De blinde hoeken aan de voorzijde van meerdere populaire voertuigen zijn de de voorbije decennia gevoelig gegroeid. Dat blijkt uit een studie van het Amerikaanse Insurance Institute for Highway Safety (IIHS), die suggereert dat een slechter zicht mogelijk bijdraagt aan de stijgende aantallen verkeersdoden onder voetgangers en fietsers. Vooral suv-modellen en pickup trucks zorgen voor fors slechter zicht aan de voorzijde.

De studie, uitgevoerd door het Volpe Center van het Amerikaanse ministerie van transport, toont dat de voorwaartse zichtbaarheid van voertuigen zoals de Chevrolet Suburban, Honda CR-V en Jeep Grand Cherokee tussen 1997 en 2023 met wel 58 procent is afgenomen. Ook bij de Ford F-150 – een populaire pick-up – nam het zicht af met 17 procent. Bij personenauto’s zoals de Honda Accord en Toyota Camry bedroeg de daling ongeveer 8 procent. In dezelfde periode steeg het aantal verkeersdoden onder voetgangers en fietsers in de Verenigde Staten respectievelijk met 37 procent en 42 procent.

“De zichtvermindering bij deze voertuigen is ronduit zorgwekkend”, benadrukte David Harkey, voorzitter van het Amerikaanse veiligheidsinstituut. “We moeten onderzoeken of dit een bredere trend is die mogelijk bijdraagt aan de stijgende aantallen dodelijke ongevallen met kwetsbare weggebruikers.” De verslechterde zichtbaarheid houdt volgens het instituut verband met veranderingen in het ontwerp van voertuigen. Zo hebben moderne suv-modellen vaak hogere motorkappen en grotere buitenspiegels dan hun voorgangers, wat het zicht onmiddellijk voor de auto belemmert.

De Honda CR-V is daarvan volgens de onderzoekers een opvallend voorbeeld. Bestuurders van het model uit 1997 konden nog 68 procent van het gebied tot tien meter vóór het voertuig overzien, terwijl dat bij het model uit 2022 is gedaald tot slechts 28 procent.

Voor de studie werden zeventien modellen van zes populaire voertuigen geanalyseerd, verspreid over verschillende bouwjaren. Dit moest de onderzoekers toelaten de evolutie in ontwerp en zicht over tijd in kaart te brengen. Uit eerder onderzoek van het veiligheidsinstituut bleek al dat voertuigen met hoge, platte fronten een verhoogd risico vormen voor voetgangers. “Als het verslechterde zicht door de veranderingen in het ontwerp daadwerkelijk op grotere schaal voorkomt, dan kan dit de risico’s die we al kenden – zoals hogere motorkappen – aanzienlijk verergeren”, benadrukte onderzoeksleider Becky Mueller.

De resultaten zullen waarschijnlijk invloed hebben op toekomstige richtlijnen en veiligheidsnormen voor het nieuwe voertuigenontwerp. In het huidige debat over het voertuigontwerp en verkeersveiligheid bieden de bevindingen een extra onderbouwing voor pleidooien om het zicht rondom de auto’s te verbeteren.

De Europese vliegtuigbouwer Airbus wordt nog altijd met een tekort aan motoren voor zijn populaire vliegtuigen van het type A320 geconfronteerd. Hierdoor lopen de leveringen aan luchtvaartmaatschappijen vertragingen op. Toch houdt de Europese vliegtuigbouwer vast aan zijn doelen voor leveringen en financiële prestaties over het hele jaar. Dat heeft Guillaume Faury, chief executive van Airbus, gezegd bij de voorstelling van de kwartaalcijfers van het bedrijf.

Tijdens de eerste zes maanden van het jaar leverde Airbus 306 commerciële toestellen af. Dat betekent dat er in de tweede jaarhelft nog 514 vliegtuigen moeten worden afgewerkt om de jaardoelstelling van ongeveer 820 leveringen te halen. Vooral de levering van motoren voor de toestellen van het type A320neo – het werkpaard voor korte en middellange afstanden – blijft problematisch. De meeste vertragingen worden veroorzaakt door CFM International, de belangrijkste motorleverancier voor dit model. “Hierdoor ziet Airbus zich genoodzaakt om toestellen zonder motor, zogenaamde zweefvliegtuigen, te bouwen. Eind juni stonden er bij Airbus zestig gliders geparkeerd.

