval met respectievelijk 3,5 procent en 4 procent.

De International Wine and Spirits Record had oorspronkelijk verwacht dat de verkoop van alcoholische dranken in de Verenigde Staten tijdens de eerste zeven maanden van dit jaar met 1,9 procent zouden dalen tegenover dezelfde periode vorig jaar. Maar uiteindelijk moest er een terugval met 2,8 procent worden gemeld. Alleen het segment van de kant-en-klare alcoholische dranken vormden met een stijging van 2 procent de enige uitzondering op die dalende trend.

De Amerikaanse verkoop van sterke dranken zal zich wellicht pas ten vroegste volgend jaar herstellen. – Foto: Pixabay/Bridgesward

Marten Lodewijks, president van de Amerikaanse divisie van International Wine and Spirits Record, wees er daarbij op dat de terugval iets erger was dan de voorspellingen die aan het begin van dit jaar werden gedaan. “Vorig jaar liep de verkoop van alcoholische dranken in de Verenigde Staten met 2,6 procent terug”, verduidelijkte Lodewijks.

“Voor dit jaar werd een licht herstel in het vooruitzicht gesteld, maar die positieve wending is uitgebleven. Dit geeft aan dat de moeilijke handelsomgeving niet is afgenomen en dat de consumenten nog steeds de druk van de hogere prijzen voelen. Een succesvolle tweede jaarhelft zou alsnog een gedeelte van deze verliezen ongedaan kunnen maken. Maar het wordt wel moeilijker om een succesvolle ommekeer te kunnen realiseren.”

Tequila en whisky

De analist wees daarbij naar de achteruitgang in de verkoop van tequila en Amerikaanse whisky, respectievelijk de derde en vierde grootste categorie in de verkoop van sterke dranken in de Verenigde Staten. De verkoop van tequila kende een terugval met 1 procent. “Tequila heeft de voorbije jaren in de Verenigde Staten een duidelijke opkomst gekend, maar de uitstraling van de categorie lijkt enigszins verdwenen te zijn”, stipte Lodewijks aan. “Dat heeft mogelijk te maken met een overstap van vele consumenten naar meer betaalbare opties.”

Lodewijks wees daarbij echter ook op de afwijkingen die tussen de verschillende prijscategorieën konden worden opgetekend. “In de standaardcategorie moest een daling met 3 procent worden gemeld”, verduidelijkte hij. “Ook een aantal hogere prijscategorieën kenden een terugval, maar hier waren er duidelijke verschillen merkbaar. Een aantal merken die onder meer op prestige steunen, zagen immers hun verkoop met 6 procent toenemen. Ook bij de premiummerken werden stijgingen tussen 4 procent en 6 procent geregistreerd. Er is hier dus nog steeds sprake van enige premiumisatie. De aanhoudende interesse voor prestigemerken toont bovendien aan dat deze hoge prijsniveaus sterk zijn geïsoleerd.”

Verder maakt het rapport duidelijk dat de verkoop van Amerikaanse whisky met 2 procent is gedaald. “Dat was vooral merkbaar in de kernmarkten Californië, Florida, Michigan en Texas”, wierp Lodewijks op. “Dat is te wijten aan hun afhankelijk van de premiummarkt. Consumenten lijken minder bereid om naar dit prijsniveau om te schakelen. In markten zoals New York, Pennsylvania, Tennessee, Kentucky en Colorado werd daarentegen ongeveer een status-quo opgemerkt. Hier kent de premiumsector nog steeds een robuuste groei.”

Regionale verschillen kunnen volgens Lodewijks eveneens in de algemene verkoop van alcohol worden opgemerkt. “In New York daalde de verkoop van sterke dranken tijdens de eerste zeven maanden van dit jaar slechts met 1,5 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar”, benadrukte Lodewijks. “Dat kan wellicht door de sterke cocktailcultuur die in New York, die op een welvarende basis kan beschikken, worden verklaard.”

Kant-en-klare producten vertegenwoordigen inmiddels meer dan 16 procent van de totale verkoop van sterke dranken in de Verenigde Staten. Maar ook hier kunnen opmerkelijke verschillen worden opgetekend. De categorie liet een groei met 2 procent optekenen, maar bij producten op basis van sterke dranken was er sprake van een stijging met 11 procent. Varianten op basis van mout registreerden daarentegen een status-quo, maar lieten wel een sterke groei noteren in onder meer Texas, Minnesota, Georgia en Pennsylvania.

In het rapport wordt opgemerkt dat een echt herstel van de verkoop van sterke dranken in de Verenigde Staten nog minstens tot volgend jaar op zich zal laten wachten.

Meer over dit onderwerp:

• Export Schotse whisky eerste helft van dit jaar met 18 procent gedaald 
• Chivas Brothers ondersteunt duurzame landbouw in Schotland
• Glenlivet lanceert zijn oudste single malt whisky
• Hongkong wil taks op sterke dranken verlagen
• Verenigd Koninkrijk verliest twee nachtclubs per week

De klimaatverandering zal het landoppervlak dat geschikt is voor het verbouwen van voedsel en hout verplaatsen en verminderen. Hierdoor zullen deze twee essentiële hulpbronnen op het gebied van landgebruik in directe concurrentie met elkaar komen. Dat blijkt uit een rapport van wetenschappers aan de University of Cambridge.

De klimaatverandering verschuift de regio’s die geschikt zijn voor het verbouwen van gewassen. Maar dit fenomeen creëert volgens de onderzoekers van de University of Cambridge een nieuw probleem. “Naarmate het land dat geschikt is voor de productie van voedsel noordwaarts verschuift, zal het beschikbare areaal voor de bosbouw steeds verder onder druk komen”, beklemtonen de wetenschappers. “Het hout dat door deze bomen wordt geproduceerd, vormt voor een groot deel van het moderne leven, van papier en karton tot meubels en gebouwen, een cruciale basis.”

Hout is in de bouwindustrie een uitstootarm alternatief voor staal en beton. – Foto: Pixabay/Foto-RaBe

De onderzoekers benadrukken dat de toenemende concurrentie tussen het areaal voor de houtproductie en de voedselvoorziening onder invloed van de klimaatverandering tot nu toe over het hoofd is gezien. “Maar indien de vraag naar deze beide producten blijft toenemen, zal dit probleem steeds aan belang winnen”, merken de wetenschappers op. “In een worstcase scenario voor klimaatverandering, waarbij geen actie wordt ondernomen om de samenleving te decarboniseren, zal meer dan een kwart van het bestaande gebied voor bosontginning – ongeveer 320 miljoen hectare, gelijk aan de grootte van India – tegen het einde van de eeuw meer geschikt worden voor de landbouw.”

