In de Bordeaux-regio, gelegen in het zuidwesten van Frankrijk, hebben vele wijnbouwers beslist om de druivenoogst tijdens de nacht te plannen. Die strategie moet ervoor zorgen dat de optimale versheid, nodig voor de productie van de beste wijnen, blijft gegarandeerd. De maatregel is een reactie op de klimaatverandering. Tijdens de dag lopen de temperaturen immers te hoog op. Ook om vijf uur in de ochtend lopen de temperaturen tijdens warme zomerdagen al tot 20 graden Celsius op.

“Een nachtelijke oogst moet de kwaliteit, versheid en smaak van de druiven garanderen”, merken de betrokken producenten op. “Die maatregel is ook beter voor de apparatuur en de arbeiders.” Nachtelijke oogsten zijn in verschillende andere wijnlanden met hete zomers – zoals Australië en Californië – al een gangbare praktijk, maar de praktijk zal volgens experts waarschijnlijk ook in de Bordeaux-regio gebruikelijker worden naarmate de klimaatverandering versnelt.

De Bordeaux-wijnen proberen zich aan klimaatverandering aan te passen. – Foto: Sergey Nemo/Pixabay

Nachtelijke oogsten kunnen volgens Kees Van Leeuwen, professor wijnbouw aan de Bordeaux Sciences Agro Université, telers in financiële nood tevens helpen geld te besparen. Deze optie betekent immers dat het koelen van de druiven kan worden overgeslagen terwijl de oogst wordt vervoerd om geperst te worden. “Tijdens de nachtelijke oogsten ligt de temperatuur van de druiven lager, vooral vergeleken met de uiterst warme dagen die momenteel tijdens de oogstperiodes worden opgetekend”, verduidelijkt Van Leeuwen. “Dit levert een enorme besparing in energieverbruik op.”

Droog ijs

Witte en rosé wijnen worden volgens Stéphane Heraud, hoofd van de de coöperatie Vignerons de Tutiac, al vijftien jaar tijdens de nacht geoogst. “Misschien zullen we dat op een dag ook voor de rode wijnen doen. Maar nachtelijke oogsten leveren wijnen op die meer geoxideerd zijn, wat een negatieve impact heeft op de smaak van het product.”

Om het probleem aan te pakken wordt vaak van droogijs, tot 80 graden Celsius onder nul, gebruik gemaakt. “Dit helpt niet alleen om de druiven koel te houden, maar verlaagt ook het zuurstofgehalte van de oogst tijdens het transport”, voert Van Leeuwen aan.. 

Stéphane Heraud stelt daarbij dat de stijgende temperaturen ervoor zorgen dat de druiven sneller rijpen en dat de oogst steeds eerder op het jaar en in toenemende mate in warmere periodes plaatsvindt. “Ik weet nog dat ik als kleine jongen mijn ouders in november zag oogsten”, werpt hij op. “Vorig jaar waren we eind september klaar. Iedereen die zegt dat klimaatverandering niet echt is, is zeker geen wijnproducent uit de Bordeaux-regio.”

Meer over dit onderwerp:

• Klimaatverandering en veranderende consumptie vormen een bedreiging voor de Bordeaux-wijnen.
• Olijven voor een aantal wijnbouwers uit Bordeaux-regio een mogelijk alternatief.
• Wijnbouwers Bordeaux-regio denken aan de introductie van nieuwe variëteiten.
• Bordeaux-wijngaard simuleert oogsten in warmer klimaat.
• Bijen en vleermuizen helpen duurzaam karakter van Bordeaux-wijnen.

Het is mogelijk om druivenziektes vanuit de lucht te identificeren. Hierdoor kunnen wijnproducenten sneller op dreigingen reageren, zodat zwaardere schade kan worden vermeden en het verlies van totale teelten kan worden tegengegaan. Dat blijkt uit een studie van de Amerikaanse National Aeronautics and Space Administration (Nasa). De onderzoekers merken op dat de technologie in staat is om vroege signalen van de bladrolziekte, verspreid door de wolluis, te identificeren.

Tot nu toe kon de bladrolziekte alleen worden geïdentificeerd door een analyse van elke druivenstok die zich in een veld bevindt, gevolgd door een aantal tests. Dat proces levert vervolgens meestal te laat resultaten op om het begin van de ziekte te voorkomen. Cijfers suggereren dat het virus in de Verenigde Staten jaarlijks tot 3 miljard dollar aan schade en verliezen veroorzaakt. Eenmaal de ziekte heeft toegeslagen, is er immers nog slechts één remedie – het verwijderen van alle wijnstokken – mogelijk.

