De Chinese autofabrikant Byd en scheepsbouwer China Merchants hebben het grootste autoschip ter wereld in de vaart gebracht. De Byd Shenzhen, ontworpen door het bureau Deltamarin, kan immers 9.200 auto’s – verdeeld over zestien dekken – vervoeren. Daarmee klopt de Byd Shenzhen het vorige record van de Höegh Aurora, die in augustus vorig jaar werd opgeleverd en een capaciteit van 9.100 wagens had. Het schip dreigt echter zijn titel weer snel te moeten afstaan. Voor volgend jaar wordt immers een autoschip met een capaciteit van 9.300 wagens aangekondigd.

De Byd Shenzhen maakt deel uit van een klasse van vier schepen en markeert verschillende belangrijke ontwikkelingen die in de sector worden opgemerkt. Twee schepen worden gebouwd op de Nanjing Shipyard en twee op  de Jiangsu Shipyard. Het nieuwe schip, met een draagvermogen van 16.300 ton, is tevens voorzien van diverse technologieën om de efficiëntie te verhogen. Het schip wordt aangedreven door vloeibaar aardgas en is uitgerust met bijzonder efficiënte, energiezuinige hoofdmotoren die een snelheid van 19 knopen mogelijk maken.

De BYD Shenzhen moet in eerste instantie de Braziliaanse markt bedienen. – Foto: Byd

Het schip is verder uitgerust met een verdampingscondensor, een coating die de weerstand verkleint en de kiel beschermt tegen de aangroei van mosselen, algen of andere organismen. Daarnaast is ook een batterijpakket, met een vermogen van één megawatt, geïnstalleerd. Het autoschip is bovendien geschikt om van walstroom gebruik te maken.

Byd kondigde in 2022 plannen aan om een ??vloot autotransporters te lanceren ter ondersteuning van de wereldwijde omzetgroei en toeleveringsketen. Het bedrijf kondigde aan ongeveer 687 miljoen dollar te investeren in de ontwikkeling van een vloot van acht autotransporters. Het eerste schip van dat order was de Byd Explorer, die in januari vorig jaar werd opgeleverd. In december vorig jaar volgden de Byd Changzhou en de Byd Hefei, de eerste Pure Car and Truck Carrier (PCTC) van het bedrijf. Deze drie schepen hadden een capaciteit van 7.000 wagens.

De lancering van het grootste autoschip ter wereld valt volgens analisten echter op een ogenblik dat de Chinese productie van elektrische wagens steeds meer weerstand ondervindt. De Europese Unie besloot in oktober vorig jaar om invoerheffingen op te leggen aan de Chinese fabrikanten invoerheffingen, die immers van oneerlijke Chinese overheidssubsidies zouden hebben genoten en tot een mogelijke verstoring van de markt zouden kunnen leiden. In de Verenigde Staten worden eveneens plannen gemaakt om invoerheffingen op te leggen aan elke auto die in het buitenland is geproduceerd en op de Amerikaanse markt wordt ingevoerd.

Brazilië

Byd verkoopt momenteel geen voertuigen in de Verenigde Staten, maar is al wel tot het grootste elektrische autobedrijf van de wereld uitgegroeid. Het voorbije jaar rapporteerde het bedrijf een buitenlandse verkoop van 417.200 eenheden en in het eerste kwartaal van dit jaar werden er meer dan 25.000 eenheden naar het buitenland verscheept.

De nieuwe Byd Shenzhen zal in eerste instantie een verbinding moeten verzorgen met Brazilië, volgens Byd één van de snelst groeiende markten voor elektrische auto’s in de wereld. Byd verkocht vorig jaar in Brazilië 75.700 wagens. Dat betekende een stijging met 328 procent tegenover het jaar voordien.

De sector van het autotransport heeft de voorbije jaren een sterke groei doorgemaakt. Dit heeft bij de scheepsbouwers tot recordorders, terwijl ook de omvang van de schepen is toegenomen. De Byd Shenzhen zal zijn titel als grootste autoschip van de wereld dan ook wellicht niet lang kunnen dragen. Wallenius Wilhelmsen wil volgend jaar een schip met een capaciteit van 9.300 voertuigen in de vaart brengen. Ook dit schip is met een aantal innovaties, waaronder de mogelijkheid om methanol als belangrijkste brandstof te gebruiken.

Met dat schip maakt ook de nieuwe Shaper Class van Wallenius Wilhelmsen zijn debuut. De schepen worden tevens gebouwd om op ammoniak over te schakelen zodra dit product beschikbaar komt als maritieme brandstof. De eerste zes schepen van de Shaper Class zullen elk een capaciteit hebben van 9.300 eenheden. In november vorig jaar kondigde Wallenius Wilhelmsen echter acht schepen uit de klasse naar een capaciteit van 11.300 voertuigen te zullen uitbreiden. In totaal zouden momenteel veertien schepen uit de Shaper Class bij de Jingling Shipyard van China Merchants in bestelling zijn.

Lidstaten van de International Maritime Organisation (IMO) hebben zich achter de invoering van een wereldwijde heffing op de uitstoot van koolstofdioxide in de scheepvaart. Door die overeenkomst zullen schepen vanaf 2028 van minder vervuilende brandstoffen gebruik maken. Indien ze aan die vereisten niet voldoen, riskeren de betrokken rederijen financiële sancties. De maatregel voor een heffing op de uitstoot van de schepen moet tijdens een vergadering van de International Maritime Organisation in oktober van dit jaar formeel worden aangenomen.

Een meerderheid van de leden – 63 staten – van de scheepvaartorganisatie schaarden zich achter de invoering van een heffing. Onder meer de Europese Unie, Brazilië, China, India en Japan schaarden zich achter het plan. Zestien lidstaten – waaronder de grote olieproducenten Saoedi-Arabië, Rusland en de Verenigde Arabische Emiraten – stemden tegen. De eilandstaten in de Stille Oceaan onthielden zich van stemming, omdat ze de voorstellen onvoldoende achtten om de doelstellingen voor de reductie van de emissies te halen. 

De Verenigde Staten namen niet deel aan de stemming. Dat was te wijten aan een aantal beslissingen van de Amerikaanse president Donald Trump om een reeks maatregelen voor de bescherming van het leefmilieu terug te schroeven. Dat had onder meer gevolgen voor de uitstootlimieten van de energiecentrales, de normen voor de uitlaatemissies en de bescherming van waterwegen.

De overeenkomst moet leiden tot een mechanisme dat in 2050 een klimaatneutrale scheepvaart kan garanderen. Partijen die niet aan de richtlijnen voldoen, zullen jaarlijks moeten betalen voor elke ton emissies die de gestelde doelen overschrijdt. De International Maritime Organization benadrukte dat de opgehaalde fondsen zullen worden gebruikt om milieuvriendelijke technologieën in de sector te belonen en ontwikkelingslanden bij de overstap naar emissiearme scheepvaart financieel te ondersteunen.