De meeste bossen voor houtproductie bevinden zich momenteel op het noordelijk halfrond in de Verenigde Staten, Canada, China en Rusland. De wetenschappers berekenden dat 90 procent van het totale gebied dat momenteel voor bosontginning wordt gebruikt en dat tegen eind deze eeuw voor landbouw zal worden ingenomen, zich in deze vier landen zal bevinden. Vooral in Rusland zullen tientallen miljoenen hectaren areaal voor houtproductie – meer dan in de Verenigde Staten, Canada en China samen – door landbouw zijn ingenomen. Daarbij zullen vooral de teelten van aardappelen, soja en tarwe in die regio’s op gunstige omstandigheden kunnen rekenen.

“Er is op aarde slechts een beperkt gebied voor de productie van voedsel en hout, twee essentiële hulpbronnen voor de maatschappij, geschikt”, benadrukken de onderzoekers Oscar Morton en Chris Bousfield, ecologen aan de University of Cambridge. “Naarmate de klimaatverandering zich verder doorzet en de landbouw zich naar het noorden moet uitbreiden, zal de druk op de houtproductie toenemen. We moeten vijftig jaar vooruitdenken, want wanneer we in de toekomst over hout willen kunnen beschikken, moeten er nu bomen worden geplant. De bomen die tegen het einde van deze eeuw gekapt zullen worden, staan ??al in de grond. Ze hebben immers veel langzamere cycli dan voedselgewassen.”

Uitstootarm alternatief

De wereldwijde vraag naar voedsel zal naar verwachting tegen het midden van deze eeuw verdubbelen. De wereldbevolking blijft immers aangroeien en wordt bovendien ook welvarender. Tegelijkertijd zal ook de wereldwijde vraag naar hout naar verwachting een verdubbeling kennen. Hout is in de bouwindustrie immers een uitstootarm alternatief voor beton en staal. 

“Een verplaatsing van de houtproductie naar diepere boreale of tropische bossen is geen haalbare optie, want de bomen in die regio’s zijn duizenden jaren onaangeroerd gebleven en een houtkap in dat gebied zou enorme hoeveelheden koolstofdioxide vrijgeven en de biodiversiteit bedreigen”, stipte onderzoeksleider David Edwards, professor plantenecologie aan de University of Cambridge. “Deze tropische of boreale bossen zijn de epicentra van de resterende wereldwijde wildernis en ongerepte tropische bossen zijn de meest biodiverse plekken op aarde. Het is cruciaal dat de bosontginning over grotere gebieden worden uitgespreid.”

“Zelfs in het beste geval, waarin de wereld een klimaatneutraliteit zou kunnen bereiken, zullen er nog steeds aanzienlijke verschuivingen worden opgemerkt in de regio’s die voor de houtwinning en de gewasproductie geschikt zijn”, voeren de wetenschappers nog aan. 

De houtproductie draagt ??wereldwijd meer dan 1,5 biljoen dollar per jaar bij aan nationale economieën. Hittegolven en bijbehorende bosbranden hebben onlangs wereldwijd voor enorme verliezen aan bossen voor ontginning gezorgd. Bovendien zorgt de klimaatverandering ook voor de verspreiding van plagen zoals de schorskever, die bomen aanvalt. De klimaatverandering zal er naar verwachting voor zorgen dat gebieden in de tropen te heet en onherbergzaam worden voor het verbouwen van voedsel en zal grote delen van Zuid-Europa veel minder geschikt maken voor voedselproductie en houtwinning.

“De klimaatverandering leidt al tot uitdagingen voor de houtproductie”, werpen de wetenschappers op. “Daar komt nog eens deze toegenomen druk van de landbouw bij, waardoor een perfecte storm van problemen wordt gecreëerd. Het veiligstellen van onze toekomstige houtvoorraad lijkt misschien niet zo dringend als de garantie op de voedselvoorziening die we nodig hebben om te eten en te overleven. Maar hout is even goed in ons dagelijks leven geïntegreerd. We moeten dan ook strategieën ontwikkelen om zowel de voedselvoorziening als de houtwinning in te toekomst te garanderen.”

Meer over dit onderwerp:

• Wereldwijde houtwinning door zware bosbranden bedreigd
• Gezonde bomen hebben cruciale rol in strijd tegen klimaatverandering
• Speciale houtsoort kan helpen opwarming aarde tegen te gaan
• Vragen over nut van boomplantingen in strijd tegen klimaatverandering
• Olieproducent Nigeria moet massaal nieuwe bossen aanplanten

De wijnoogst zal in Frankrijk dit jaar een bescheiden oogst opleveren. Mogelijk wordt het zelfs één van de slechtste jaren van de voorbije eeuw, met volumes die in alle belangrijke teeltgebieden – waaronder Bourgondië, Bordeaux en de Loirevallei – dreigen te dalen. Die voorspelling staat in een rapport van Agreste, het statistisch bureau van het Franse ministerie van landbouw.

De Franse wijnproductie zal volgens Agreste dit jaar naar verwachting met 18 procent dalen tot 39,3 miljoen hectoliter. Dat is een grotere terugval dan een maand geleden werd voorspeld. De voorbije honderd jaar kende de Franse wijn slechts zes keer een kleinere oogst dan dit jaar. Onder meer in 2017 en 2021 bleef de oogst onder het niveau dat voor dit jaar wordt verwacht. 

“De daling is te wijten aan bijzonder ongunstige weersomstandigheden, die het productiepotentieel in bijna alle wijnbouwgebieden hebben aangetast”,’ benadrukt Agreste. “De productie wellicht iets hoger liggen dan drie jaar geleden, toen de oogst door een strenge vorst werd getroffen.”

Franse wijngaarden leveren dit jaar volgens Agreste een oogst van 39,3 miljoen hectoliter op. – Foto: Pixabay/Jill Wellington

De inzinking betekent dat Frankrijk zijn plek als grootste wijnproducent van de wereld zou kunnen verliezen. De Spaanse landbouwcoöperaties verwachten immers dat hun gezamenlijke oogsten dit jaar tot 39,7 miljoen hectoliter zullen stijgen. In Spanje maken de wijnboeren gewag van een herstel van de droogte en hagelbuien die de oogsten vorig jaar hebben getroffen.