De lagere leveringscijfers gaan echter een stevig financieel effect gepaard. Tijdens de eerste helft van dit jaar heeft Airbus 1,6 miljard euro aan vrije kasstroom – meer dan analisten hadden voorzien – verbrand. Toch blijft topmanGuillaume Faury optimistisch. Hij erkent dat 306 leveringen voor Airbus niet genoeg is, maar benadrukt dat de Europese vliegtuigbouwer een geloofwaardig plan heeft. Volgens hem is het bedrijf in staat om de productie in de tweede helft van het jaar fors op te voeren, zoals dat ook in 2018 gebeurde. Toen leverde Airbus in de eerste zes maanden 303 toestellen af, maar sloot het jaar alsnog af met 800 leveringen.

Airbus kampt al langer met problemen in de toeleveringsketen, waardoor de ambitieuze groeiplannen van de vliegtuigbouwer in het gedrang komen. De luchtvaartsector krabbelt wereldwijd op na de covid-pandemie en de druk op Airbus om aan de stijgende vraag te voldoen en zijn voorsprong op rivaal Boeing te behouden – is groot. Desondanks houdt Airbus vast aan zijn geplande productieverhogingen. In 2027 wil de constructeur maandelijks 75 toestellen van het type A320 produceren. Ook het productiedoel voor het model A330 is opgevoerd. Tegen 2029 moet die productie van vier naar vijf toestellen per maand worden opgevoerd.

Defensie en helikopters

De financiële vooruitzichten voor het hele jaar blijven ongewijzigd. Airbus verwacht nog steeds een operationele winst van ongeveer 7 miljard euro en een winst van ongeveer 4,5 miljard euro. Deze ramingen houden geen rekening met eventuele invoerheffingen vanuit de Verenigde Staten. De Amerikaanse tarieven, ingevoerd onder president Trump, zorgden eerder voor onzekerheid in een sector die sinds 1979 grotendeels vrij van invoerheffingen opereerde. Faury verwelkomde dan ook de recente overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten, waarbij onder meer vliegtuigonderdelen zijn vrijgesteld van heffingen.

De kwartaalcijfers van Airbus kregen bovendien een duw in de rug van de sterke prestaties bij de divisies defensie en helikopters. Faury bevestigde dat het concern nog steeds in gesprek is met het Franse Thales en het Italiaanse Leonardo over een mogelijke fusie van hun satelliet-activiteiten. Ook herhaalde Faury de betrokkenheid van Airbus bij het project Future Combat Air System, bedoeld om een nieuw Europese gevechtsvliegtuig te ontwikkelen. Dit ondanks spanningen met de Franse partner Dassault Aviation.

Airbus boekte tijdens het tweede kwartaal van dit jaar 16 miljard euro Inkomsten. Dat betekende een status-quo tegenover dezelfde periode vorig jaar, mede doordat er geen herhaling was van eenmalige lasten uit de ruimtevaartdivisie die in 2024 op de resultaten wogen.

De Britse motorenbouwer Rolls-Royce heeft zijn winstverwachting voor het lopende jaar verhoogd. Die beslissing is gelinkt aan een sterke eerste jaarhelft voor Rolls-Royce, waarin het bedrijf erin slaagde om problemen in de toeleveringsketen en onzekerheden rond invoerheffingen het hoofd te bieden.

Rolls-Royce, producent van vliegtuigmotoren en toeleverancier van Boeing en Airbus, rekent voor dit jaar op een operationele winst tussen 3,1 miljard pond en 3,2 miljard pond. Eerder was daarbij nog een bedrag tussen 2,7 miljard pond en 2,9 miljard pond naar voor geschoven. Ook de verwachte nettowinst is naar boven bijgesteld. Daar wordt nu gerekend op een bedrag tussen 3 miljard pond en 3,1 miljard pond, terwijl eerder nog was gesproken op een som tussen 2,7 miljard pond en 2,9 miljard pond.