Infraroodbeelden

De nieuwe technologie van de Nasa gebruikt echter infraroodbeelden vanuit een vliegtuig om te onderscheiden welke wijnstokken symptomen van de ziekte vertonen. Dit zou de telers moeten toelaten op te reageren voor het te laat is om de oogst te redden. Omdat het virus een latente periode heeft waarin de wijnstokken geïnfecteerd zijn maar geen zichtbare symptomen vertonen, vormt de methode volgens de wetenschappers ook een ideaal model voor de evaluatie van ziektedetectie die op beeldspectroscopie is gebaseerd. De technologie zou volgens de wetenschappers in de toekomst ook voor andere landbouwdoeleinden kunnen worden gebruikt.

Satellietbeelden moeten de bladrolziekte helpen bestrijden. – Foto: Allison Usavage/Nasa

Het onderzoek toonde tevens aan dat de best presterende modellen met een 87 procent nauwkeurigheid een onderscheid konden maken tussen niet-besmette en asymptomatische wijnstokken, terwijl tevens met een 85 procent nauwkeurigheid een verschil kon worden bepaald tussen enerzijds niet-besmette en anderzijds asymptomatische en symptomatische wijnstokken.

“We kwamen tot de conclusie dat beeldvormende spectroscopie vanuit de lucht en machine learning kunnen worden gebruikt om modellen te ontwikkelen die effectief het spectroscopische signaal van bladrolziekte in wijnstokken kunnen identificeren over, ongeacht de manifestatie van zichtbare symptoom”, werpen de onderzoekers op. Opgemerkt wordt dat de studie geen intentie heeft om de bestaande strategieën voor bestaande veldscouting of moleculaire tests te vervangen, maar wel om deze middelen strategischer in te zetten.”

“Dit is het eerste bewijs dat virale ziektes vanuit de lucht kunnen worden gedetecteerd”, betoogt onderzoeksleider Katie Gold, professor druivenpathologie aan de Cornell University. “De volgende stap is de organisatie van een detectie vanuit de ruimte. Dat geldt trouwens niet alleen voor druiven of de bladrolziekte en beperkte geografische omschrijvingen. Uiteindelijk is het de bedoeling om de technologie voor boeren over de hele wereld, voor veel verschillende gewassen en een brede reeks ziekten en plagen beschikbaar te stellen. De implicaties van een dergelijk project – wanneer het ook op wereldschaal succesvol blijkt – kunnen het hele voedselsysteem ten goede komen.”

Toekomst

“Indien we ziektes kunnen opsporen voordat ze in een vroeg stadium uit de hand lopen en ook gericht kunnen ingrijpen, kunnen we onze middelen strategischer inzetten, de hoeveelheid chemische stoffen die we in het milieu brengen verminderen en de algehele bedrijfsvoering duurzamer maken, zowel vanuit ecologisch als financieel oogpunt”, voert Gold nog aan. “Minder ziektes en minder verlies van gewassen zou betekenen dat er minder pesticiden worden gebruikt en dat er minder land wordt gebruikt voor de landbouw. Dat is beter voor de gezondheid van mens en aarde en zou ook financiële voordelen opleveren.”

Maar de realisatie van die ambities is volgens de wetenschappers nog ver weg. “Er is nog veel meer onderzoek nodig vooraleer de spectrometer eind van dit decennium de ruimte in kan worden gestuurd. “Deze ziekte heeft een financieel verwoestende impact”, werpt Stephanie Bolton, de onderzoeksdirecteur van de Lodi Winegrape Commission, op. “Als de symptomen eenmaal zichtbaar zijn, kan de ziekte zich al over de hele wijngaard hebben verspreid. Hierdoor kan de kwaliteit van de druiven afnemen en dreigen wijnstokken volledig onbruikbaar te worden.”

“Het bladrolvirus heeft een latente periode van een jaar”, verduidelijkt Gold het probleem. “Tegen de tijd dat een wijnstok symptomen vertoont, is hij al een jaar geïnfecteerd en verspreidt hij het virus naar al zijn buren. Een manier vinden om een vroegtijdige infectie te identificeren was dus essentieel.”

Hoewel het onderzoek succesvolle resultaten heeft opgeleverd, benadrukt  Gold dat het logistiek en financieel niet haalbaar is om het project met verdere vluchten met vliegtuigen over de duizenden wijngaarden in Californië – en over de hele wereld – uit te breiden. “Daarom zijn nu alle ogen gericht op de ruimte”, beklemtoont de onderzoeksleider.