Veel wijngaarden in Frankrijk werden getroffen door een verlies van bloemen en jonge bessen (coulure), terwijl ook grotere verschillen in de grootte en de rijpheid van de druiven (millerandage) werden vastgesteld. Beide problemen zijn het gevolg van vochtige en koele weersomstandigheden tijdens de bloei. Tevens werden de meeste wijnbouwgebieden door valse meeldauw, waarbij soms aanzienlijke verliezen werden veroorzaakt, werden getroffen. Ook de vorst en hagel hadden een negatieve impact op de volumes.

De ramingen werden naar beneden bijgesteld na een nauwkeurige beoordeling van de bloei is latere groeiregio’s. Dat was vooral het geval voor de Charentes, waar de wijn tot cognac wordt gedistilleerd en waar de volumes  naar verwachting met 35 procent zullen dalen.

Tegenslagen

Bourgogne en Beaujolais zullen volgens de prognoses gezamenlijk 2,12 miljoen hectoliter wijn produceren. Dat betekent een daling met 25 procent tegenover de relatief grote oogst van vorig jaar. Meeldauw heeft vooral de productie in de regio Côte d’Or in Bourgondië geschaad, terwijl ziekte en hagel voor aanzienlijke verliezen in de Beaujolais hebben gezorgd.

De volumes in de Loirevallei zullen naar verwachting met 30 procent dalen tot 2,1 miljoen hectoliter. Daar hebben de wijnstokken geleden onder koude en vochtige omstandigheden, die meeldauw en coulure hebben gestimuleerd.

In Bordeaux, waar dit jaar 8.000 hectare aan wijngaarden wordt weggehaald als onderdeel van een rooiplan dat door de overheid wordt gesteund, leden de telers onder een breed scala aan tegenslagen. Ook hier was er sprake van coulure en meeldauw, maar de wijngaarden werden er ook door hagelbuien beschadigd. De volumes zullen in de regio met 10 procent tot 3,89 miljoen hectoliter. Dat is het laagste niveau dat sinds 2017 werd geregistreerd.

De champagneproductie zal volgens Agreste dit jaar naar verwachting met 19 procent tot 2,34 miljoen hectoliter dalen. Daarbij werd verwezen naar de lentevorste als een extra factor, bovenop een slechte vruchtzetting, meeldauw en hagel. In de Languedoc-Roussillon, het grootste wijngebied van Frankrijk, zal het oogstvolume naar verwachting met 4 procent dalen tot 10,6 miljoen hectoliter.

In het zuidoosten van het land, inclusief de Provence, zal de productie met 12 procent tot 4,42 miljoen hectoliter terugvallen, terwijl de volumes in de Elzas naar verwachting met 13 procent tot 914.000 hectoliter zouden inkrimpen. Bij de kleinere wijngebieden werden vooral de telers in de Jura bijzonder hard getroffen. Daar werd gewezen op de strenge vorst en meeldauw die de productie met 71 procent tot 35.000 hectoliter zouden doen inkrimpen.

Meer over dit onderwerp:

• Zuid-Afrikaanse wijngebieden zijn door zware vorst getroffen
• Verenigd Koninkrijk wordt grootste afzetmarkt Chileense wijnen
• Klimaatverandering drijft Chileense wijnproductie zuidwaarts
• Californië rekent op een uitstekende wijnoogst
• Italiaanse wijnen vinden vaker hun weg naar Rusland

In het Verenigd Koninkrijk telt inmiddels meer dan duizend wijngaarden. Dat blijkt uit cijfers van het Britse Food Standards Agency. De groei die de Britse wijnindustrie heeft doorgemaakt, zowel in termen van productiecapaciteit als marktpositie, weerspiegelt een robuuste reactie op de toenemende vraag van de consument.

Uit statistieken van het Food Standards Agency blijkt dat het Verenigd Koninkrijk inmiddels 1.030 wijngaarden telt. Dat betekende een stijging met 9,2 procent tegenover vorig jaar. Wijnproducenten uit Engeland en Wales verkochten vorig jaar in totaal 8,8 miljoen flessen. Dat vertegenwoordigde een toename met 10 procent tegenover vorig jaar.

Nicola Bates, chief executive van WineGB, gaf aan dat het overschrijden van de grens van duizend wijngaarden voor de sector een belangrijke mijlpaal vormt. Bates voegde eraan toe dat de wijnbouw de snelstgroeiende landbouwsector van het Verenigd Koninkrijk is. Hoewel de Britse wijnconsumptie met een algemene daling wordt geconfronteerd, kan de verkoop volgens Bates een duurzame groei in de productie en verkoop worden gemeld.

Britse wijnproducenten verkochten het voorbije jaar 8,8 miljoen flessen. – Foto: Pixabay

“Naarmate het vertrouwen van de consument in de economie zich herstelt, zullen de discretionaire uitgaven aan wijn in pubs, bars en restaurants waarschijnlijk toenemen”, beklemtoonde Bates. “Hierdoor kunnen nieuwe markten worden geopend, terwijl tevens een bredere consumentenbasis kan worden gecreëerd.”

Het totale wijngaardareaal in het Verenigd Koninkrijk beslaat nu 4.209 hectare. Daarmee heeft dat areaal zich het voorbije decennium met 123 procent uitgebreid. Er zijn in het land nu 221 wijnmakerijen actief. De Britse wijnproductie haalde vorig jaar een volume van 161.960,84 hectoliter. Dat komt overeen met 21,6 miljoen flessen. Dit vertegenwoordigde een toename van 77 procent ten opzichte van het jaar voordien. Volgens WineGB nemen mousserende wijnen 76 procent van de Britse productie voor hun rekening. Niet-mousserende wijnen hebben een aandeel van 23 procent. Andere producten, zoals vermouth, nemen samen 1 procent voor hun rekening.

De meest aangeplante druivensoorten zijn Chardonnay, die 32 procent van het totale Britse wijnareaal beslaat. Pinot Noir komt met 27 procent op de tweede plaats, gevolgd door de Pinot Meunier (9 procent), Bacchus (8 procent), Seyval Blanc (3 procent), Solaris (3 procent), Pinot Noir Précoce (2 procent), Pinot Gris (2 procent), Reichensteiner (2 procent) en Rondo (2 procent).