De eilandstaten in de Stille Oceaan en het Caribisch gebied, die bijzonder kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering, steunden een ambitieuzere universele emissieheffing op het maritiem transport. “We kunnen geen uitkomst steunen die niet in overeenstemming is met de overeengekomen strategie”, zei Manasseh Maelanga, minister van infrastructuurontwikkeling van de Salomonseilanden, een van de leden die zich bij de stemming hadden onthouden. Ook andere partijen gaven toe dat de ambities niet het verhoopte niveau hadden bereikt, maar wel sterker waren dan de maatregelen die in Europa momenteel al gelden.

Baanbrekend

Volgens de International Maritime Organization is de scheepvaart verantwoordelijk voor bijna 3 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. “Dit is een baanbrekend moment voor de scheepvaartsector”, benadrukte Mark Lutes, adviseur natuur bij het World Wildlife Fund. “Dit zou een kentering moeten betekenen voor de uitstoot van broeikasgassen door de wereldwijde scheepvaart. “Een aantal belangrijke aspecten van deze overeenkomst schieten echter tekort en dreigen de transitie te verstoren.”

De International Chamber of Shipping – die de reders en exploitanten vertegenwoordigt – stelde in een commentaar tevreden te zijn dat overheden de noodzaak hebben ingezien om investeringen in emissievrije brandstoffen te stimuleren en te ondersteunen. Tegelijkertijd uitte de organisatie haar bezorgdheid dat het initiatief mogelijk nog niet ver genoeg gaat om de nodige zekerheid te bieden. Wel werd opgemerkt dat de overeenkomst een kader vormt waarop kan worden verder gebouwd.

Constance Dijkstra, beleidsmanager bij de belangengroep Transport & Environment, beklemtoonde dat een overstap naar biobrandstoffen niet de oplossing was. Ze beschreef de massaproductie van dergelijke energie als een bijzonder zorgwekkende ontwikkeling voor de wereldwijde ontbossing.

De lidstaten van de International Maritime Organization kwamen ook overeen om in de noordoostelijke Atlantische Oceaan een controlegebied te creëren. Dat initiatief moet het gebruik van de meest vervuilende scheepsbrandstoffen langs de kusten van West-Europa, IJsland en Groenland beperken.

Meer over dit onderwerp:

• Haven Rotterdam experimenteert met veilige bunkering ammoniak
• Ook rederijen steunen verzet tegen plantaardige biobrandstoffen
• Wärtsilä wil emissies methaan met 75 procent terugschroeven
• Lagere snelheden en efficiënte routes kunnen klimaatimpact beperken
• Lakse wetgeving laat vervuilende schepen door het net glippen
• Modernisering wetgeving kan Chinese visserij duurzamer maken
• Tanker Odfjell doet oversteek Atlantische Oceaan met zeilen
• Stena Line en Norsepower investeren in milieuvriendelijk roro-schip
• Japan experimenteert met sleper op milieuvriendelijke ammoniak
• Viking en Fincantieri lanceren eerste cruiseschip op waterstof

De verkoop van negenenveertig havens in drieëntwintig landen over de hele wereld door het conglomeraat CK Hutchison uit Hongkong aan het Amerikaanse investeringsbedrijf BlackRock en het Zwitserse Terminal Investment Limited, is opgeschort. CK Hutchison was door de Chinese overheid onder druk gezet om op de verkoop terug te komen. De overeenkomst tussen BlackRock en CK Hutchison zou immers belangrijke gevolgen hebben voor het internationale havennetwerk van China.

De overeenkomst tussen CK Hutchison enerzijds en BlackRock en Terminal Investment anderzijds werd de eerste week van de maand maart aangekondigd. De transactie had betrekking op de verkoop van drieënveertig havens, met een totaal van 199 ligplaatsen, in drieëntwintig landen voor een bedrag van 22,8 miljard dollar. De verkoop zou begin april worden ondertekend, maar na de aankondiging van de transactie botste CK Hutchison op zware tegenkanting vanuit China. Het pakket verkochte havens omvatte immers ook de terminals van Cristobal en Balboa, de twee grootste havens van Panama.

De weerstand van de Chinese autoriteiten tegen de verkoop kadert dan ook in de opschudding die rond het beheer van het Panamakanaal is ontstaan. De Amerikaanse president Donald Trump wil de cruciale waterweg tussen de Atlantische Oceaan en Stille Oceaan immers opnieuw onder controle van de Verenigde Staten krijgen. De verkoop werd door Donald Trump dan ook als een belangrijke overwinning bejubeld, maar in China werd bijzonder negatief gereageerd.

Uiteindelijk kondigde de Chinese State Administration for Market Regulation aan de overeenkomst te zullen herzien.De blokkering van de verkoop moest volgens de Chinese regulator een eerlijke marktconcurrentie te garanderen en de publieke belangen te beschermen. De mogelijke verkoop van het wereldwijde pakket havens aan Blackrock is hierdoor bijzonder onzeker geworden.

Een aantal economen wijst erop dat de reactie van de Chinese overheid verband hield met zijn interesse in het behoud van het wereldwijde handelsnetwerk van het land. CK Hutchison is wereldwijd immers de grootste Chinese uitbater van havens. De overeenkomst zou dan ook kunnen betekenen dat een derde van het wereldwijde havennetwerk van de Chinese Volksrepubliek in één keer zou worden weggevaagd. De economen stellen echter dat de beslissing nu zowel het imago van Hongkong als vrijhandelscentrum in gevaar brengt en mogelijk een bevestiging kan betekenen voor de beschuldigingen van Trump dat CK Hutchison optrad als een verlengstuk van China om het Panamakanaal te controleren.

Chinese inmenging

De beschuldigingen van buitenlandse inmenging zouden volgens waarnemers voor de Verenigde Staten een excuus kunnen worden om met geweld de controle over het Panamakanaal over te nemen. Daarbij zou gebruik gemaakt kunnen worden van het Treaty Concerning the Permanent Neutrality and Operation of the Panama Canal, een verdrag dat in 1977 werd ondertekend en waarbij de Verenigde Staten het beheer over de waterweg aan Panama overdroeg. Dat akkoord garandeert dat het kanaal permanent neutraal zal zijn voor schepen van alle landen, zowel in vredestijd als in oorlogstijd. Tevens wordt benadrukt dat de Verenigde Staten het leger kan gebruiken om het Panamakanaal tegen elke bedreiging te verdedigen.

Donald Trump dreigde het kanaal zelfs al kort na zijn presidentiële inauguratie over te nemen. Hij beschuldigde China van buitenlandse inmenging in Panama en beschreef dat aan Amerikaanse schepen buitensporige doorvoerkosten worden aangerekend. De Chinese overheid wees die betichtingen af en benadrukte zich nooit met het beheer of de exploitatie van het kanaal te hebben gemoeid.