“De ruimte biedt de mogelijkheid om een controle uit te voeren op de schaal waarop de productie plaatsvindt. “De ziekte is geen probleem dat alleen bij één wijnboer gelokaliseerd is. Wijngaarden grenzen immers aan elkaar. Het probleem moet dan ook op een regionaal niveau kunnen worden beheerd. Daarvoor is een controle vanuit de ruimte nodig. Hierdoor kan immers een veel groter gebied worden bestudeerd.”

Meer over dit onderwerp:

• Aardobservatie helpt reddingswerkers in rampgebieden.
• Grotere satellieten moeten aardobservaties efficiënter maken.
• Aardobservatie helpt onderzoek naar klimaatverandering in Zuidoost-Azië.
• Satellietbeelden moeten superieure landbouwteelten opleveren.
• Satelliettechnologie cruciale pijler voor automatisering landbouwsector.

Georgië, een land in de zuidelijke Kaukasus, heeft zich opgeworpen tot de grootste invoerder van niet-mousserende wijnen in Rusland. Dat blijkt uit een rapport van de Russische zakenkrant Kommersant, gebaseerd op een analyse van gegevens van de Russische douane. Voordien was Italië de grootste importeur van wijn in Rusland, maar die situatie is door de Russische inval in Oekraïne omgekeerd.

Tijdens de eerste vijf maanden van dit jaar steeg de invoer van niet-mousserende wijnen uit Georgië in Rusland met 63 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar. Tegelijkertijd viel de import van Italiaanse wijnen in Rusland met 31 procent terug. Hierdoor werd Italië als grootste invoerder van niet-mousserende wijnen in Rusland door Georgië voorbij gestoken.

Sancties

In de eerste vijf maanden van dit jaar verscheepten Georgische wijnproducenten meer dan 24,15 miljoen liter niet-mousserende wijn naar Rusland. Daarentegen voerde Italië tegelijkertijd 23,3 miljoen liter wijn naar Rusland uit. Georgië vertegenwoordigde daarmee iets meer dan 19 procent van de Russische import van niet-mousserende wijn. Geen enkel ander land kan een groter aandeel melden.

In Georgië kan men vijfhonderd druivensoorten vinden. (Foto: Pixabay/Michael Siebert)

Analisten benadrukken dat de lage prijsvolatiliteit en de afwezigheid van invoerrechten op Georgische wijn de producenten in de zuidelijke Kaukasus hebben geholpen om hun positie te versterken sinds de sancties tegen Rusland en de knelpunten in de aanvoerketen als gevolg van de oorlog in Oekraïne zendingen vanuit westerse markten belemmeren. 

In augustus vorig jaar nog betoogde Levan Mekhuzla, de voorzitter van het Georgische nationale wijnbureau, dat het aandeel van Rusland in de wijnexport van zijn land de volgende vijf jaar naar verwachting zal afnemen tot ongeveer 40 procent. Georgische wijnen vinden immers ook steeds meer afzet op andere buitenlandse markten. De wijnexport van Georgië naar Rusland steeg vorig jaar echter met 23 procent tot 161 miljoen dollar. Rusland vertegenwoordigde daarmee 64 procent van de totale Georgische wijnexport. Dat is het hoogste cijfer sinds Moskou tien jaar geleden het handelsembargo tegen zijn zuiderbuur ophief.

Pionier

In de wereld van de wijnbouw is Georgië een absolute pionier. Enkele jaren geleden ontdekten onderzoekers bij opgravingen in de buurt van de Georgische hoofdstad Tbilisi een reeks kruiken met resten van wijn, daterend van ongeveer achtduizend jaar geleden. Deze vondst leverde het vroegste bewijs van de wijnproductie op basis van druiven. Ondanks zijn lange en rijke geschiedenis is Georgische wijn momenteel weinig bekend buiten landen als Rusland, Oekraïne, Polen en Kazachstan. Er wordt echter gewerkt aan een uitbreiding naar nieuwe markten.

Door de uitbraak van de oorlog in Oekraïne worden een aantal traditionele exportmarkten voor de Georgische wijn bedreigd. Terwijl de zendingen naar Rusland grotendeels blijven doorgaan, viel de export naar Oekraïne al snel nagenoeg helemaal stil. Maar bovendien raakten ook de transportroutes naar andere Europese afzetmarkten, vooral Polen en de Baltische Staten, geblokkeerd. 

