Geld stroomt sneller dan ooit uit de Londense aandelenmarkt, ondanks de inspanningen van de overheid om de aandelenmarkt te stimuleren. Volgens cijfers van de Investment Association hebben Britse spaarders vorig jaar 14 miljard pond uit Britse aandelen gehaald. Daarmee werd de Britse aandelenbeurs voor het achtste achtereenvolgende jaar met een uitstroom van kapitaal geconfronteerd. Dat blijkt uit een rapport van het bureau SCM Direct, gebaseerd op de geldstromen van de Exchange Traded Funds, een steeds populairder instrument voor zowel kleine beleggers als grote instellingen.

Het onderzoek suggereert dat deze situatie nog eerder zal verslechteren dan verbeteren, hoewel sommige experts volhouden dat Londense aandelen momenteel zo goedkoop zijn dat ze een koopkans vormen. Van de zeventien onderzochte Europese naties werden slechts vier landen – Oostenrijk, Noorwegen, Duitsland en Nederland – vorig jaar met een grotere procentuele uitstroom van geld gekenmerkt dan het Verenigd Koninkrijk.

Geld stroomt sneller dan ooit uit de Londense aandelenmarkt, ondanks de inspanningen van de overheid om de aandelenmarkt te stimuleren. – Foto: Pixabay/PublicDomainPictures

“Europa als geheel heeft het voorbije jaar eerder geld zien binnenkomen dan uitgaan”, stipte Alan Miller, onderzoeker bij SCM Direct, aan. “Dit is een deel van de reden voor de erbarmelijke prestatie van de Britse markt dit jaar. De Britse FTSE 100 liet slechts een stijging met 0,2 procent optekenen, terwijl de Euro Stoxx 50 een toename met 10,6 procent kon melden.”

Onderliggende redenen

Er zijn volgens Miller enkele onderliggende fundamentele redenen voor de slechte prestaties van Britse aandelen. Hij verwijst daarbij naar de oververtegenwoordiging in de oude economie tegenover de technologiesector,samen met de aanhoudende onzekerheden rond de Brexit en de economische gevolgen van de scheiding tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. “Politieke instabiliteit, waaronder veranderingen in leiderschap en beleidsrichting, bovendien eveneens bijgedragen aan een gebrek aan vertrouwen in Britse aandelen”, werpt Miller op. “Maar dit verklaart simpelweg niet de kloof in prestaties en waarderingen tussen de Britse beurshandel en zijn sectorgenoten.”

Jeremy Hunt, de Britse minister van financiën, heeft een nieuw initiatief aangekondigd, waarbij beleggers belastingvrij 5.000 pond per jaar specifiek in Britse aandelen kunnen investeren. Dit komt bovenop de bestaande jaarlijkse vrijstelling van 20.000 pond. “De aanzienlijke uitstroom uit aandelen in het Verenigd Koninkrijk is een ernstig probleem voor de gezondheid van de Britse economie op de lange termijn”, beklemtoont Miller.

“Dit betekent dat de kapitaalkosten voor Britse bedrijven in feite hoger oplopen omdat partijen die kapitaal zoeken op de Britse markt een hogere prijs moeten betalen om vraag aan te trekken. Dit heeft tot gevolg dat meer en meer Britse bedrijven vatbaar zullen zijn voor buitenlandse overnames, wat normaal gesproken een hinderpaal vormt voor de werkgelegenheid en de investering in het Verenigd Koninkrijk.”

Pensioenfondsen

Een probleem is dat pensioenfondsen slechts 4 procent van hun vermogen in Britse aandelen hebben, terwijl dat aandeel in 1990 nog 50 procent bedroeg. Ter vergelijking: in Australië en Canada – twee kleine markten – is respectievelijk 22 procent en 9 procent van de pensioenfondsen belegd. Het pensioenfonds dat belegt namens de Britse parlementsleden en ministers heeft slechts 1,7 procent geïnvesteerd in Britse beursgenoteerde bedrijven. Er gaan steeds meer stemmen op dat de Britse regering pensioenfondsen moet verplichten om een minimum aan Britse aandelen aan te houden.

Het Britse Office for National Statistics (ONS) meldde recent dat het aandeel van verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen in Britse beursgenoteerde aandelen sinds 1997 is gedaald. Toen hadden deze twee sectoren samen 45,7 procent van de Britse beursgenoteerde aandelen in handen hadden. In 2022 was dat totaal tot amper 4,2 procent gedaald. Dat was het laagste gezamenlijke aandeel uit de geschiedenis.

Volgens het Office for National Statistics moet dit fenomeen aan verschillende factoren worden toegeschreven. Daarbij wordt onder meer gewezen op het feit dat vele bedrijven meer winstgevende rendementen op overzeese aandelen verwachten, evenals veranderingen in de regelgeving voor pensioenfondsen. Eind 2022 was 57,7 procent van de Britse markt in handen van niet-Britse beleggers. In 1998 bedroeg dat aandeel slechts 30,7 procent. Sindsdien is dat cijfer elk jaar gestegen.

De bescherming van de natuur vertegenwoordigt geen kost, maar levert duidelijk een economische meerwaarde op. Dat is de kernboodschap van de Oostenrijkse Bundesforsten, waterbeheerder Viadonau en het World Wildlife Fund (WWF), die met een aantal projecten milieucrisissen hopen te kunnen bezweren.