Ook Panama ontkende de aantijgingen van een Chinese inmenging, maar onder druk van de Verenigde Staten verliet het Centraal-Amerikaanse land begin februari 2025 uiteindelijk het Chinese Belt and Road Initiative. Tegelijkertijd versterkte Panama de banden met de Verenigde Staten. Daarbij werd onder meer aan de schepen van de Amerikaanse marine vrije doorgang door het Panamakanaal verleend. Dit betekent voor de Verenigde Staten een besparing van miljoenen dollars per jaar. Verder schaarde ook de procureur-generaal van Panama de bewering dat concessies met de havens van CK Hutchison langs het Panamakanaal ongrondwettelijk zijn.

CK Hutchison heeft sinds 1997 in de twee Panamese havens meer dan 2 miljard dollar geïnvesteerd. In 2021 werd de concessie van CK Hutchison nog eens met vijfentwintig jaar verlengd. De Chinese propaganda bekritiseerde de overeenkomst van CK Hutchison als een verraad. Daarbij werd tegengesproken dat de verkoop van de havens een puur commerciële beslissing was. Blackrock werd daarbij omschreven als een imperialistische Amerikaanse havenexploitant die de internationale handel van China wou onderdrukken.

Nog anderen gaven aan dat CK Hutchison prioriteit moest geven aan de verkoop van zijn haven aan een Chinese overnemer, zodat belet kon worden dat de overeenkomst een negatieve impact hebben op de nationale veiligheid van China. Uiteindelijk kondigde China aan de overeenkomst te zullen onderzoeken op mogelijke inbreuken op de veiligheid of antitrustwetten. Maar aangezien CK Hutchison geregistreerd is op de Kaaimaneilanden en de overeenkomst geen enkele haven in Chinese gebieden omvat, hebben volgens een aantal experts zowel Hongkong als China een relatief zwakke juridische positie om de overeenkomst aan te vechten. 

Het Nationale Veiligheidscomité van Hongkong kan echter aan CK Hutchison nog steeds bindende instructies geven om de de verkoop van de havens stop te zetten. Waarnemers werpen wel op dat een dergelijke optie immense schade zou kunnen toebrengen aan de zakelijke wereld van Hongkong. Aangevoerd wordt dat de Chinese interesse in de Panamese havens logisch is, maar opgemerkt wordt dat het geschil wel eens buitenlandse investeringen en multinationals uit Hongkong zou kunnen wegjagen. Tevens lijkt de druk op CK Hutchison een teken dat de Communistische Partij van China zijn controle over de onafhankelijke zakelijke belangen van Hongkong wil opvoeren.

Li Ka-Shing, de oprichter van CK Hutchison, heeft de voorbije tien jaar politiek veel kritiek gekregen. In oktober 2014 werd hij door het Chinese staatsbedrijf Xinhua News bekritiseerd omdat hij de pro-democratische Umbrella Protests niet luidkeels had veroordeeld. Xinhua News bekritiseerde Li opnieuw omdat hij zijn investering na een grote bedrijfsherstructurering in 2015 naar de Kaaimaneilanden had verplaatst. Li verwierp echter de kritieken. In 2019 kreeg hij opnieuw verwijten omdat hij geen sterke woorden had gebruikt om de straatprotesten, die in Hongkong een grotere democratie eisten, te veroordelen.

Meer over dit onderwerp:

• Mexico stelt een alternatief voor Panamakanaal voor
• Chinese reders vechten Amerikaanse havenheffingen aan
• Pentagon overweegt militaire opties voor toegang Panamakanaal
• Panamakanaal wil alle militaire vaartuigen vrije toegang bieden
• Verenigde Staten veroordelen beperking democratie Hongkong
• Panamakanaal van cruciaal belang voor economie Verenigde Staten
• Containertrafieken Panamese havens met 15 procent gestegen
• Oorlog tegen Chinese scheepvaart bedreigt Amerikaanse maritieme industrie
• China en Brazilië kondigen opening nieuwe scheepvaartroute aan
• Chinese Cosco Shipping door een perfecte storm bedreigd

Het Panamakanaal gaat bijzondere slots reserveren voor schepen met een lage uitstoot van broeikasgassen. Dat heeft de Panal Canal Authority, de beheerder van de strategische waterweg, aangekondigd. De nieuwe regeling wordt in de eerste week van oktober dit jaar van kracht. Volgens de beheerder sluit het programma aan bij de ontwikkelingen in de sector. Er wordt aan toegevoegd dat de maatregel de klanten moet stimuleren om verder aan de decarbonisatie van hun activiteiten te werken.

Vanaf 5 oktober 2025 zal het Panamakanaal de eerste fase van een wekelijkse NetZero Slot voor Neopanamax-schepen implementeren. Volgens de Panama Canal Authority zal deze slot worden aangeboden met een wedstrijd die dertig dagen voor de transitdatum wordt gehouden, in plaats van het huidige veilingprogramma voor slots. Het zal echter worden toegewezen aan schepen die zijn uitgerust met motoren die brandstof gebruiken met een koolstofintensiteit – van extractie tot verbranding – van minder dan 75 gram koolstofdioxide per megajoule.

“Door investeringen te stimuleren in schepen die gebruik kunnen maken van koolstofarme brandstoffen en energiezuinige technologieën, erkennen en belonen we onze klanten die de transitie naar een duurzamere toekomst leiden”, beklemtoonde Ilya Espino de Marotta, verantwoordelijke duurzaamheid bij de Panama Canal Authority. “Deze stap sluit aan bij andere initiatieven die worden ontwikkeld vanuit de ambities van de Panal Canal Authority om een bijdrage te leveren aan de wereldwijde doelstellingen rond de efficiëntie van maritieme operaties en tegelijkertijd de ecologische voetafdruk van zijn activiteiten te verkleinen.”

Gegarandeerde transittijd

Met het initiatief NetZero Slot bevestigt het Panamakanaal zijn engagement tegenover de bevordering van een milieuvriendelijker en duurzamer maritiem transport. De maatregel moet de gebruikers van de waterweg bovendien helpen om tegen het midden van deze eeuw klimaatneutraal te opereren. De rederijen die in het project stappen krijgen de mogelijkheid om de transitdatum binnen de aangeboden week te kiezen. De schepen kunnen bovendien genieten van een gegarandeerde transittijd van maximum vierentwintig uur.

De Panal Canal Authority hoopt dat zijn inspanningen op het gebied van duurzaamheid verder zullen worden ondersteund door de ontwikkeling van regionale infrastructuur en logistiek die een gestage vooruitgang naar wereldwijde doelstellingen op het gebied van decarbonisatie mogelijk maken. Een tweede fase, die volgend jaar zou worden doorgevoerd, zal op een latere datum worden aangekondigd.

De regering van Panama blijft volhouden niet met de Verenigde Staten te zullen onderhandelen over de exploitatie van het kanaal. De Amerikaanse president Donald Trump heeft aangekondigd de controle over het Panamakanaal te zullen overnemen. Volgens Trump wordt de waterweg door China gecontroleerd en moeten Amerikaanse schepen voor een doorvaart te veel betalen. De regering van Panama beklemtoonde de soevereiniteit van het kanaal en ontkende de Amerikaanse betichtingen over een Chinese overheersing.