Georgië, dat geen diepzeehaven aan de Zwarte Zee heeft, is sterk afhankelijk van het vrachtvervoer over land. Voor de uitbraak van de oorlog reden de vrachtwagens met wijn door Rusland en Oekraïne naar afzetmarkten elders in Europa. Die route is nu echter afgesloten, waardoor de trafieken moeten worden omgeleid langs Turkije. Onder meer door belangrijke congesties aan grensovergangen, kunnen deze reistijden tot meer dan een maand oplopen. 

Hierdoor zijn de Georgische wijnproducenten ook naar andere markten – waaronder China en de Verenigde Staten – beginnen uit te kijken. Wijn is een belangrijke pijler van de Georgische internationale handel. De sector vertegenwoordigde twee jaar geleden 6 procent van de totale Georgische export. Het land stond vorig jaar in de lijst van grootste wijnexporteurs in de wereld op een veertiende plaats.

Meer over dit onderwerp:

• Georgië is wellicht oudste wijnproducent van de wereld.
• Trouwe vazallen Poetin krijgen Russische divisies Danone en Carlsberg in handen.
• Caraïben mogelijk eerste wijnconsument van het Amerikaanse consument.
• Uitvoer van Russische olie naar China bereikt absoluut recordniveau.
• Sancties van Verenigde Staten tegen tientallen Russische en Kyrgyzische bedrijven.

De Franse champagne-producenten zullen met hun volgende oogst minder inkomsten realiseren dan vorig jaar. Dat staat in een rapport van het Comité Champagne. Opgemerkt dat de opbrengsten dit jaar beperkt zullen blijven tot 11.400 kilogram per hectare. Dat komt overeen met bijna 326 miljoen flessen. Dat betekent een daling met 5 procent tegenover vorig jaar, toen een opbrengst van 12.000 kilogram per hectare en 343 miljoen flessen gewag werd gemaakt.

Vorig jaar leverde de Franse champagne-productie in totaal 343 miljoen flessen op. Slechts twee keer eerder in de geschiedenis kon een grotere productie worden gemeld. Tegenover het jaar voordien werd toen een stijging met bijna 14 procent opgetekend. 

Wereldwijde uitdagingen

Gerekend wordt dat dit jaar in totaal 314 miljoen flessen zullen worden verkocht. Dat komt neer op een daling met 3,7 procent tegenover vorig jaar. Tijdens de eerste helft van dit jaar werd immers een verkoop van 125,8 miljoen flessen opgetekend. Dat vertegenwoordigde een achteruitgang met 4,7 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar. De grootste daling werd genoteerd op de binnenlandse markt, waar een achteruitgang met 6,3 procent tot 48,1 miljoen flessen moest worden geboekt. De export viel met 3,7 procent terug tot 77,7 miljoen flessen.

Gerekend wordt dat dit jaar in totaal 314 miljoen flessen champagne zullen worden verkocht. (Foto: Managing21)

In zijn commentaar op de opbrengsten voor de volgende oogst zei David Chatillon, medevoorzitter van het Comité Champagne, dat het gekozen cijfer een weerspiegeling is van de huidige wereldwijde economische uitdagingen. “Om de beschikbare opbrengst voor het jaar te bepalen, hebben de wijnbouwers en huizen prognoses voor de volgende vier jaar afgesproken die rekening houden met zowel het eigen vertrouwen in de appellation, als een zekere voorzichtigheid met betrekking tot de wereldwijde economische situatie en de effecten van inflatie”, beklemtoonde hij.

Het aantal druiven dat van de oogst kan worden geplukt is echter groter dan de 11.400 kilogram per hectare. Dat overschot kan worden opgeslagen in de wijnreserves, die kunnen worden aangesproken om eventuele tekorten aan druiven in de toekomst op te vangen. Dit jaar mag per hectare maximaal 4.100 kilogram in die reserve worden opgeslagen. De totale teelt mag bij champagne immers maximaal 15.500 kilogram per hectare bedragen.

Grotere reserve

Het Comité Champagne heeft echter wel beslist om de maximumgrenzen van de reserve op te voeren tot 10.000 kilogram per hectare. Eerder was er sprake van maximaal 8.000 kilogram per hectare. “Deze wijziging van de reserve is in eerste instantie een reactie op de onvoorspelbare weersomstandigheden die van jaar tot jaar meer variatie in het aanbod van druiven creëren”, wordt er opgemerkt.