Tufan Erginbilgiç, toplan van Rolls-Rouce, benadrukte dat de ingrijpende transformatie van het bedrijf zijn vruchten blijft afwerpen. “Onze acties hebben tijdens de eerste helft van het jaar tot sterke resultaten geleid, ondanks de aanhoudende knelpunten in de keten en uitdagingen door de Amerikaanse importheffingen.

De winstgroei wordt vooral gedragen door de aanhoudend sterke vraag naar vliegtuigmotoren, mede dankzij het herstel van het internationale vliegverkeer. Rolls-Royce wist bovendien de zogeheten time on wing van zijn motoren – de tijdsduur dat een vliegtuigmotor in gebruik is op een vliegtuig, vanaf de installatie tot het moment dat hij weer verwijderd moet worden voor onderhoud of moet worden vervangen – te verbeteren. Dit is een cruciale maatstaf voor Rolls-Royce, aangezien het bedrijf het grootste deel van zijn inkomsten genereert wanneer motoren daadwerkelijk in bedrijf zijn.

Ook de winstgevendheid van de onderhoudscontracten nam toe. Naast de civiele luchtvaartdivisie lieten ook de afdelingen voor defensie en energie goede resultaten optekenen. De divisie energie profiteerde onder meer van bestellingen uit de datasector en van overheden.

De aandelen van Rolls-Royce zijn sinds begin dit jaar bijna 70 procent gestegen. Beleggers tonen zich positief over het herstel onder leiding van Erginbilgiç, die in januari 2023 aantrad. Erginbilgiç omschreef Rolls-Royce toen als een brandend platform dat drastische hervormingen nodig had om te kunnen overleven. Sindsdien heeft hij het management doorgelicht, tussenlagen geschrapt en dubbele functies weggewerkt.

Rolls-Royce boekte tijdens de eerste helft van dit jaar een winst geboekt van 1,7 miljard pond, vergeleken met een positief resultaat van 1 miljard pond dezelfde periode vorig jaar. De omzet steeg daarbij van 8,1 miljard pond naar 9 miljard pond.

Rusland snijdt fors in een miljardenprogramma dat was bedoeld om de verouderde commerciële van het land vloot te moderniseren. De oplopende kosten van de oorlog in Oekraïne en teruglopende staatsinkomsten dwingen de Russische regering echter tot bezuinigingen in cruciale industriële sectoren. Daarbij wordt ook de scheepsbouw getroffen. Dat heeft het Russische persbureau Tass gemeld.

Volgens een presentatie van het Russische ministerie van industrie en handel wordt de financiering van het overheidsprogramma voor scheepsbouw met meer dan 40 procent teruggeschroefd. Daardoor zal de bouw bijna zeventig geplande nieuwe schepen worden geschrapt.

Het moderniseringsprogramma, dat in 2023 werd gelanceerd, had tot doel om tegen 2027 meer dan 260 vrachtschepen, vissersboten, baggerschepen en cruiseschepen te bouwen. In de aangepaste versie blijft daar slechts levering van 191 schepen van over. Voor de financiering van de projecten wordt beroep gedaan op een leaseprogramma van de Russische State Transport Leasing Company, in handen van de nationale overheid.

De totale financiering daalt van 231 miljard roebel (2,88 miljard dollar) naar 134,8 miljard roebel (1,68 miljard dollar). Vooral vrachtschepen, vissersvaartuigen en baggerschepen lijken als eerste uit het programma te verdwijnen. De bezuinigingen zijn een gevolg van de stijgende bouwkosten en de zware budgettaire druk van de oorlog in Oekraïne. Inmiddels gaat een derde van de federale uitgaven naar defensie, terwijl inkomsten uit olie en gas – traditioneel de ruggengraat van de Russische staatskas – fors zijn gedaald.