Meer over dit onderwerp:

• CK Hutchinson verkoopt terminals Panamakanaal aan Amerikaans investeerder
• China verbiedt handel met eigenaar van conglomeraat CK Hutchinson
• Geopolitieke spanningen rond controle Panamakanaal blijven aanhouden
• Damproject moet watervoorziening Panamakanaal garanderen
• Ook routes drugskartels Colombia en Mexico passeren langs Panamakanaal
• Donald Trump wil strategie voor volledige toegang tot Panamakanaal
• Panamakanaal denkt aan aanleg pijpleiding voor gastransport
• Containertrafieken Panamakanaal vorig jaar met 15,1 procent gestegen
• Donald Trump herinnert Panama aan imperialistisch verleden Verenigde Staten
• Panamakanaal verleent Chinese schepen geen gratis doorgang

De Amerikaanse president Donald Trump heeft zijn claims op Groenland opgevoerd. Voorafgaand aan een controversieel bezoek van de Amerikaanse vice-president JD Vance, beklemtoonde Trump dat voor de internationale veiligheid de Verenigde Staten de controle over het eiland, momenteel een onafhankelijk gebied van Denemarken, moesten overnemen.

Sinds hij in januari in de Verenigde Staten opnieuw aan de macht kwam, heeft Trump herhaaldelijk volgehouden de annexatie van Groenland te willen. Bovendien weigerde hij daarbij een eventueel gebruik van geweld uit te sluiten. “We hebben Groenland nodig voor internationale veiligheid en zekerheid”, benadrukte Trump. “We hebben Groenland nodig. We moeten dat gebied hebben.”

Groenland, dat streeft naar onafhankelijkheid van Denemarken, heeft grote voorraden onontgonnen minerale en oliereserves, hoewel de exploratie van olie en uranium er verboden zijn. Het eiland is ook strategisch gelegen tussen Noord-Amerika en Europa en is betrokken bij de toenemende Amerikaanse, Chinese en Russische interesse in het Noordpoolgebied, waar de klimaatverandering een aantal nieuwe zeeroutes opent.

Trump erkende niet te weten of de Groenlanders daadwerkelijk bij de Verenigde Staten willen horen, maar ze moeten volgens hem overtuigd worden de stap te steunen. “De Verenigde Staten moeten de controle over Groenland verwerven”, beklemtoonde Trump. “Het is immers niet mogelijk om zonder Groenland een ??groot deel van deze aarde, niet alleen de Verenigde Staten, goed te verdedigen.”

Pituffik Space Base

De opmerkingen van Trump kaderen in het geplande bezoek van de Amerikaanse vice-president JD Vance aan de Pituffik Space Base, een Amerikaanse militaire basis op Groenland. Oorspronkelijk was het bezoek van Vance aan Groenland veel breder gepland, maar dat was op zware kritiek onthaald bij zowel de Deense premier Mette Frederiksen als de Groenlandse eerste minister Mute Egede. Daarbij werd gewag gemaakt van buitenlandse inmenging. Egede benadrukte bovendien geen uitnodiging voor een bezoek – privé of officieel – te hebben verstuurd.

Lars Lokke Rasmussen, Deens minister van buitenlandse zaken, gaf aan tevreden te zijn dat het bezoek uiteindelijk is beperkt tot de Amerikaanse ruimtebasis. De Pituffik Space Base, voorheen bekend als Thule Air Base, is de meest noordelijke militaire installatie van de Verenigde Staten en ondersteunt missies op het gebied van raketverdediging en ruimtebewaking.

Volgens opiniepeilingen steunen de meeste Groenlanders onafhankelijkheid van Denemarken, maar geen annexatie door Washington. Marc Jacobsen, docent diplomatie aan het Royal Danish Defense College, noemde het besluit om het bezoek van de Verenigde Staten te beperken een de-escalatie van de problemen. “Men komt niet naar een land wanneer men er niet welkom blijkt”, beklemtoonde hij. Jacobsen voegde eraan toe dat de geplande anti-Amerikaanse demonstratie in Sisimiut, na een soortgelijk protest in de hoofdstad Nuuk midden maart, eveneens een rol heeft gespeeld in het besluit van Vance om het bezoek te beperken.

Meer over dit onderwerp:

• Opmerkelijk grotere toeristische belangstelling voor Groenland
• Donald Trump wil maritieme dominantie China breken
• Noordpoolgebied kan cruciaal element zijn in nieuwe wereldorde
• Groenland is op strategisch vlak een cruciaal territorium
• Groenlandse politieke leiders eensgezind tegenover dreigingen Trump
• Groenland kan mogelijk een grote uraniumreserve openen
• Groenlandse mijnbouw heeft garanties van klanten nodig
• Denen doen Verenigde Staten voorstel om Californië te kopen
• JD Vance wil alleen veiligheid Pituffik Space Base controleren
• Expansionisme Trump vormt grote bedreiging voor charter van de Verenigde Naties

Carnival Corporation heeft zijn winstprognoses voor het lopende jaar verhoogd. Het bedrijf wijst daarvoor naar de sterke vraag naar cruises. Tegelijkertijd wordt gewaarschuwd voor een mogelijke impact van een verhoogde macro-economische volatiteit door de escalerende handelsoorlogen.

“Hoewel klanten meer dan bereid lijken om premium-reizen te boeken en aan boord aanzienlijke uitgaven te doen, kunnen de geplande invoerheffingen van de Amerikaanse Donald Trump de inflatie verder doen toenemen”, werpt Josh Weinstein, chief executive van Carnival, op. “Hierdoor zouden de uitgaven van consumenten aan discretionaire activiteiten kunnen worden belemmerd. Zelfs met onze veerkracht en sterke zichtbaarheid kunnen de huidige omstandigheden niet licht worden opgenomen.”

Ook sectorgenoot Viking Holdings had eerder al gewag gemaakt van zwakkere inkomsten en had daarbij eveneens naar macro-economische onzekerheden verwezen. De reisorganisatie AAA Travel voorspelde eind januari eveneens dat de groei van de cruisevakanties waarschijnlijk zou afkoelen. Daarmee zou een einde komen aan de hausse die de sector na het einde van de covid-pandemie heeft gekend.

Carnival verwacht echter dat de bezettingsgraad voor 2025 in lijn zal blijven met de recordniveaus die het voorgaande jaar konden worden gemeld. De rederij rekent voor het lopende fiscale jaar op een winst van ongeveer 1,83 dollar per aandeel. Eerdere prognoses hadden op een positief resultaat van ongeveer 1,70 dollar per aandeel gewezen.

Hogere prijzen

Carnival realiseerde tijdens het eerste kwartaal van dit jaar, dat eind februari werd afgesloten, een omzet van 5,8 miljard dollar. Dat vertegenwoordigde een stijging met 400 miljoen dollar tegenover dezelfde periode vorig jaar. De operationele winst liep met 38 procent op tot 1,2 miljard dollar.