“Daarnaast moet echter ook een compensatie worden gegarandeerd voor het feit dat de totale opbrengsten in de Champagne geleidelijk lijken af te nemen. Dit laatste heeft vooral te maken met de veroudering van de wijngaarden, maar ook met een meer wijdverspreide toepassing van duurzame wijnbouwpraktijken.”

De oogst van dit jaar zal plaatsvinden in de eerste tien dagen van september. Het Comité Champagne merkt daarbij op dat de wijngaarden in een goede en gezonde staat blijken. Tevens werd opgemerkt dat het wijnbouwseizoen vrij rustig is verlopen. Slechts 1,5 procent van de totale oogst leed onder vorstschade. Ook de hagelschade bleef tot 0,3 procent beperkt. Verder beklemtoont het Comité Champagne dat ziektes zoals meeldauw onder controle zijn. Wel wordt het lage waterpeil in de bodem, na een lange periode met warme en droge weersomstandigheden, als een punt van zorg genoemd.

Meer over dit onderwerp:

• Vranken-Pommery Monopole boekt 4,4 procent omzetgroei.
• Verenigde Staten voeren toenemende volumes champagne in.
• Verkoop schuimwijnen laat dubbelcijferige groei optekenen.
• Verkoop Franse rode wijnen gehalveerd sinds laatste decennium vorige eeuw.
• Christie’s: Millennials drijvende kracht achter toenemende wijnverkopen.

De Europese markt voor cannabidiol (CBD) kan zich de volgende vier jaar aan een sterke groei verwachten. Dat voorspelt een studie van consulent Brightfield Group. Volgens het rapport zal de verkoop van cannabidiol in de Europese Unie de volgende vier jaar een groei met 400 procent laten optekenen. Daarbij zou de sector uiteindelijk uitkomen op een jaaromzet van ongeveer 1,5 miljard euro, tegenover een niveau van 282 miljoen euro vorig jaar.

Dit jaar zou al een omzet van 370 miljoen euro mogelijk zijn. Vooral Duitsland zal zich volgens Brightfield Group als een speerpunt van de Europese cannabidiol-markt opwerpen.

“De markt voor cannabidiol staat in Europa nog in zijn kinderschoenen,” betoogt Bethany Gomez, managing director van Brightfield Group. “De beschikbaarheid van het product blijft op de Europese markt immers nog bijzonder beperkt. Dat geldt ook voor de kennis over cannabidiol bij de Europese consument. Gevestigde producenten krijgen dan ook een unieke gelegenheid om zich op de Europese markt te vestigen. Er is in Europa immers veel minder competitie dan momenteel in de Verenigde Staten aan de gang is.”

“De Europese Novel Foods Act creëert voor cannabidiol weliswaar een uitdagend legaal kadert, maar wellicht zullen regelgevende veranderingen op middellange termijn een significante groei mogelijk maken,” zegt Bethany Gomez nog. Voorlopig zijn Groot-Brittannië en Oostenrijk de grootste cannabidiol-markten van Europa. Deze twee landen vertegenwoordigden vorig jaar een gezamenlijke omzet van 80 miljoen euro. Brightfield Group verwacht echter dat Duitsland een snelle inhaalbeweging zal maken.

“Duitsland hanteert momenteel een nultolerantie tegenover tetrahydrocannabinol, de belangrijkste psychoactieve stof in cannabis,” zegt Berta Camps, juridisch adviseur bij de sectororganisatie CBD-Intel. “Men kan echter verwachten dat het land in de toekomst voor de distributie van producten voor de cannabidiol-markt de richtlijnen van de Europese Novel Food Act zal volgen.” Volgens de ramingen vertegenwoordigt de Duitse cannabidiol-markt momenteel een jaaromzet van ongeveer 34 miljoen euro. Over vier jaar zou het land met een bedrag van 540 miljoen euro echter Europees marktleider zijn.

In de Europese Unie is het eventuele gebruik van cannabidiol en marihuana tot nu toe beperkt tot tabaksproducten. Een consumptie met inneembare vormen – in de vorm van voeding, dranken, capsules of tincturen – is verboden. “Dat kan echter snel veranderen,” zeggen analisten. “Het European Food Safety Agency heeft immers een amendement voorgesteld dat cannabidiol in inneembare producten mogelijk zou maken. Dat zou mogelijk al tegen het einde van dit jaar mogelijk zijn.”