De verkoop van mousserende wijn is de voorbije vijf jaar met 187 procent gestegen tot 6,2 miljoen flessen. Bij niet-mousserende wijnen is er sprake van een stijging met 117 procent tot 2,6 miljoen flessen. De verkoop wordt verdeeld over verschillende kanalen. Supermarkten nemen met een aandeel van 30 procent het grootste deel van de verkoop voor hun rekening, gevolgd door bars en restaurants (28 procent), directe verkoop bij wijnhuizen (17 procent), directe online verkoop (11 procent), export (8 procent) en gespecialiseerde handelaren (6 procent). 

Opmerkelijk succesverhaal

Bates merkt op dat Britse wijn een opmerkelijk succesverhaal beleeft. “De sector werd het voorbije decennium gekenmerkt door een buitengewone groei en ontwikkeling, gedreven door aanzienlijke investeringen”, voert de topvrouw van WineGB aan. “Deze positieve ontwikkeling zal naar verwachting aanhouden, waarbij een verdere uitbreiding van de wijngaarden en de wijnhuizen mag worden verwacht.”

Verschillende factoren dragen volgens haar bij tot het groeiende succes van de Britse wijnindustrie. “De klimaatverandering heeft in die ontwikkeling een cruciale rol vervuld”, verduidelijkt Bates. “De warmere groeiseizoenen hebben de kwaliteit en opbrengst van de druiven verbeterd. Dat geldt vooral voor de oogsten die worden gebruikt voor de productie van mousserende wijnen. Bovendien hebben ontwikkelingen in de wijnbouw en nieuwe technologieën in de wijnproductie de consistentie en de kwaliteit van de Britse wijnen verbeterd. Dat heeft de sector een internationale erkenning opgeleverd, terwijl ook een meer veeleisende klantenkring kon worden aangetrokken.”

De opkomst van het oenotoerisme heeft volgens Nicola Bates eveneens een aanzienlijke impact gehad op de industrie. “Wijngaarden en wijnmakerijen in Engeland en Wales zijn populaire toeristische bestemmingen geworden”, benadrukt de chief executive van de sectororganisatie. “Deze bestemmingen bieden bovendien proeverijen, rondleidingen en evenementen aan voor bezoekers die zowel uit het Verenigd Koninkrijk als het buitenland komen. Dit heeft niet alleen de directe verkoop gestimuleerd, maar heeft ook de zichtbaarheid en reputatie van de Britse wijnen vergroot.”

“Investeringen in marketing en branding zijn cruciaal geweest om de publieke perceptie te transformeren en het bewustzijn van de kwaliteit van de Britse wijnproductie te vergroten”, zegt Bates nog. “Initiatieven van WineGB en individuele producenten om Britse wijn in het binnenland en op internationale markten te promoten, hebben positieve resultaten opgeleverd. De export vertegenwoordigt nu 8 procent van de totale omzet van de Britse wijnsector.”

Verder wijst Bates op de impact van innovatie, waarbij producenten experimenteren met nieuwe druivensoorten, blends en productietechnieken om hun aanbod te onderscheiden en een breder publiek aan te spreken. “De ontwikkeling van nicheproducten, zoals Engelse vermout en mousserende rode wijnen, vormt een bewijs van de veelzijdigheid en creativiteit van de sector”, benadrukte Bates nog. “De vooruitzichten voor de Britse wijnindustrie blijven optimistisch.” Verwacht wordt dat voortdurende investeringen in de uitbreiding van de wijngaarden en de technologische vooruitgang zowel de productiecapaciteit als de kwaliteit zullen verbeteren. Naarmate de interesse van consumenten in lokaal geproduceerde, duurzame en hoogwaardige wijnen groeit, zal de vraag naar Britse wijnen waarschijnlijk verder toenemen.”

Daarnaast geeft Bates aan dat pogingen om uit te breiden naar nieuwe internationale markten, eveneens veelbelovend blijken. “Met een sterke reputatie voor kwaliteit en innovatie zijn de Britse wijnen goed gepositioneerd om op de wereldmarkt te concurreren”, werpt ze op. “Strategische partnerschappen en deelnames aan internationale wijncompetities zullen van cruciaal belang zijn om het profiel van de Britse wijnen in het buitenland te verhogen.”

Meer over dit onderwerp:

• Wijnproducenten Californië kondigen goede oogsten aan
• Carbon moet wijn beschermen tegen rookgeur
• Bourgogne biedt oude appellation-borden te koop aan
• WineGB wil overheidssteun voor Britse wijnexport
• Brits wijntoerisme meer dan 50 procent toegenomen

De verkoop van halal voeding en drank in Europa staat voor een sterke groeiperiode. Het klantenbestand voor deze producten, ook buiten de moslim-bevolking, breidt immers verder uit. Daarbij wordt van de industrie nieuwe en aantrekkelijke producten gevraagd. Dat blijkt uit een rapport van marktonderzoeker Mordor Intelligence. Geraamd wordt dat de Europese markt voor halal voeding en drank dit jaar een waarde van 15,5 miljard dollar bereikt. De sector kent momenteel een gemiddelde groei van 5,61 procent per jaar. Dit betekent dat de industrie over vijf jaar een omzet van 20 miljard dollar zal overschrijden.

De onderzoekers wijzen erop dat de moslim-bevolking in Europa een sterke groei kent. Door de strikte voedingseisen die deze demografie eist, ontwikkelen de fabrikanten producten die op de potentiële klanten een sterke aantrekkingskracht kunnen uitoefenen. “Nergens kent de markt voor halal voeding en drank een sterkere groei dan in Europa”, merkt Mordor Intelligence op. “De regio kent immers niet alleen een groeiende islamitische bevolking, maar is ook vaak de bestemming van het moslim-toerisme. Dat alles heeft de vraag naar halal voeding en drank in Europa sterk opgedreven. Ook in andere sectoren kan een groeiende interesse in producten met een halal-certificaat worden opgemerkt.

Diverse fabrikanten van westerse voedingsproducten willen hun aanbod met halal-producten uitbreiden. – Foto: Pixabay

Hifza Ibrahim, kwaliteitsmanager van de Halal Food Authority, wijst erop dat moslim-consumenten op de Europese voedingsmarkt in het verleden vaak alleen voor vegetarische opties konden kiezen. “Moslims zijn grote consumenten van vlees”, verduidelijkt Ibrahim. “Er is op de markt dan ook al een breed aanbod aan kant-en-klare vleesmaaltijden met een halal-certificaat beschikbaar.” Een aantal moslim-consumenten toont volgens Ibrahim ook een toenemende interesse in alcoholvrije cocktails en aanverwante producten. “De moslim-consument toont een groeiende belangstelling in het aanbod op de halal-markt”, werpt Ibrahim op. “Die vraag blijft niet alleen beperkt tot moslims. Buiten Europa wordt een halal-certificaat door vele consumenten als een kwaliteitssymbool bestempeld.”