“We hebben natuurlijke beschermingsmaatregelen nodig, van de Alpen tot in de steden”, beklemtoonde Hanna Simons, adjunct-directeur van het World Wildlife Fund. “Dit is meer dan ooit nodig, vooral in tijden van een aanhoudende dubbele crisis, waarbij de opwarming van de aarde gepaard gaat met een verlies van soorten.”

Het leefmilieu moet zoveel mogelijk met natuurlijke maatregelen worden beschermd. – Pixabay/Miroslav Sárkozy

“Men hoeft zich niet af te vragen of we ons überhaupt wel milieubescherming kunnen veroorloven. Het is zelfs zo dat intacte natuur het meest kosteneffectief is. Onder meer moet daarbij gesteld worden dat een uiterwaardenlandschap een bescherming tegen overstromingen biedt. Sterker nog, want uit een onderzoek dat het Oostenrijkse ministerie van landbouw enkele jaren geleden liet uitvoeren, bleek dat elke euro die aan intacte rivieren wordt besteed, drie keer zoveel economisch voordeel oplevert.” 

Dure conventionele maatregelen

Een studie van het World Wildlife Fund over de Beneden-Donau en in de Donaudelta toont dat conventionele maatregelen ter bescherming tegen overstromingen, zoals de bouw en het onderhoud van dammen, per jaar twee keer zoveel kosten als natuurlijke beschermingsmaatregelen.

“Voorbeelden van op de natuur gebaseerde oplossingen langsheen de Donau zijn ten oosten van Wenen terug te vinden”, luidt het daarbij. “Hier hebben de Oostenrijkse ministeries van landbouw en leefmilieu tot het midden van volgend decennium in totaal 220 miljoen euro gereserveerd. Dit geld zal worden gebruikt om de connectiviteit van waterwegen te bevorderen, waarbij de verbinding tussen de Donau en haar zijrivieren moet worden verbeterd.”

“Daardoor zal de Donau meer doorlaatbaar worden, wat de uitdroging van de buitenwaarden tegengaat. Alleen de Beneden-Lobau in Wenen wordt hierdoor niet beïnvloed. De watertoevoer vanuit de Boven-Lobau wordt door de stad Wenen slechts in beperkte mate gegarandeerd. Daarom zullen de oeverbossen in de Beneden-Lobau voorlopig onder hittestress blijven.”

Verder naar het oosten moet een andere problematiek worden aangepakt. “Omdat de krachtcentrales stroomopwaarts het transport van stenen van verschillende grootte onderbreken, dreigt de rivierbedding achter de damwand van de krachtcentrale Freudenau zich dieper in te graven,” wordt er aangevoerd. “Om dit tegen te gaan is er stroomafwaarts van de stuwmuur over een lengte van tien kilometer grind toegevoegd. Het Oostenrijkse ministerie van landbouw heeft de hoeveelheid toe te voegen steen met meer dan 10 procent verhoogd tot 220.000 kubieke meter per jaar.

Er wordt jaarlijks echter 360.000 kubieke meter uit de Donau gespoeld. De ontbrekende hoeveelheid wordt door Viadonau gebaggerd en stroomopwaarts weer in de Donau gestort. “Dit houdt de rivierbedding stabiel, wat een basisvoorwaarde is voor het behoud van het uiterwaardenlandschap”, luidt het. Ook in het stroomgebied van de March en Thaya zijn de rivieren met hun zijrivieren elkaar verbonden. Een van de belangrijkste taken in de nabije toekomst is volgens Hans-Peter Hasenbichler, directeur van Viadonau, om het water in de zijrivieren en uiterwaarden te krijgen.

Planning op lange termijn

Voor Andreas Gruber, directeur van de Österreichischen Bundesforste, is het duidelijk dat er voor de lange termijn moet worden gepland. De Bundesforste beheren de Oostenrijkse staatsbossen, die ongeveer een tiende van de totale oppervlakte van het land en meer dan 15 procent van de Oostenrijkse beboste gebieden vertegenwoordigen.

“Hittestress verzwakt de bomen, waardoor ze een gemakkelijke prooi worden voor ongedierte”, wordt er aangevoerd. “Dit wordt bevorderd door uitdijende sparren. Ze zijn ook aangeplant in gebieden – onder een hoogte van 700 meter – waar ze van nature niet voorkomen. Hier zijn de sparrenbestanden bijzonder gevoelig voor schorskevers. Sparren hebben bovendien ondiepe wortels en creëren een zuur milieu in de bodem.”

De Bundesforste richten zich nu op het herstructureren van het bosalaam. Tegen het einde van deze eeuw moeten gemengde bossen weer de overhand hebben, zoals de natuurlijke bomenpopulatie dat ooit deed. Topman Gruber is niet van plan om nieuwe beschermde gebieden aan te leggen, maar concentreert zich naar eigen zeggen op de prioriteiten die in elk van de 120 bosdistricten moeten worden aangepakt.

Grüber maakt duidelijk voorstander te zijn van de benadering dat bescherming en gebruik samen mogelijk zijn. Hierin is ook de renaturalisatie van habitats, vooral heidevelden, omvat. Hanna Simons voegt eraan toe dat het World Wildlife Fund ervan overtuigd is dat er extra beschermde gebieden moeten komen en dat herstel ook noodzakelijk is. Simons toont zich ook terughoudend tegenover de uitbreiding van waterkracht, omdat de lokale rivieren al te dicht bebouwd zijn. Er zal volgens haar vooral moeten worden gekozen voor modernisering en voor een uitbreiding van fotovoltaïsche energie en windkracht.”