“Er zijn daarnaast ook veelbelovende signalen voor de legale cannabismarkt,” aldus nog de analisten. “Dat is mede te danken aan aanbevelingen van de World Health Organization (WHO) om de status van cannabis te herzien. Ook het Europees Parlement heeft ingestemd om de grotere toegang tot medicinale cannabis mogelijk te maken. Het Europees Parlement heeft ook gevraagd meer onderzoek te doen naar de impact van het product op de volksgezondheid.”

“Ondanks alle veelbelovende cijfers moeten beleggers de cannabidiol-markt toch met de nodige voorzichtigheid betreden”, waarschuwt Bethany Gomez. “Cannabidiol vertegenwoordigt in Europa vooral een lappendeken van bijzonder sterk uiteenlopende voorschriften. Daardoor wordt een bijzonder vreemde en versnipperde markt gecreëerd.”

Volgens Brightfield zal de gehele Europese cannabismarkt, inclusief recreatief en medicinaal gebruik, over vier jaar een waarde hebben van 8 miljard euro. De huidige jaaromzet zou ongeveer 282 miljoen euro bedragen.

Lees Verder

De hedendaagse mens heeft een zwakkere beenderstructuur dan de prehistorische jager-verzamelaar. Dat blijkt uit een studie van een onderzoek van wetenschappers aan de Durham University. Cruciaal in die evolutie was wellicht de overstap naar de landbouw, waardoor de mens een meer sedentair leven is gaan leiden. De verzwakking van de beenderstructuur is volgens de onderzoekers één van de minst bekende, maar wellicht één van de meest belangrijke gevolgen van een sedentaire levensstijl. Onder meer wordt gewezen op osteoporose, die één van de drie beenderbreuken bij vrouwen veroorzaakt. Bij mannen is osteoporose gelinkt aan 20 procent van alle beenderbreuken.

“De technologie wordt continu verbeterd om het leven gemakkelijker en efficiënter, maar vaak ook meer sedentair te maken,” zeggen de onderzoekers Karin Hind en Charlotte Roberts. “Dit heeft allemaal een impact op het lichaam en in het bijzonder op de botten. De samenleving is meer sedentair dan ooit voordien. Het gebruik van transport, elektrische fietsen en online leveringen staan ??een grotere lichamelijke activiteit in de weg. Vooral kinderen zijn minder actief, want computergames vervangen vaak fysieke beweging tijdens een cruciale periode van ontwikkeling. Beweging kan op deze leeftijd de beendersterkte in een periode van amper zes maanden met 5,5 procent versterken.”

“Men moet er ook rekening mee houden dat de huidige levensstijl zich in de genen van toekomstige generaties kan uiten,” beweren Hind en Roberts. “Als de sedentaire trends doorgaan, loopt de mensheid het risico zwakker en afhankelijker te worden. Dat zou kunnen leiden tot een groter gebruik van de gezondheidsdiensten, die al onder zware druk staan. Tijdens een maand bedrust kunnen beenderen ongeveer 3 procent van hun kracht verliezen. Gedurende een missie van vier tot zes maanden in de ruimte kunnen astronauten meer dan 10 procent van hun botsterkte verliezen. Door een gebrek aan zwaartekracht worden op de beenderen immers geen druk meer uitgeoefend.”

“Onze studie toont dat een sedentaire levensstijl een risicofactor vormt op een verminderde botsterkte op middelbare leeftijd,” zeggen de onderzoekers. “Die problemen kunnen echter door fysieke inspanningen worden opgevangen. Bij deelnemers aan impactsporten – zoals voetbal, hockey of hardlopen, blijkt de botsterkte tussen 20 procent en 30 procent hoger te liggen dan bij sedentaire bevolkingsgroepen.” Een analyse van botten van meer dan honderdduizenden jaren geleden, suggereert dat het skelet van de mens vandaag kwetsbaarder is dan de beenderstructuur van zijn voorouders.

“De verschillen werden duidelijk toen de mens een boer werd en zijn voedsel begon te bewerken, door dieren en planten te domesticeren,” zeggen Hind en Roberts. “Voordien ging de mens in de natuur op zoek naar planten en dieren die hem van voedsel zouden kunnen voorzien. De jager-verzamelaar was dan ook veel actiever dan de boer. Hij at ook magerder vlees. Onderzoek heeft uitgewezen dat de botsterkte bij de jager-verzamelaar 20 procent sterker was dan bij de boer. Ook bleek dat de sterkte van de armbeenderen van prehistorische vrouwen tussen 5 procent en 10 procent hoger lag dan bij moderne atletes.”