In Europa heeft Frankrijk de grootste groep moslim-consumenten. Daar heeft de markt zich ontwikkeld van enkele kleine onafhankelijke slachthuizen die volgens de islamitische wetgeving functioneerden tot een industrie die inmiddels tot het dagelijkse leven van de consument is doorgedrongen en daarbij een breed scala aan voeding, drank en andere producten met een halal-erkenning aanbiedt. Niet alleen gespecialiseerde fabrikanten zijn op de halal-markt actief. Ook traditionele merken zoals Casino, Ferrero en Nestlé bieden halal-producten aan.

Het Verenigd Koninkrijk is anderzijds de snelst groeiende halal-markt van Europa. Volgens onderzoeker Triton Market Research zal het Verenigd Koninkrijk over drie jaar de grootste halal-markt van Europa hebben. “De Britse moslim-bevolking heeft een snelle groei gekend”, wordt er daarbij opgemerkt. “De halal-markt heeft inmiddels een belangrijk aandeel op de Britse markt voor voeding en drank.”

Bescheiden markt

Mordor Intelligence wijst er wel op dat Europa voor de halal-industrie nog altijd een bescheiden markt vertegenwoordigt in vergelijking met een aantal andere regio’s. In het Midden-Oosten en Afrika kent de markt immers een groei met 7,98 procent per jaar. Dit jaar heeft de halal-industrie in die regio’s een waarde van 2,5 biljoen dollar, maar over vijf jaar zullen die inkomsten tot 3,7 biljoen dollar zijn opgelopen.

“In Europa laat vooral voeding en drank een sterke groei op de halal-markt registreren”, verduidelijkt Ibrahim. “Elders zijn het vooral goederen buiten deze twee sectoren die de sterkste uitbreiding laten optekenen. In gebieden zoals het Midden-Oosten heeft voeding en drank op de halal-markt een saturatiepunt bereikt. Daar leggen de fabrikanten zich op andere producten, zoals medische apparaten en huidverzorging, toe. Europa zal uiteindelijk ook diezelfde richting uitgaan, maar biedt nu vooral op het gebied van voeding en drank een sterke drank.”

Fabrikanten van voeding en drank proberen inmiddels nieuwe producten voor islamitische consumenten op de markt te brengen, of trachten voor hun bestaande assortiment een halal-certificaat te verkrijgen. “Onder meer plantaardige voeding begint onder moslim-consumenten in Europa een toenemende populariteit te genieten”, verduidelijkt Ibrahim.  “Halal-producten die in Europa worden geproduceerd, vinden in toenemende mate echter ook elders in de wereld interessante afzetmarkten.”

Daarbij wordt erop gewezen dat moslim-consumenten over de hele wereld twee jaar geleden 1,4 biljoen dollar aan voeding en drank hebben besteed. Dat betekende een stijging met 10 procent tegenover het jaar voordien. Verwacht wordt dat die omzet over drie jaar een niveau van 2 biljoen dollar zal bereiken. Dat vertegenwoordigt een gemiddelde groei met 6,1 procent per jaar.

Meer over dit onderwerp:

• Noorwegen onderneemt actie tegen reclame voor junkfood
• Verenigd Koninkrijk denkt aan waarschuwingsetiketten voor dagelijkse voeding
• Voedselonzekerheid bereikt in Verenigde Staten niveau van 13,5 procent
• Ferrero lanceert versie van Nutella zonder zuivelbestanddelen
• Wereldmarkt voor glutenvrije producten wint snel populariteit

Er zal dit jaar in de territoriale wateren van de Falkland Islands niet meer op loligo-inktvissen worden gevist. Dat heeft de overheid van de Zuid-Amerikaanse eilandengroep beslist in een reactie op een studie die het lokale ministerie van visserij van de Falklands in samenwerking met een vijftal visserijbedrijven heeft uitgevoerd. Gevreesd wordt dat ook volgend jaar met belangrijke beperkingen rekening zal moeten worden gehouden.

Uit de studie van het ministerie van visserij bleek in juli al dat het lokale loligo-bestand opnieuw onder de grens van 10.000 ton, de cruciale drempel die een aanvulling van de volumes moet garanderen, was gedaald. De voorraden zouden tot het laagste niveau sinds 2008 zijn teruggevallen. Na overleg met de visserijsector werd een overeenstemming bereikt om uit voorzorg de start van het tweede deel van het visseizoen uit te stellen. Begin augustus werd een herhalingsonderzoek uitgevoerd, waaruit bleek dat de situatie zich nog niet ten goede had gekeerd. Daarop werd besloten dat er dit seizoen geen loligo-visserij meer zal worden toegelaten.

Europa is voor de aanvoer van calamari in belangrijke mate van de Falklands afhankelijk. – Foto: Pixabay/Mabel Amber

“Het besluit is genomen als een beschermingsmaatregel”, verduidelijkte een woordvoerder van het ministerie van visserij. “Wanneer de voorraden tot een extreem laag niveau zijn teruggezakt, zou een vergunning voor de visserij een ernstig risico kunnen vormen voor de toekomst van de loligo-populatie. Dat probleem zou op zijn beurt nog vele jaren een negatieve invloed kunnen hebben op de activiteiten van de visserijsector. De loligo-vangsten vormen één van de meest waardevolle activiteiten van de visserijsector van de Falklands. De ingreep moet dan ook de duurzaamheid op lange termijn van deze activiteit garanderen.”

Hoewel de visserijsector het eens was met de redenen om het loligo-seizoen niet meer opnieuw te openen, wezen woordvoerders van de industrie erop dat de maatregel de volgende maanden en mogelijk jaren op de industrie een aanzienlijke impact, zowel financieel als operationeel, zal hebben. “Er is hier sprake van een uitdagende situatie, nadat het seizoen ook vorig jaar al vroegtijdig werd afgesloten”, benadrukten de woordvoerders van de industrie.