De hogere omzet werd gestimuleerd door een succesvol seizoen, waarbij een kleiner aanbod aan cabines dit jaar het bedrijf toeliet om hogere prijzen aan te rekenen. Carnival maakt daarbij gewag van prijzen die elk kwartaal een historische hoogte zullen laten optekenen. De bezetting ligt volgens topman Weinstein in lijn met de records die vorig jaar werden genoteerd. “Reizigers boeken momenteel verder vooruit dan in het verleden”, benadrukte Weinstein.

“Mensen gaan zowel in goede als slechte tijden op vakantie”, verklaarde Weinstein de aanhoudende interesse voor cruises. Hij ging daarbij verder in op de boodschappen van een aantal Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen, die wijzen naar een daling in het aantal reizigers. Er heerst daarbij een vrees dat handelsoorlogen en bezuinigingen van de Amerikaanse overheid de economische groei kunnen vertragen en dat een dalende aandelenmarkt ertoe zou kunnen leiden dat rijke huishoudens minder reizen maken. Weinstein stelde echter geen vertraging te zien. “Wij zijn anders dan luchtvaartmaatschappijen en zelfs anders dan hotels”, verduidelijkte hij. “Wij vertrouwen niet op zakenreizen.”

“Mensen willen goed nadenken over de manier waarop ze hun vakantiegeld willen uitgeven”, gaf Weinstein nog aan. “Maar mensen vinden het nog belangrijker om in stressvolle tijden op vakantie te kunnen gaan.” De boekingen van Carnival strekken zich verder uit dan ooit voordien. Ook voor volgend jaar worden ongekend hoge volumes tegen hogere prijzen genoteerd. Ongeveer 80 procent van de capaciteit van 2025 is al tegen premium tarieven geboekt.

Weinstein gaf verder nog aan dat Carnival ook zijn strategische investeringen op peil houdt. Daarbij maakt hij onder meer gewag van de aanstaande opening van het eiland Celebration Key, de nieuwe bestemming van Carnival in het Caraïbisch gebied. Die opening is voorzien voor de maand juli van dit jaar. Weinstein voegde eraan toe dat een minimale capaciteitsgroei, met amper drie schepen in bestelling, het bedrijf zal helpen om zijn financiële doelstellingen voor 2026 een jaar eerder te halen.

Meer over dit onderwerp:

• Europese riviercruises kunnen nog op een grote groeimarge rekenen
• Donald Trump viseert Amerikaanse cruise-operatoren met heffingen
• Private bestemmingen moeten inkomsten cruisemaatschappijen opdrijven
• Crescent Seas mikt met vijf schepen op residentiële cruises
• Malta en Carnival sluiten akkoord over energievoorziening aan wal
• Brugge kondigt taks op cruisetoeristen aan
• Nice versoepelt beperkingen op cruisetoerisme
• Inwoners Sitka (Alaska) zullen over beperking cruisetoerisme stemmen
• Cunard neemt gerenoveerde Queen Elizabeth opnieuw in de vaart
• Senator Alaska wil dat cruises Canadese havens links laten liggen

Een overproductie van schepen na de energiecrisis van 2022 en vertragingen bij gasprojecten drukken op de markt voor het vervoer van brandstoffen. De charterprijzen voor schepen die vloeibaar aardgas vervoeren, zijn tot een recorddiepte teruggezakt, waarbij sommige eigenaren nu verlies lijden als ze hun schepen verhuren, aangezien de sector worstelt met enorme overproductie in de nasleep van de Europese energiecrisis van twee jaar geleden.

Er waren vorig jaar wereldwijd ongeveer 650 tankers voor het vervoer van vloeibaar gas operationeel. Dit jaar wordt die vloot met 68 schepen uitgebreid, terwijl volgend jaar nog eens 88 exemplaren zullen worden opgeleverd. Volgens een aantal bronnen zouden er tot 2027 jaarlijks meer dan tachtig schepen worden opgeleverd.

De wereldwijde vloot tankers voor vloeibaar gas telt momenteel ruim 650 schepen. – Foto: Ole Jørgen Bratland/Equinor

De kosten voor de huur van een moderne tanker voor het vervoer van vloeibaar gas op korte termijn bedroeg in november in het Atlantisch bekken gemiddeld 19.700 dollar per dag. Dat blijkt uit gegevens van het bureau Spark Commodities, dat daarbij over het laagste niveau sinds 2019 spreekt. De tarieven zijn sinds de zomer met bijna 80 procent gedaald, omdat de levering van nieuwe schepen de groei van de wereldwijde productie van vloeibaar gas overtreft. 

Brokers, analisten en handelaren zeiden dat de tarieven voor oudere, minder efficiënte schepen eveneens waren gedaald. Voor gastankers die op stoomturbines varen – de meest inefficiënte op de markt – zijn de inkomsten, na aftrek van elementen zoals operationele kosten, volgens sommige makelaars in veel gevallen bijna nul of zelfs negatief. “Zulke lage tarieven betekenen dat sommige scheepseigenaren hun kosten niet kunnen dekken door hun schepen te verhuren”, zeggen de analisten. “Dit zal waarschijnlijk leiden tot een periode van heraanpassing in de industrie, onder meer door de sloop van oudere schepen.

Negatieve chartertarieven voor gastankers zijn zeldzaam, maar werden in februari 2022 door Spark in de aanloop naar de Russische inval in Oekraïne geregistreerd. De brandstofkosten, die volgens Spark wellicht door de reders worden betaald voor het ballastgedeelte van het schip – wanneer het geen vracht vervoert – stegen als gevolg van de dreigende aanval, wat leidde tot negatieve tarieven.

De daling van de chartertarieven dit jaar is veroorzaakt door het grote aantal schepen dat op de markt komt op een moment dat de gasvoorraden minder snel op de markt komen – te wijten aan vertragingen in veel projecten – dan werd verwacht. Reders hadden een aanzienlijk aantal bestellingen geplaatst tijdens de Europese energiecrisis die werd veroorzaakt door de Russische invasie. Men ging er immers vanuit dat de vraag naar maritieme gastrafieken zou toenemen, gedreven door de behoefte van Europa om de verloren aanvoer van Russisch gas te vervangen. Rusland was immers, zelfs vooraleer de oorlog daadwerkelijk uitbrak, gestart met het verminderen van de leveringen.

Milde winter

De extra volumes vloeibaar gas die zouden moeten worden vervoerd, zijn echter niet binnen het verwachte tijdsbestek gerealiseerd. Dat heeft vooral te maken met vertragingen in de ontwikkeling van gasterminals in de Verenigde Staten, de grootste exporteur van supergekoelde brandstof en de belangrijkste leverancier van Europa.

“De export van vloeibaar gas stijgt doorgaans met ongeveer 6 procent tot 8 procent per jaar, maar dit jaar zal er waarschijnlijk slechts 1 procent groei zijn”, betoogde Oystein Kalleklev, chief executive van Flex LNG. “Dit is ook een van de verklaringen waarom de spotmarkt voor de vracht slecht presteert.”

Bovendien heeft Europa niet zoveel vloeibaar gas geïmporteerd als in voorgaande jaren. Dat was het gevolg van de grote voorraden die nog waren opgeslagen nadat de voorbije winter milder was dan normaal. Hierdoor werd het gebruik van gastankers beperkt.