Welvaartsfonds

“Het grootste probleem zijn de sterk gestegen bouwkosten”, verklaart Oleg Sutyurin, analist bij adviesbureau SBS Consulting. “Daarbij komt dat het programma afhankelijk was van het Nationale Welvaartsfonds, dat echter grotendeels is uitgeput.” Het Russische Nationale Welvaartsfonds fonds, dat ooit een reserve van 120 miljard dollar had opgebouwd, heeft inmiddels nog maar 52,6 miljard dollar over. De voorbije jaren is het fonds herhaaldelijk aangesproken om begrotingstekorten te dichten en grote infrastructuurprojecten te financieren.

Aan het einde van de eerste helft van 2025 bedroeg het Russische begrotingstekort al 3,8 biljoen roebel (47,3 miljard dollar). Dat is meer dan het drievoudige van de oorspronkelijke jaarprognose. In juni daalden de inkomsten uit olie en gas met ongeveer een derde, wat de situatie verder verslechterde.

Hoewel het ministerie van Industrie benadrukt dat het aangepaste vlootplan nog uitvoerbaar is, waarschuwen maritieme experts voor ernstige veiligheidsrisico’s bij verdere vertragingen. De gemiddelde leeftijd van een schip uit de Russische commerciële vloot bedraagt momenteel veertig jaar. “Om de operationele veiligheid te waarborgen, zijn er jaarlijks minstens tweehonderd nieuwe schepen nodig”, stelt Sutyurin.

De budgettaire druk zorgt ook in andere sectoren voor een inkrimping. In mei schrapte Moskou al ruim 100 miljard roebel (1,25 miljard dollar) aan steun voor de luchtvaartindustrie, waarmee eerdere plannen om westerse vliegtuigen in de nationale vloot te vervangen, moesten worden opgegeven.

Anatoli Artamonov, voorzitter van de begrotingscommissie in de Russische Senaat, waarschuwde recent dat de extra 2 biljoen roebel (21,3 miljard dollar) die jaarlijks nodig zijn voor defensie en veiligheid, alleen zal kunnen worden verzameld door belangrijke bezuinigingen in uitgaven die minder essentieel zijn. Volgens analisten vallen daar steeds vaker ook de civiele infrastructuur en de industriële vernieuwing onder, twee sectoren die voorheen nog als essentieel golden voor de toekomst van Rusland.

Mikhail Boermistrov, directeur van adviesbureau InfoLine-Analytics, benadrukte dat het in de huidige begrotingscontext uiterst moeilijk is om voldoende middelen vrij te maken voor de scheepsbouwambities van de Russische overheid.

De wereldwijde ophef over de handelstarieven van de Amerikaanse president Donald Trump is sterk overdreven. Dat heeft Oliver Zipse, chief executive van de Duitse autobouwer BMW, gezegd in een commentaar op de kwartaalresultaten van het bedrijf. Ondanks de impact van deze tarieven houdt de Duitse autofabrikant vast aan zijn jaarprognose. Het bedrijf is daarbij een uitzondering in de autosector. Verscheidene andere producenten hebben hun winstverwachtingen naar beneden bijgesteld.

BMW was een van de weinige autofabrikanten die de mogelijke financiële gevolgen van de Amerikaanse importheffingen al in maart in zijn vooruitzichten had ingecalculeerd. Toen werd voorspeld dat de jaarwinst ongeveer een status-quo zou laten optekenen tegenover de resultaten van vorig jaar.

In mei ging BMW er bovendien vanuit dat de verhoogde Amerikaanse invoerheffingen op Europese auto’s tegen juli weer zouden worden verlaagd. Die verwachting kwam grotendeels uit, want inmiddels hebben de Verenigde Staten en de Europese Unie om de heffing, die tot 27,5 procent was opgelopen, terug te brengen naar 15 procent. Toch hebben andere Europese autofabrikanten – waaronder Stellantis, Volkswagen en Mercedes-Benz – hun prognoses inmiddels naar beneden bijgesteld. Velen waarschuwen dat de kosten van de heffingen in de tweede jaarhelft juist zwaarder zullen doorwegen.