“De visserij wordt al geconfronteerd met hoge bunkerprijzen, een zware wereldwijde inflatie in de toeleveringsketen en aanhoudend hoge kredietrentes”, verduidelijkte Cheryl Roberts, voorzitter van Falkland Islands Fishing Companies Association (Fisco). “Bovendien moet er rekening mee worden gehouden dat ongeveer 20 procent van de totale loligo-vloot moet worden gerenoveerd, waarmee een kostprijs van meer dan 100 miljoen pond zal zijn gemoeid.”

Overbevissing en zeestroming

De Loligo Producers Group benadrukt te erkennen dat er maatregelen moeten worden genomen om de toekomstige seizoenen te beschermen. “Er moet daarbij echter ook rekening mee worden gehouden dat de winstgevendheid van de sector door de ingreep zal worden aangetast”, wordt er opgemerkt. “Dit zal echter ook gevolgen hebben voor de fiscale inkomsten die de overheid uit de sector kan genereren.”

De Falklands leveren de helft van alle calamari die in Europa worden geconsumeerd. De scherpe daling van het loligo-bestand moet volgens experts mogelijk worden toegeschreven aan overbevissing en een verschuiving van de zeestromen. In normale omstandigheden vaart een dozijn grote vissersboten vanuit Spanje naar de Falklands om loligo-voorraden in te slaan. De vangst, die een waarde van ongeveer 350 miljoen euro vertegenwoordigt, leverende twee jaar geleden nog een vorraad van 100.000 ton op.

“Vorig jaar moest al worden vastgesteld dat de visserij op een relatief kleine oppervlakte was geconcentreerd”, verduidelijkte Alexander Arkhipkin, een wetenschapper bij de Fisheries New Zealand. “Dat was wellicht al een teken dat de omvang van de loligo-populatie sterk was ingekrompen. De overheid van de Falklands besliste daarop de visserij tijdelijk op te schorten, maar in januari van dit jaar werd die maatregel ingetrokken. Dat heeft de omvang van de loligo-populatie wellicht onder de kritische drempel geduwd. Bovendien moest rekening worden gehouden met een abnormaal strenge Falkland-zeestroming, waardoor vele jonge inktvissen wellicht naar de hoogzee zijn afgedreven.”

Meer over dit onderwerp:

• Canadese kreeftenindustrie door georganiseerde misdaad geïnfiltreerd
• Newfoundland en Labrador heropenen na dertig jaar visserij op kabeljauw
• IJslandse bevolking toont zich tegenstander van open visboerderijen
• Wereldwijde visserij in beduidend slechtere staat dan algemeen gedacht
• Bodemvisserij heeft negatieve impact op opslag koolstofdioxide oceanen

De wereldwijde productie van belangrijke, voedingsrijke voedingsmiddelen zoals fruit, groenten, noten en peulvruchten wordt door een gebrek aan bestuivers beperkt. Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers van de Rutgers University in New Brunswick (New Jersey), gebaseerd op de opbrengsten van oogsten van meer dan vijftienhonderd velden op zes continenten. De studie is vooral actueel gezien de recente bezorgdheid over de inkrimping van de wereldwijde insectenpopulatie.

Het onderzoek, gebaseerd op de activiteit van bijen en andere bestuivers gedurende drie decennia op wereldwijde gewassen bracht aan het licht dat een derde tot tweederde van de onderzochte boerderijen velden heeft die door een gebrek aan bestuivers niet de opbrengsten opleveren dan de volumes die normaal zouden mogen worden verwacht. “Onze bevindingen zijn een reden tot zowel bezorgdheid als optimisme”, benadrukt onderzoeker Katie Turo, ecoloog aan de School of Environmental and Biological Sciences van de Rutgers University.

Een intensiever bezoek van bijen aan velden met lagere opbrengsten moet een optimale voedselproductie ondersteunen. – Foto: Max McCarthy, Winfree Laboratory, Rutgers University

“We hebben wijdverbreide tekorten aan opbrengsten vastgesteld”, werpt Turo. “We verwachten echter dat het door voortdurende investeringen in het onderzoek en het beheer van de bestuiving mogelijk zal zijn om de efficiëntie van de bestaande landbouwvelden te kunnen verbeteren om aan de voedingsbehoeften van de wereldbevolking te voldoen.”

De studie is niet van toepassing op belangrijke voedselgewassen, zoals rijst en tarwe, die geen bestuivers nodig hebben om zich voort te planten. “Maar bestuiving door bijen en andere dieren is cruciaal voor de verspreiding van een reeks andere interessante en cultureel relevante voedingsmiddelen”, merkt Turo op. “Groenten en fruit die bij de consument vaak een grote populariteit genieten – zoals zomerbessen, appels of pompoenen, zijn gewassen die doorgaans door insecten moeten worden bestoven.”

Bestuiving is het proces waarbij stuifmeel van het mannelijke deel van een bloem naar het vrouwelijke deel wordt overgebracht, waardoor een plant bevrucht kan worden en zaden, vruchten en jonge planten kan produceren. Stuifmeel kan worden verplaatst door wind, water of bestuivers zoals honingbijen en andere insecten en dieren. Bestuivers ondersteunen de voortplanting van ongeveer 88 procent van de bloeiende planten ter wereld en 76 procent van de belangrijkste wereldwijde voedselgewassen.

Positieve elementen

Bijen worden over het algemeen beschouwd als de meest effectieve bestuivers. Bijen bezoeken meer bloemen en dragen meer stuifmeel dan andere insecten. Daarbij wordt opgemerkt dat de oogsten van bosbessen, koffie en appel het vaakst door een gebrek aan bestuivers worden getroffen. De onderzoekers zeggen opbrengst-tekorten voor vijfentwintig unieke gewassen te hebben vastgesteld. De tekorten werden bovendien in 85 procent van de onderzochte landen opgemerkt.

Turo zegt in de conclusies van het onderzoek echter ook positieve elementen te hebben ontdekt. “De wetenschappers geloven dat de huidige opbrengst-tekorten kunnen worden verholpen door op landbouwvelden met lagere opbrengsten het bezoek van bestuivers te stimuleren”, benadrukte Turo. “Als de consistentie tussen velden met hoge en lage opbrengsten zou kunnen worden verbeterd, zouden al een groot aantal opbrengst-problemen kunnen worden aangepakt.”