Handelaren maakten dit jaar ook minder gebruik van drijvende opslag – waarbij schepen met vloeibaar gas op het water worden gehouden totdat de prijzen stijgen in de aanloop naar de winter – dan de voorgaande jaren. Er bleken daarvoor immers minder grote prijsverschillen tussen de tarieven voor de zomer en winter. Hierdoor waren ook meer schepen voor het vervoer van gas beschikbaar. Tenslotte werden bij een aantal oudere schepen de contracten op lange termijn beëindigd. Dit deed de overvloed aan schepen verder toenemen.

Energiebedrijven voorspellen dat de vraag naar vloeibaar gas de volgende decennia zal toenemen. Vooral in Azië zullen volgens hen veel ontwikkelingslanden voor hun brandstofvoorziening van steenkool naar gas overschakelen. Maar analisten zeggen dat de vrachtprijzen voor vloeibaar gas door de overvloed aan schepen voorlopig op een laag niveau zullen blijven.

Meer over dit onderwerp:

• Europese Unie steunt subsidies voor Duitse gasterminals goed
• Donald Trump dreigt controle over Panamakanaal over te nemen
• Qatar dreigt export gas naar Europese Unie stop te zetten
• Vloeibaar gas steeds belangrijker voor economie Verenigde Staten
• Europa produceerde vorig jaar 22 miljard kubieke meter biogas

De uitstoot van broeikasgassen door de scheepvaart is opnieuw gestegen. De emissies lagen in 2022 opnieuw op het recordniveau dat in 2008 werd opgetekend. Dat blijkt uit een rapport van het UCL Energy Institute en consulent Umas. Er moeten volgens de onderzoekers dan ook maatregelen worden genomen om de doelstellingen van de International Maritime Organisation (IMO) over de verlaging van de emissies te kunnen realiseren.

In het rapport wordt opgemerkt dat de schepen efficiënter en zuiniger zijn geworden. Daardoor produceren ze ook minder grote volumes broeikasgassen. Maar dat positieve effect wordt meer dan teniet gedaan door de toename van de trafieken in de wereldwijde scheepvaart. Na het einde van de covid-pandemie zijn de scheepvaartvolumes immers sterk gestegen.

De Maersk Halifax werd op de Zhoushan Xinya Shipyard omgebouwd om ook op methanol te kunnen varen. – Foto: Maersk

De onderzoekers betogen dat er tijdens de covid-pandemie een sterke daling van de emissies kon worden opgetekend. Door de zware vertraging van de wereldwijde economie, was er ook minder behoefte aan scheepvaart. “Maar die winst werd snel teruggedraaid nadat de wereldwijde handel in 2021 opnieuw toenam”, wordt in het rapport opgemerkt. “De toename van de vraag resulteerde in het transport tot een nieuwe piek. De schepen lieten bovendien ook een hogere gemiddelde snelheid optekenen, waardoor een extra toename van de totale emissies moest worden geregistreerd.”

De studie wijst erop dat de totale uitstoot van koolstofdioxide door de scheepvaart tussen 2018 en 2022 is toegenomen. “Daarmee werden de dalingen uit de eerdere periodes teruggedraaid”, werpen de onderzoekers op. “Op het einde van 2022 bleken de emissies opnieuw te zijn gestegen tot de piek die in 2008 werd geregistreerd.”

Het rapport benadrukt de snelle efficiëntieverbeteringen die tussen 2008 en 2012 kon worden gerealiseerd. “Die winst werd met een combinatie van factoren bereikt”, wordt er aangevoerd. “Daarbij konden een aantal operationele verbeteringen, waarbij onder meer met lagere snelheden werd gevaren, worden doorgevoerd. Daarnaast waren er ook technologische verbeteringen, zoals de zogenaamde eco-schepen, die aan de winsten bijdroegen. Maar het tempo van deze winst lijkt echter te zijn gestagneerd.”

Het lagere tempo van de verbetering tussen 2012 en 2022 kan volgens het rapport worden toegeschreven aan een vertraging van de factoren die voor een verdere efficiëntie zouden kunnen zorgen, nadat de vier jaar voordien zowel op het gebied van de snelheid als het ontwerp van de schepen een sterke progressie kon worden gemeld. 

Belemmeringen

De onderzoekers stellen dat een aantal bekende marktbelemmeringen de motivatie voor efficiëntieverbeteringen hinderden. Dit heeft er volgens hen voor gezorgd dat veel technische en operationele maatregelen voor een verhoging van de efficiëntie nog steeds niet worden benut. “De resultaten van de studie bewijzen ook de lage doeltreffendheid die bij de regulering van de Energy Efficiency Design Index (EEDI), die een vlootbrede efficiëntieverbetering zou dienen te stimuleren, moet worden vastgesteld”, wordt er aangevoerd.

“De International Maritime Organization moet volgend jaar belangrijke beslissingen nemen of de efficiëntie en het energiebeleid van de scheepvaart”, benadrukte Tristan Smith, professor energie en transport aan het UCL Energy Institute. “Het rapport geeft duidelijk aan dat de vloot daadwerkelijk de mogelijkheid op een efficiëntieverbetering heeft. In de periode tussen 2018 en 2022 kon in het gebruik en de snelheden van de schepen immers duidelijk een trend worden vastgesteld waardoor de verbetering van de efficiëntie in praktijk werd tegengewerkt. Maar dit zijn trends die met minimale technologische interventies snel kunnen worden teruggedraaid en die ook gepaard zouden moeten gaan met kostenbesparingen voor de handel.”

“Er blijkt voor de scheepseigenaars, buiten de marktkrachten en de regelgeving van de Energy Efficiency Design Index, geen enkele drijfveer op op het gebied van uitstoot verder te gaan dan de laagst hangende vruchten”, werpt het rapport nog op. “Een strenge wetgeving en sterke handhaving zijn nodig om de nodige efficiëntieverbeteringen te kunnen realiseren. Anders dreigt een belangrijke vooruitgang achterwege te blijven.”

“De analyse onthult een stagnatie in de emissiereducties van internationale scheepvaart sinds 2018 en benadrukt de noodzaak aan hernieuwde inspanningen om de uitstoot te beperken”, benadrukt Haydn Francis, consultant bij Umas. “Hoewel de resultaten gedeeltelijk kunnen worden toegeschreven aan de effecten van de covid-pandemie op de toeleveringsketens, blijft er een duidelijke behoefte aan gerichte strategieën om de emissies van de scheepvaart verder te beperken.”