“De moderne mens heeft een gebrek aan beendersterkte,” zeggen de onderzoekers nog. “Er is echter een remedie. Mensen kunnen zelf het initiatief nemen om meer te bewegen. Kleine gedragsveranderingen kunnen helpen om de botsterkte weer op te bouwen, wat van cruciaal belang is. In het begin van dit decennium hadden wereldwijd 158 miljoen vijftigplussers een hoog risico op osteoporotische fracturen. Naar verwachting zal dat aantal over twintig jaar een verdubbeling hebben gekend. Hoewel de hogere levensverwachting een deel van de verklaring kan zijn, is de sedentaire levensstijl, die tot zwakkere botten leidt, ongetwijfeld ook een groot deel van het probleem.”

Lees Verder

Landbouw is ontstaan uit een situatie van overvloed, op een ogenblik dat de levensomstandigheden tekenen van verbetering toonden en de populaties in grotere concentraties gingen wonen. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de Colorado State University. De studie van de Amerikaanse wetenschappers ondersteunen eerdere theorieën over het ontstaan van de landbouw.

Tegelijk worden een aantal andere benaderingen – waarbij onder meer werd gesteld dat landbouw is ontstaan in tijden van tekorten en grotere verspreiding van de bevolking – tegengesproken. Tevens wordt opgemerkt dat er geen algemene regel voor de opgang van de landbouw kan worden gesteld.

“De uitvinding van de landbouw heeft de mensheid en het leefmilieu definitief veranderd,” benadrukt onderzoeksleider Michael Gavin, professor duurzame ontwikkeling aan de Colorado State University. “Bovendien kon over een periode van enkele duizenden jaren en op heel uiteenlopende locaties een gelijkaardige evolutie worden gemeld. Men heeft zich echter altijd afgevraagd waarom de landbouw op die specifieke ogenblikken op die specifieke locaties in de menselijke geschiedenis werd geïntroduceerd. Er kon nu vastgesteld worden dat landbouw kon ontstaan vanuit een situatie van overschot. Op elke locatie is dat fenomeen echter gebonden aan unieke sociale en ecologische omstandigheden.”

“Er zijn verschillende belangrijke drempels in de geschiedenis geweest die de hele loop van de menselijke soort hebben veranderd,” betoogt Gavin nog. “De landbouw is een link naar een eindeloze reeks andere componenten van het hedendaagse leven.” De onderzoekers zeggen dat landbouw kon groeien in een omgeving met verbeterde levensomstandigheden, waarbij aan de mens immers de luxe werd geboden om aan nieuwe ideeën te werken. Bovendien zorgde ook de sterkere concentraties van de bevolking ervoor dat ideeën konden worden gedeeld en aangescherpt, met innovatie tot gevolg.

Hoewel overal een aantal gemeenschappelijke elementen konden worden geïdentificeerd, bleek elke landbouwontwikkeling volgens de onderzoekers toch een eigen karakter te hebben gekend. Er was onder meer sprake van afwijkende sociale omstandigheden, terwijl ook het tijdstip van intrede een grote variatie kende. Bovendien bleken ook de gebruikte producten sterke verschillen te tonen. (Foto: Pixabay)

Lees Verder

Groenland heeft weer eigen groenten

Een Groenlandse supermarkt biedt voor het eerst groenten van eigen bodem. Door het zachter wordende klimaat kan de locale bevolking immers eigen bloemkool en broccoli oogsten. Volgens de Groenlandse landbouwadvisiseur Kenneth Hoeg is het zelfs niet onmogelijk dat het zuidelijke regio van het land in de toekomst veel intensiever actief zou kunnen worden in de landbouw. Hij ziet er ook bossen groeien.

Groenland is ongeveer vier keer groter, maar het land kent op dit ogenblik amper negen – aangelegde – sparrenbossen en 51 boerderijen. “De meeste daarvan zijn schapentelers, hoewel één boer zich aan veeteelt waagt,” aldus de International Herald Tribune. “Hij heeft 22 koeien. Op uitzondering van aardappelen, worden alle groenten ingevoerd, meestal uit Denemarken.”

Maar indien het in de toekomst warmer wordt, is het volgens Kenneth Hoeg niet onmogelijk dat een groot gedeelte van het zuiden van Groenland een landbouwgebied kan worden. “We zitten hier op de grens van de landbouw,” aldus Hoeg. “Enkele graden verschil kunnen hier grote veranderingen veroorzaken.” De winter zet zich in Groenland later in dan voorheen en het wordt ook sneller weer lente.