“Door een grotere aandacht te besteden aan de bestuivers, kunnen telers dan ook hun landbouwvelden productiever maken”, zegt Turo nog. “Dat zal op de voedselvoorziening van de maatschappij een positieve invloed hebben. De bevindingen van het onderzoek zijn dan ook een oproep tot actie naar alle belanghebbenden – landbouwers, beleidsmakers en consumenten – om het belang van bestuivers in de voedselproductie te erkennen en concrete stappen te ondernemen om deze essentiële soorten te beschermen en te ondersteunen.”

Meer over dit onderwerp:

• Europese bossen brengen gemengd nieuws voor bestuivers
• Lokale voedselvoorziening mee van stedelijke bestuivers afhankelijk
• Insecten-corridors moeten redding bestuivers ondersteunen
• Verandering landgebruik heeft vaak negatieve impact op bestuivers
• Luchtvervuiling raakt bestuivers erger dan ziekteveroorzakers

De productie en verkoop van olijfolie wordt in Europese Unie met een groeiende plaag van fraude geconfronteerd. Dat blijkt uit een rapport van de Europese Commissie. De oorzaak van de problemen moet worden gezocht bij de stijgende kosten, waardoor delen van de markt naar het parallelle circuit verschuiven. De productie van olijfolie werd de jongste periode getroffen door extreme weersomstandigheden. Hierdoor hebben de kosten voor de sector meer dan een verdubbeling gekend.

Naarmate de kosten voor de productie van olijfolie zijn gestegen, nam ook het aantal meldingen van inbreuken tegen de regelgeving van de Europese Unie toe. De incidenten hadden betrekking op verkeerde etikettering, mogelijke fraude en het gebruik van verontreinigde oliën. Tijdens het eerste kwartaal van 2018 werden slechts vijftien van dergelijke gevallen door de Europese Unie geregistreerd. Dat steeg tot een record van vijftig gevallen tijdens de eerste drie maanden van dit jaar. Dat is meer dan een verdrievoudiging op zes jaar tijd.

De prijzen voor olijfolie hebben de voorbije jaren een sterke groei laten optekenen. – Foto: Pixabay/Tommaso Pardi

Opgemerkt wordt dat de reële problemen nog veel groter zijn. De statistieken zijn immers louter gebaseerd op de incidenten die door de lidstaten werden ontdekt en aan het directoraat-generaal voor gezondheid van de Europese Unie werden gemeld. Onder meer inbreuken bij binnenlandse activiteiten zijn in deze cijfers niet inbegrepen. De werkelijke omvang van de fraude ligt dan ook waarschijnlijk veel hoger.

Bij de gerapporteerde feiten werden onder meer incidenten met ongeoorloofde stoffen – zoals pesticiden, minerale oliën en in één geval zelfs glasscherven – ontdekt. In een aantal dossiers werd ook gewag gemaakt van vervalsing, waarbij het product oneigenlijk als extra vierge olijfolie werd geëtiketteerd, terwijl er in werkelijkheid sprake was van een toevoeging met oliën van slechtere of goedkopere kwaliteit. Daarnaast werd vierge olie een aantal keer als een extra vierge product, een meer premium ongeraffineerde olie met een lagere zuurgraad, op de markt gebracht. Tenslotte werd in sommige dossiers ook gewag gemaakt van een misleidende of valse herkomstverklaring.

In februari werd in Duitsland melding gemaakt van lampante olie, een kwaliteit die zonder verdere raffinage niet geschikt wordt geacht voor menselijke consumptie, die als extra vierge olijfolie uit Israël was ingevoerd. Ook wees Duitsland naar de invoer van olijfolie met een misleidende etikettering uit Syrië. Sinds begin vorig jaar heeft de Europese Unie van zijn lidstaten 182 klachten over fraude of andere problemen met olijfolie ontvangen. Het grootste aantal incidenten werd gemeld voor import uit Italië (54), gevolgd door Spanje (41) en Griekenland (39).

Een woordvoerder van de Europese Commissie benadrukte wel dat het grotere aantal meldingen niet als een verhoogd risico voor de consumenten moet worden bestempeld. “De cijfers vormen het bewijs van een betere uitwisseling van gegevens tussen de lidstaten en de toenemende waakzaamheid tegenover fraude in de keten van de agrovoeding”, wordt er opgemerkt. “De Europese Commissie tolereert geen fraude en wil garanderen dat de consumenten in de Europese Unie olijfolie van goede kwaliteit krijgen aangeboden.”

Volksgezondheid

Chris Elliott, hoogleraar voedselveiligheid aan de Queen’s University Belfast, gaf in een commentaar op de cijfers aan dat de consumptie van olijfolie ernstige gevolgen voor de gezondheid kunnen hebben, maar volgens hem is het heel waarschijnlijk dat deze inferieure producten in de rekken van de grote supermarkten zouden verschijnen. “Fraudeurs richten zich wellicht op gebieden waar er geen toezicht of bewaking is. Kleine bedrijven of horecagelegenheden zijn op dat vlak fraudegevoeliger.”

De opwarming van de aarde heeft de voorbije jaren geleid tot een daling van de olijfolieproductie. In Spanje, dat in het seizoen 2018-2019 nog meer dan de helft van de wereldwijde productie van olijfolie voor zijn rekening nam, is de teelt getroffen door droogte en hittegolven van meer dan 40 graden Celsius. Voorlopige cijfers van de International Olive Council (IOC) tonen dat de wereldwijde productie naar verwachting in het seizoen 2023-2024 een volume van 2,4 miljoen ton zal realiseren. Tegenover het seizoen 2018-2019 moet daarbij een daling met 27 procent worden gemeld.

Door de dalende productie zijn de prijzen op de markt sterk gestegen. Honderd kilogram extra vergine olijfolie uit Jaén in Spanje kostte in november vorig jaar 787 euro, tegenover 262,50 euro vijf jaar voordien. Met dergelijke prijzen wordt olijfolie ook voor fraudeurs een aantrekkelijker markt. Elliott beklemtoonde dat een klimaatgedreven inflatie vaak de oorzaak is van een toenemende fraude.

“Wanneer schommelingen in de prijzen van een product worden opgemerkt, kunnen in de daaropvolgende maanden hogere fraudeniveaus worden verwacht”, benadrukte hij. “Het fenomeen biedt individuen immers de kans om te frauderen. Dat was eveneens al het geval met chocolade, die onder problemen met de cacaoproductie lijdt. Door de klimaatverandering moet er ook voor meer fraude met koffie rekening worden gehouden. Naarmate een voedingsmiddel vaker wordt bewerkt, neemt het risico op fraude toe.”