Meer over dit onderwerp:

• Belangrijke milieuwinsten door betere planning aankomsten in havens
• Groene scheepvaartcorridors op één jaar tijd met 40 procent gestegen
• Rusttijden scheepsbemanning worden vaak niet correct genoteerd
• Zuid-Koreaanse scheepsbouwers rekenen op een sterk jaar
• Maersk Halifax eerste grote containerschip dat ook op methanol kan varen

De trafieken door het Panamakanaal hebben tijdens het voorbije fiscale jaar een daling met 29 procent laten optekenen tegenover het jaar voordien. Vooral bij de schepen met vloeibaar gemaakt gas en droge bulk werd een zware terugval genoteerd. Dat blijkt uit een rapport van de Panama Canal Authority. Ricaurte Vásquez, de beheerder van de Panama Canal Authority, betoogde echter dat operationele investeringen en technologieën zullen helpen de handel te vergroten.

De activiteit op het Panamakanaal werd de voorbije twee jaar getroffen door de impact van het weersysteem El Niño. Dit leidde tot een recorddroogte. Hierdoor werden de trafieken op het kanaal gedecimeerd. Die problemen werden nog verergerd door de wereldwijde handelsproblemen. Maar Ricaurte Vásquez, de beheerder van de Panama Canal Authority, zegt dat er inmiddels duidelijke signalen zijn van een herstel van de handel.

De sluizen op het Panamakanaal kunnen meer water recupereren. – Foto: Panama Canal Authority

Vásquez betoogde daarbij dat het kanaal zijn bedrijfsmodel heeft gewijzigd om het watergebruik te optimaliseren en de voorspellingen te verbeteren, in een poging om de zekerheid en betrouwbaarheid te herstellen. Daarbij werd ook een nieuw systeem voor boekingen op lange termijn geïntroduceerd. Er werden ook plannen bekend gemaakt om begin volgend jaar een beslissing over een mogelijk damproject te nemen.

Het Panamakanaal is van cruciaal belang voor de economie en handel van de Verenigde Staten, de grootste gebruiker van de scheepsroute tussen de Atlantische Oceaan en de Stille Oceaan. Het Amerikaanse containervervoer vertegenwoordigt ongeveer 73 procent van de totale trafieken door het Panamakanaal. In totaal verwerkt het Panamakanaal jaarlijks voor ongeveer 270 miljard dollar aan vracht.

De efficiëntie van het kanaal is sterk gestegen door een toename van de gemiddelde scheepsomvang. Hierdoor kunnen er immers meer containers op minder schepen door het kanaal worden vervoerd, terwijl ook op de waterconsumptie kon worden bespaard en de wachttijden konden worden ingekort. Deze aanpak leverde het Panamakanaal tijdens het vierde kwartaal van dit jaar een meerwaarde tussen 400 miljoen dollar en 450 miljoen dollar op. 

Het Panamakanaal stelt zich over de waterconsumptie volgend jaar ook beduidend optimistischer op. “We werken momenteel, zowel bij het Gatunmeer als bij het Alajuelameer, al nagenoeg met normale waterstanden”, benadrukte Vásquez. Die vooruitgang is in belangrijke mate te danken aan nieuwe sluizen. De Neo-Panamax-sluizen beschikken immers over een wateropvangsysteem. Hierdoor kan 60 procent van het water dat tijdens de doorvaart van een schip door de sluizen wordt gebruikt, worden herwonnen. De oudere Panamax-sluizen waren niet met een dergelijk wateropvangsysteem uitgerust. Volgens Vásquez wordt er 50 miljoen gallons zoet water gebruikt wanneer een schip door het kanaal vaart. 

Ondanks de concurrentie van het Suezkanaal voorspelt Vásquez dat de trafieken van het Panamakanaal zich zullen herstellen tot de volumes die voor de zware droogteperiode werden opgetekend. Daarbij zal volgens de beheerder de focus worden gelegd op grotere schepen en energiegerelateerde handel. De droogteperiode in het Panamakanaal begon eind 2022 en werd in januari 2024 beschreven als de ergste crisis in de geschiedenis van het kanaal. Knelpunten ontstonden toen schepen in lange rijen lagen te wachten om door het kanaal te kunnen varen. In een poging om water te besparen, werden immers minder vaartuigen tegelijkertijd op de waterweg toegelaten. 

Rederij Maersk probeerde het probleem aan te pakken door de lancering van een service aan waarbij klanten de wachttijd op het kanaal konden vermijden door gebruik te maken van een landbrug. Containers werden daarbij in de haven van Panama gelost en vervolgens met een trein door het land getransporteerd, waarna ze uiteindelijk aan de andere zijde van het kanaal in Colón op een ander schip konden worden geladen.

Heropleving

De Panama Canal Authority meldde tijdens het voorbije fiscale jaar in de scheepstrafieken een daling van 29 procent. Het vervoer van vloeibaar gas viel daarbij met 66 procent terug. Bij het transport van droge bulk was er zelfs sprake van een achteruitgang met 107 procent. “Een deel van de markt voor vloeibaar gas die werd verloren, zal echter zeker worden teruggewonnen”, beklemtoonde Vásquez. “In de resultaten van de maand oktober was op het gebied van droge bulk al een heropleving zichtbaar. De bulkschepen varen inmiddels volledig geladen langs een langere route naar Azië, waarna ze vervolgens door het Panamakanaal terugkeren naar de Golf van Mexico.”

Het Panamakanaal komt geleidelijk terug naar ongeveer dertig tot drieëndertig doorgangen per dag. “Met het nieuwe systeem van vroege boekingen kan de toekomstige vraag naar een doorgang ook beter worden voorspeld”, gaf Vásquez aan. “Er kunnen momenteel al meer boekingen voor het Chinese nieuwjaar worden gemeld. “We willen daarbij verder opschalen naar ongeveer zesendertig doorgangen per dag. We verwachten dat dit niveau waarschijnlijk in januari zal worden gehaald.”

Vásquez wees verder naar de potentiële impact van het damproject Indio River, dat in 2030 operationeel zou kunnen zijn. “De realisatie van dit project zou de watervoorziening van het Panamakanaal kunnen versterken”, verduidelijkte de beheerder. “Wellicht zal tijdens het eerste kwartaal van dit jaar over deze plannen meer nieuws kunnen worden verwacht. Maar het project zal zeker en vast niet voltooid zijn tegen de volgende El Niño, die in 2027 wordt verwacht. Vásquez zegt echter meer vertrouwen te hebben in de aanpak van problemen met het waterpeil die in de toekomst zouden mogen worden verwaxcht. “De procedures voor de voorspellingen zijn aanzienlijk verbeterd”, stipte hij aan. “Daarbij zullen we een beter inzicht in de regenval die mag worden verwacht.”

Meer over dit onderwerp:

• Panamakanaal wil de containertrafieken verdubbelen
• Panamakanaal sluit het fiscale jaar af met omzet van 4,9 miljard dollar
• Damproject moet Panamakanaal helpen af te rekenen met droogteperiodes
• Panamakanaal registreerde vorig jaar 9.944 doorgaande schepen
• Droogte Panamakanaal houdt lessen voor toekomstige scheepsroutes in

De scheepvaartindustrie kampt met een wereldwijd tekort aan zeevarenden, wat leidt tot een verontrustende mix van valse curriculum vitae, ongevallen op zee en hoge vrachttarieven. Dat hebben diverse analisten gezegd. Het probleem vormt één van de belangrijkste knelpunten waarmee de scheepvaart wordt geconfronteerd.