Daardoor kunnen de schapen langer in de bergen blijven. De ooien hebben dikkere en meer lammeren. Voor de kust verschijnt er opnieuw kabeljauw en er is ook meer tijd om te oogsten. Het landbouwseizoen duurt nu van midden-mei tot midden-september. Dat is drie weken langer dan een decennium geleden. Daarnaast is er ook meer tijd om in open lucht te werken en hebben de Groenlanders meer mogelijkheden om met de boot te reizen.

Meer nieuws over voeding

De Europese Unie moet de Afghaanse opium opkopen. Dat zegt het Italiaanse Europees parlementslid Marco Cappato. Alleen op die manier kan de Europese Unie volgens de hem de armoede onder de kleine Afghaanse boeren bestrijden. Vervolgens zouden op basis van die opium pijnstillers kunnen worden geproduceerd. Het voorstel van Marco Cappato werd door het Europees Parlement aangenomen.

Afghaanse papaver moet volgens Cappato ter plekke worden verwerkt tot morfine voor geneeskundige toepassingen. Afghanistan is de grootste producent van opium ter wereld. Ruim 93 procent van alle opium komt uit Afghanistan. Vooral de Amerikanen sturen aan op een hardere aanpak van de teelt van papaver, die grondstof is van opium en heroïne. Het vernietigen van de papavervelden heeft tot gevolg dat kleine boeren hun inkomsten verliezen.

De opbrengst van Afghaanse papaver komt niet alleen ten goede aan de kleine boeren, maar financieert ook de Taliban en hun strijd tegen de centrale regering en de NAVO-troepen. Door het vernietigen van de papaver-oogsten neemt het vertrouwen van de Afghaanse bevolking in de NAVO-missie verder af. Door de opium in Afghanistan te verwerken tot pijnstillers, hoopt men de drugsuitvoer aan te kunnen pakken zonder de boeren te benadelen.

Maar Cappato krijgt ook tegenkanting. Er wordt gezegd dat een controle op de opiumproductie niet mogelijk is. Bovendien zijn de Afghaanse en Amerikaanse regering fel tegen legalisering van de papaverteelt en men probeert op dit ogenblik om de Afghaanse boeren te laten overstappen op het telen van andere gewassen.

De Amerikaanse ethanolmarkt is zwaar verzadigd. Dat is het gevolg van een beslissing van de Amerikaanse landbouwsector om massaal over te schakelen op ethanolproductie, terwijl het distributiesysteem die grotere aanvoer niet aankon. De ethanolprijzen zijn al enkele maanden gevoelig aan het dalen en een aantal bedrijven dreigt daardoor in de problemen te komen en eventueel zelfs zijn deuren te zullen moeten sluiten.

“Ethanol leek een nieuwe toekomst te schetsen voor het Amerikaanse platteland,” stipt de Amerikaanse krant The New York Times aan. “Er werden volop distillerijen gebouwd. De graan- en voedingprijzen stegen. Vorig jaar werd nog gesproken over een nieuwe goldrush. Maar aan die hoogconjunctuur lijkt een einde gekomen te zijn. Er is een duidelijk overaanbod op de ethanolmarkt.”

Er werden volgens de krant op korte tijd teveel nieuwe ethanol-installaties gebouwd. “Maar het distributiekanaal om die brandstof te verdelen, staat niet op punt,” aldus nog The New York Times. Sinds mei dit jaar zijn de ethanol-prijzen met dertig procent gedaald en die daling gaat almaar sneller. Men moet volgens de krant dan ook voorzichtig zijn met nieuwe investeringen.

Indien de prijzen nog verder dalen, dreigen heel wat kleinere Amerikaanse ethanol-producenten de deuren te moeten sluiten. Op dit ogenblik telt de Verenigde Staten 129 ethanolfabrieken, tegenover 81 in januari 2005. Bovendien zijn er nog 80 nieuwe fabrieken in opbouw of in uitbreiding. Maar al die ethanol moet vanuit de landbouwgebieden naar de kustregio’s gevoerd worden, waar er de grootste nood is aan ethanol.

Voor het transport van ethanol kunnen echter geen pijplijnen gebruikt worden, want het product zou de leidingen aantasten. Dus moet er gebruik gemaakt worden van vrachtwagens, schepen en treinen. Maar er is een tekort aan treinwagens om de extra brandstof te vervoeren en vele stations zijn niet ingericht om de ellenlange treinen te ontvangen. Er zijn ook niet altijd de geschikte pompen om de treinen snel te laden.