Meer over dit onderwerp:

• Italië en Spanje zijn in een olijfoorloog verwikkeld
• Spaanse keuken verkiest nu zonnebloemolie boven olijfolie
• Olijfolie op één jaar tijd ruim 40 procent duurder geworden
• Bijproduct olijfolie wordt nu als een superfood geprezen
• Ook Centraal-Europa wordt producent van olijfolie

Veranderende voorkeuren bij de consument en de klimaatverandering hebben op de markt voor mousserende wijnen ruimte gecreëerd voor nieuwe producenten. Deze nieuwe partijen vormen een uitdaging voor de hegemonie van de traditionele marktleiders. Dat hebben een aantal experts tegenover de nieuwssite Euractiv gezegd. Voorbeelden van die nieuwe partijen zijn onder meer te vinden in het Verenigd Koninkrijk en Zweden.

“De toename van de interesse in Prosecco en cocktails zoals Spritz heeft de gevestigde gewoonten bij de wijnconsumenten verstoord”, benadrukte Edouard Cassanet, woordvoerder van de Fédération Nationale des Producteurs et Élaborateurs de Crémant in Frankrijk. “Dit Prosecco-effect heeft de consumptie van mousserende wijnen in Europa versneld.”

Mousserende wijnen zoals de Spaanse Cava en de Franse Crémant de Loire hebben eveneens van deze evolutie kunnen profiteren. Opgemerkt wordt dat de Crémant de Loire vorig jaar een verkoop van 108 miljoen flessen liet optekenen. Dat vertegenwoordigde een stijging met 5,7 procent tegenover het jaar voordien. “Crémant is een wijn die op de nieuwe consumptiepatronen reageert”, verduidelijkte Cassanet. “De drank is betaalbaar en minder alcoholisch dan traditionele mousserende wijnen.”

Champagne moet op zijn afzetmarkt steeds meer concurrentie dulden. – Foto: Pixabay/Jacqueline Macou

Betaalbaarheid is volgens de experts een cruciaal element in deze marktevolutie. Door de hoge inflatie zoeken consumenten immers naar goedkopere alternatieven. “Terwijl voor een fles van traditionele mousserende wijnen zoals Champagne in Frankrijk een prijs tussen 25 euro en 50 euro moet worden betaald, kost een fles Crémant minder dan 20 euro”, stippen de experts aan. “Datzelfde geldt trouwens ook voor Prosecco of Cava.”

Naast de daling van de verkoop van traditionele mousserende wijn is gedaald, moet ook worden vastgesteld dat de algemene wijnconsumptie in Europa achteruit gaat. “Het voorbije decennium kende de Europese wijnverkoop een inkrimping met 24 procent”, zeggen de experts. “Volgens de Europese Commissie moet voor dit decennium trouwens met een extra daling van 0,2 procent per jaar rekening worden gehouden.”

Daarentegen kent de verkoop van nieuwe mousserende wijn een sterke toename. De Spaanse Cava liet vorig jaar een productie van 252 miljoen flessen optekenen. Dat was een nieuw record. Tegenover het jaar voordien liepen de geproduceerde volumes met 3,9 procent op. In waarde was er zelfs sprake van een stijging met 10,6 procent. Eenzelfde fenomeen kon worden opgemerkt in Italië, waar de mousserende wijnen inmiddels meer dan een kwart van de totale wijnexport vertegenwoordigen.

Opgemerkt wordt dat ook de export van Europese mousserende wijnen naar markten op andere werelddelen sterk is toegenomen. Uit rapporten van Eurostat blijkt dat die export tussen 2017 en 2021 met gemiddeld 7 procent per jaar is toegenomen. De topmarkten bleken daarbij de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, waar respectievelijk een groei met 31 procent en 28 procent kon worden gemeld. 

In 2021 bereikte de export van Europese mousserende wijnen een volume van 636 miljoen liter. Dat betekende een stijging met 29 procent tegenover het jaar voordien, toen er onder invloed van de covid-pandemie wel een inkrimping met 6 procent was opgetekend. Prosecco (43 procent), champagne (15 procent) en cava (10 procent) namen het leeuwendeel van die export voor hun rekening.

Solaris

De stijgende vraag naar mousserende wijn en de klimaatverandering blijken ook nieuwe concurrenten uit Noord-Europa aan te trekken. “Druiven voor mousserende wijnen worden normaal gesproken eerder op het jaar geoogst”, verduidelijkt Jean-Marc Touzard, directeur onderzoek bij het Franse Institut National de Recherche pour l’Agriculture, l’Alimentation et l’Environnement (Inrae). “De druiven voor de mousserende wijnen worden immers geoogst voor ze hun volledige rijpheid hebben bereikt. Op die manier behouden de vruchten hun zuurtegraad.”

Dit fenomeen, gecombineerd met het opwarmende klimaat in Europa, maakt de productie van mousserende wijn ook in koelere regio’s meer haalbaar. Ook het gebruik van specifieke druivenrassen kan hier een belangrijke bijdrage leveren. Daarbij moet worden gewezen naar onder meer Solaris, een druivenras dat in 1975 in Duitsland werd ontwikkeld en zich goed aanpast aan koelere klimaten. Het ras wordt momenteel door een aantal Zweedse producenten ingezet.

Zweedse consumenten zijn liefhebbers van mousserende wijnen. Het land tekende onlangs zelfs een contract met Engelse wijngaarden, die hierdoor hun mousserende wijnen naar Zweden uitvoeren. Op die manier wil het Scandinavische land aan zijn binnenlandse vraag voldoen en zijn assortiment diversifiëren. In het Verenigd Koninkrijk produceren de meeste wijngaarden trouwens al mousserende wijn. 

“In Noord-Europa is de consumptie van mousserende wijn al goed ingeburgerd en het nieuwe klimaat opent in die regio’s nieuwe perspectieven voor producenten”, benadrukte Jean-Marc Touzard.

Meer over dit onderwerp:

• Italiaanse wijnsector kan nog altijd positieve exportcijfers tonen
• Libanese wijnproductie leunt in sterke mate op vrouwelijke arbeid
• Export van Cava naar Australië kent een sterke toename
• Op twee jaar tijd is Brits wijntoerisme met 55 procent gestegen
• Cava verwacht voor dit jaar een uitstekende productie