“We stellen een constant tekort aan zeevarenden vast,” vertelde Rhett Harris, analist bemanning bij Drewry. “Hoewel het aantal schepen de voorbije jaren exponentieel met duizenden exemplaren per jaar is gestegen, is de benodigde personeelsgroei voor die schepen niet gevolgd. Bedrijven moeten zeevarenden inhuren met minder ervaring dan ze idealiter zouden willen. Het tekort in de hogere rangen, vooral bij de ingenieurs, is groter dan bij de dekofficieren.”

De aanvallen van de Houthi’s in de Rode Zee en het aanhoudende Russisch-Oekraïense conflict hebben volgens de analisten geleid tot een domino-effect op de beschikbaarheid van geschoolde zeevarenden. “Zowel Oekraïne als Rusland hebben aan de scheepvaart veel professionele zeevarenden geleverd”, geeft Daejin Lee, hoofd onderzoek bij analist FertiStream, aan. “Het conflict tussen Oekraïne en Rusland heeft echter wel degelijk de aanvoer van zeevarenden uit beide landen verminderd, omdat beide landen door de oorlog te maken hebben met een algeheel tekort aan arbeidskrachten door de oorlog.”

De scheepvaart kent een sterke groei, maar vindt daarvoor onvoldoende personeel. – Foto: Pixabay

De Filipijnen, China, Rusland, Oekraïne en Indonesië zijn de grootste leveranciers van zeevarenden ter wereld. Dat blijkt uit een rapport uit 2021 van de International Chamber of Shipping (ICS) en de redersvereniging Bimco. Voor de inval van Rusland in Oekraïne in februari 2022 vertegenwoordigden Russische en Oekraïense zeevarenden bijna 15 procent van de wereldwijde personeelsbezetting in de scheepvaart.

De International Chamber of Shipping verwacht tegen 2026 een tekort van 90.000 opgeleide zeevarenden. “Beleidsmakers moeten nationale strategieën creëren om het tekort aan zeevarenden aan te pakken”, wordt er benadrukt. “Het is van vitaal belang om actief een diverser personeelsbestand te werven indien men een oplossing wil voor het tekort aan zeevarenden die nodig zijn om de industrie te laten bloeien. Dit is een van de grootste uitdagingen waar de industrie op dit moment mee te maken heeft. Geopolitieke gebeurtenissen hebben ook meer gevaren op zee gecreëerd, aangezien de door Iran gesteunde Houthi-rebellen schepen in de Rode Zee blijven aanvallen, waardoor het beroep van zeeman minder aantrekkelijk wordt.”

Geen aantrekkelijke carrière

“Bestaand maritiem personeel kiest ook voor meer banen aan de wal in plaats van naar zee te gaan”, beklemtoont Henrik Jensen, chief executive van het gespecialiseerde wervingsbedrijf Danica Crewing Specialists Group. Bovendien kan de afnemende aantrekkingskracht van zeevarendheid voor jongere generaties mogelijk het voortbestaan van het beroep zal hypothekeren.

“In het verleden waren de salarissen van zeevarenden hoog genoeg om van het beroep een financieel aantrekkelijke optie te maken”, benadrukte Daejin Lee. “Maar tegenwoordig geven jongeren prioriteit aan de balans tussen werk en privéleven en zijn ze minder gemakkelijk bereid om zich te engageren voor een carrière die lange periodes afwezigheid van de thuisbasis vereist.” 

“Voor personen die zijn opgegroeid met internet en telefoons binnen handbereik, is een leven op zee zonder een constante connectiviteit misschien niet ideaal”, wierp ook Reth Harris op. “Als gevolg hiervan proberen meer bedrijven de jongere generatie aan te trekken met faciliteiten voor entertainment en fitness aan boord van de schepen. Daarnaast wordt ook de reisduur ingekort. Er wordt steeds meer gewag gemaakt van twee tot vier maanden op zee.”

De krapte op het gebied van zeevarenden heeft ertoe geleid dat bedrijven hogere salarissen bieden om talent uit een beperkte pool aan te trekken. “Dat fenomeen lokt echter ook sollicitanten die hun geluk beproeven bij vacatures waarvoor ze niet gekwalificeerd zijn, onder meer door een verfraaid curriculum vitae in te dienen”, voeren de analisten aan. “Sinds het tekort komen deze valse curriculum vitae in de sector steeds meer voor. Een toenemend aantal zeevarenden blijken hun ervaringen op schepen en hun tijd op zee te verzinnen.”

Kapiteins van schepen bevestigen dat de standaard van de zeevarenden omlaag gaat. Zij klagen vaak voor hun bemanning geen geschikte mensen meer te vinden. Het tekort aan personeel betekent echter ook dat de bemanning van de schepen langer aan boord moeten blijven. Er is immers minder mogelijkheid om zeevarenden af te lossen en een rustperiode te gunnen. “De vermoeidheid en mentale belasting die hierdoor ontstaat, kan bij sommigen leiden tot een verminderde geestelijke gezondheid en zelfs tot ongevallen aan boord”, waarschuwen de analisten.

“De veiligheid van de schepen en de bemanning kan door een cocktail van onervarenheid, gebrek aan goed onderhoud en vermoeidheid in gevaar worden gebracht”,  beklemtoonde Subhangshu Dutt, directeur van Om Maritime. In een onderzoek uit 2024 van de World Maritime University gaf meer dan 93 procent van de 9.214 ondervraagde zeevarenden aan dat vermoeidheid de meest voorkomende veiligheidsgerelateerde uitdaging aan boord vormt. Ongeveer 78 procent meldde gedurende de gehele contractperiode geen volledige vrije dag te hebben. Dat probleem kan maanden aanslepen.”

De scheepvaart is een integraal onderdeel van de wereldwijde toeleveringsketen. Meer dan 80 procent van het wereldwijde handelsvolume wordt over zee vervoerd. “Een gebrek aan bemanning kan dan ook de toeleveringsketen verstoren, omdat schepen in havens kunnen worden opgehouden”, waarschuwde Dutt.

“Bovendien vormen de lonen van zeevarenden een groot deel van de bedrijfskosten van een schip, die naar verwachting hoog zullen blijven omdat bedrijven de salarissen opvoeren in een poging om talent aan te trekken en te behouden”, stipte Lee aan. “Dat zal waarschijnlijk de vrachttarieven hoog houden, wat op termijn voor wat inflatiedruk zal zorgen.” Het tekort aan zeevarenden zal volgens de experts nog enkele jaren aanhouden. Het probleem wordt zelfs één van de grootste knelpunten voor de sector genoemd.

Meer over dit onderwerp:

• Vooral fysieke gezondheid aan boord van schepen problematisch
• Britse regering steunt betere rechten voor zeevarenden
• Vele zeevarenden moeten steekpenning betalen voor arbeidscontract
• Filipijnen bieden een betere arbeidsbescherming aan zeevarenden
• Zelfdoding blijft in de scheepvaart een belangrijk probleem