“Ik denk dat de discussie over de Amerikaanse invoerheffingen en hun impact op de industrie zwaar wordt overdreven”, betoogde Oliver Zipse. “Crucialer is de vraag of het publiek de producten aantrekkelijk vindt.” Analisten schatten dat BMW dit jaar tot 1,5 miljard euro zal mislopen door heffingen tussen de Europese Unie, de Verenigde Staten en China. 

BMW gaf nu te kennen dat de winstmarges voor de kernactiviteiten in de automobielindustrie – die volgens eerdere ramingen tussen 5 procent en 7 procent zouden uitkomen – door de heffingen met 1,25 procentpunt zal worden gedrukt. In het tweede kwartaal kwam de operationele marge uit op 5,5 procent, met een negatieve impact van 2 procentpunt door de heffingen.

Geen doorslaggevende impact

De prognose houdt ook rekening met het Europese anti-subsidietarief op Chinese elektrische voertuigen. BMW moet sinds kort op bepaalde elektrische modellen, geproduceerd in China en verkocht in Europa, een importheffing van 30 procent betalen. In maart raamde het bedrijf de totale kosten van de heffingen op 1 miljard euro.

Hoewel een potentiële tegenvaller van 1,5 miljard euro aanzienlijk is, verwacht Zipse niet dat het nieuwe handelssysteem een doorslaggevende impact zal hebben. Onderdeel van het akkoord met de Europese Unie is namelijk dat de huidige heffing van 10 procent op de invoer van wagens uit de Verenigde Staten wordt afgeschaft. De fabriek van BMW in Spartanburg (South Carolina) – de grootste vestiging van het concern in de hele wereld – exporteerde vorig jaar voor 10 miljard euro aan voertuigen. Dat vertegenwoordigde ongeveer de helft van de totale productie van de fabriek..

De Amerikaanse regering van Donald Trump heeft bovendien beperkte belastingvoordelen toegekend aan autofabrikanten die lokaal produceren, als compensatie voor bredere heffingen. Toch temperde Walter Mertl, financieel directeur van BMW, de verwachtingen. Volgens hem is het onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse regering aan de Duitse automobielindustrie verdere concessies zal doen. Eerder uitten ook de topmannen van Mercedes-Benz en Porsche gelijkaardige bekommernissen.

Over het tweede kwartaal van dit jaar rapporteerde BMW een nettowinst van 1,8 miljard euro. Dat betekende een daling met 32 procent minder dan tijdens dezelfde periode vorig jaar. De omzet kromp met 8,2 procent tot 34 miljard euro, vooral door een verkoopdaling van 14 procent in China, die de groei op de Europese en Amerikaanse markten uitholde.

Meer over dit onderwerp:

• François Provost nieuwe chief executive van Renault
• Tesla tekent batterij-akkoord met LG Energy Solutions
• Nissan rapporteert eerste kwartaalverlies in meer dan vier jaar
• Wereldwijde verkoop Toyota boekte tijdens eerste jaarhelft record
• Aston Martin waarschuwt voor impact Amerikaanse invoerheffingen
• Operationele winst Lamborghini voelt impact wisselkoersen
• Porsche stelt vooruitzichten lopende jaar naar beneden bij
• Mercedes-Benz verlaagt prijzen elektrische wagens in Verenigde Staten
• Stellantis vreest kost van 1,7 miljard dollar door Amerikaanse invoerheffingen
• Changan wordt onafhankelijk van China South Industries Group

De wereldwijde vraag naar goud heeft tijdens het tweede kwartaal van dit jaar een volume van 1.248,8 ton bereikt. Dat betekende een stijging met 3 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar. Dat heeft de World Gold Council (WGC) gemeld. De stijging is grotendeels te danken aan een forse toename van de vraag bij investeerders, waar een stijging met 78 procent werd opgetekend.

