Europese defensie-industrie waarschuwt voor afhankelijkheid Chinese grondstoffen
Posted by managing21 on oktober 17th, 2025
De Europese defensie-industrie slaat alarm over de toenemende afhankelijkheid van cruciale grondstoffen uit China. Nieuwe Chinese exportbeperkingen op zeldzame aardmetalen zorgen voor een grote bezorgdheid binnen de sector, die waarschuwt dat Europa dringend zijn toeleveringsketens moet versterken om de eigen defensiecapaciteit te kunnen waarborgen.
De nieuwe Chinese maatregelen, die begin december ingaan, leggen zware beperkingen op aan bedrijven die op enigerlei wijze verbonden zijn met buitenlandse krijgsmachten. Bovendien worden aanvragen om zeldzame aardmetalen voor militaire doeleinden te gebruiken voortaan automatisch worden afgewezen. Volgens de Chinese regering is het doel om te voorkomen dat deze strategische materialen – direct of indirect – in buitenlandse defensie-industrieën terechtkomen.
De Aerospace, Security and Defence Industries Association of Europe (ASD), die meer dan 4.000 bedrijven – waaronder Airbus, BAE Systems, Saab, Thales en Rheinmetall – vertegenwoordigt, volgt de ontwikkelingen nauwlettend. Analisten vrezen dat de beperkingen, hoewel ze de toevoer niet onmiddellijk stilleggen, wel ernstige gevolgen voor de Europese defensiesector kunnen hebben.
“Een uitbreiding van de Chinese restricties zouden de Europese industrie hard treffen en kunnen leiden tot vertragingen bij de productie van munitie en hightechsystemen,” zegt Daniel Fiott, hoogleraar aan het Brussels Centre for Security, Diplomacy and Strategy (CSDS). “Bovendien komt dit op het slechtst denkbare moment, nu Europa probeert te herbewapenen en zijn defensiebasis op te schalen.”
Herbewapening
De lidstaten van de Noordatlantische Verdragsorganisatie (Navo) hebben afgesproken om hun defensie-uitgaven tegen midden volgend decennium te verhogen tot 5 procent van hun bruto binnenlands product. Tegelijkertijd probeert de Europese Unie de gezamenlijke inkoop van materieel te verbeteren en de afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers te verminderen. Projecten als de zogenoemde drone wall en het project Eastern Flank moeten bijdragen aan een sterker Europees afschrikkingsbeleid tegenover Rusland. Maar de nieuwe Chinese exportregels zetten die plannen verder onder druk.
“China trekt de bodem weg onder de Europese herbewapeningsinspanningen, precies op het moment dat Rusland zijn agressie opvoert,” waarschuwt Joris Teer, onderzoeker bij het EU Institute for Security Studies (EUISS). Hij verwacht dat de Chinese maatregelen ook bredere gevolgen kunnen hebben, onder meer voor Europese radarsystemen, kwantumcomputing en andere geavanceerde technologieën die van zeldzame aardmetalen afhankelijk zijn.
De impact verschilt per bedrijf. Rheinmetall benadrukt over stabiele en veilige toeleveringsketens te beschikken en dankzij een strategische inkoop en wereldwijde leveranciersnetwerken toegang tot essentiële materialen te houden. Kleinere Europese defensiebedrijven erkennen dat de nieuwe regels de productie en de kosten kunnen beïnvloeden, maar spreken van beheersbare risico’s. Zij proberen onder meer sleutelcomponenten vroegtijdig veilig te stellen, meerdere leveranciers te selecteren en producten te herontwerpen om minder afhankelijk te worden van schaarse grondstoffen.
De Europese Unie is voor haar defensie-industrie sterk afhankelijk van import. China levert 31 procent van het wolfraam en zelfs 97 procent van het magnesium dat in Europa wordt verbruikt. De vraag naar zeldzame aardmetalen zal volgens schattingen tegen 2030 zes keer hoger liggen dan nu.
Om die afhankelijkheid te verminderen, keurde de Europese Commissie eerder dit jaar de Critical Raw Materials Act goed. De wet moet leiden tot een grotere binnenlandse productie, meer recyclage en een bredere spreiding van importbronnen.
Tegen 2030 wil de Europese Unie 10 procent van haar behoefte dekken via binnenlandse winning, 40 procent via verwerking en 25 procent via recyclage. Daarnaast mag niet meer dan 65 procent van een bepaald materiaal uit één enkel land afkomstig zijn.
Toch blijft het volgens experts een langdurig proces. Europa moet investeren in raffinage en recyclage om de afhankelijkheid van China structureel te verkleinen,” zegt Fiott. “Dat brengt milieukosten met zich mee, waardoor de balans tussen defensie en de klimaatdoelen lastig wordt.”
De exportmaatregelen komen op een moment van oplopende handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China. De Amerikaanse president Donald Trump en de Chinese president Xi Jinping ontmoeten elkaar eind oktober tijdens een top van de Asian Pacific Economic Cooperation in Zuid-Korea, vlak voordat de nieuwe regels ingaan. Sommige analisten zien in de timing een onderhandelingsstrategie. Het Chinese ministerie van handel verklaarde bereid te zijn tot meer communicatie en samenwerking om de stabiliteit van mondiale toeleveringsketens te waarborgen.
De Europese Kamer van Koophandel in China waarschuwt echter dat de maatregelen de spanningen verder kunnen doen oplopen en dringt aan op open dialoog en een ongestoorde export van zeldzame aardmetalen naar Europa. Maroš Šef?ovi?, Europees commissaris voor handel, noemde de beperkingen ongegrond en zei dat de ingrepen verder nadeel opleveren voor Europese bedrijven, die al kampen met vertragingen bij Chinese exportvergunningen. “Zeldzame aardmetalen en permanente magneten zijn cruciale componenten in vrijwel alle digitale toepassingen”, merkt Šef?ovi? op. “De uitbreiding van de beperkingen maakt de situatie alleen maar nijpender.”