De prijs van goud op de wereldmarkt is dit jaar tot nu toe met 26 procent gestegen. In april bereikte het edelmetaal een recordhoogte van 3.500 Amerikaanse dollar per ounce. Die prijspiek werd aangejaagd door een combinatie van een wereldwijde handelsonzekerheid en geopolitieke spanningen. Die factoren zetten vele beleggers aan om hun geld naar zogenoemde veilige havens, zoals goud, te verschuiven.

Volgens het rapport van de World Gold Council steeg de vraag naar goudstaven in het tweede kwartaal met 21 procent. Hierdoor kon het aanhoudende verlies aan interesse in gouden munten worden gecompenseerd. De instelling had eerder al gemeld dat beursgenoteerde goudfondsen tijdens de eerste helft van dit jaar hun grootste instroom sinds begin 2020 hebben gekend.

Toch blijkt de fysieke vraag naar goud niet op alle fronten te zijn gestegen. De wereldwijde vraag naar gouden sieraden – traditioneel de grootste categorie van de fysieke goudconsumptie – daalde immers met 14 procent tot 341 ton. Dat is het laagste niveau sinds de handel in 2020 door de uitbraak van de covid-pandemie zwaar werd getroffen. De hoge goudprijs heeft vele consumenten duidelijk afgeschrikt. “Een groot deel van die daling kwam uit China en India”, wordt in het rapport aangevoerd. “Hun gezamenlijke marktaandeel zakte voor de derde keer in vijf jaar onder de grens van 50 procent.”

Ook de centrale banken, een andere belangrijke koper van goud, temperden hun aankopen. De instellingen kochten tijdens het tweede kwartaal van dit jaar 166,5 ton goud. Dat betekende een daling met 21 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar.

Verder werd in het rapport aangevoerd dat er tijdens het tweede kwartaal van dit jaar 347,2 ton gerecycleerd goud op de markt werd aangevoerd. De sector vertegenwoordigde daarmee 4 procent van de totale goudaanvoer. “Ondanks de recordprijzen bleef het aanbod uit recyclage relatief bescheiden”, wordt er opgemerkt. “In India gebruikten veel consumenten oud goud om nieuwe sieraden aan te schaffen of boden het als onderpand voor leningen aan.”

De World Gold Council heeft zijn raming voor de goudaankopen door centrale banken voor dit jaar weliswaar naar beneden bijgesteld, maar benadrukt daarbij wel dat de trend op lange termijn – waarbij centrale banken Amerikaanse activa inruilen voor goud – onverminderd voortduurt. De organisatie ziet voor de beursgenoteerde goudfondsen tijdens de tweede helft van dit jaar nog verdere groeipotentie. Tegelijkertijd wordt verwacht dat de directe investeringen door particuliere beleggers – zoals de aankoop van fysieke goudstaven of munten – iets zullen afnemen.

De wereldwijde vraag naar koper stijgt sneller dan verwacht, aangejaagd door miljardeninvesteringen in de modernisering en uitbreiding van elektriciteitsnetten. Dat hebben een aantal analisten gezegd. Zij verwachten dan ook dat de koperprijs voor het einde van dit decennium door de grens van 12.000 dollar per ton zal breken. Dat betekent een stijging van 23 procent ten opzichte van het huidige niveau.

De elektriciteitsnetten vormen de ruggengraat van zowel de digitale transformatie als de energietransitie naar duurzame bronnen. Beide sectoren vereisen enorme hoeveelheden stroom en hebben daarvoor ook grote voorraden koper nodig. Tegelijkertijd blijft het aanbod achter. Grote producenten zoals Chili en de Democratische Republiek Congo kampen met onderinvestering in nieuwe mijnen. Dit vergroot de kans op langdurig hoge prijzen. 

Hoewel consumenten alternatieven onderzoeken, blijft koper vanwege zijn superieure geleidingsvermogen, duurzaamheid en veelzijdigheid moeilijk te vervangen. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) zal alleen al de investering in het elektriciteitsnet dit jaar boven de grens van 400 miljard dollar uitkomen, nadat ook vorig jaar al een record van 390 miljard dollar werd opgetekend.

“Koper is vaak een zwaar onderschat onderdeel van de netinfrastructuur”, geeft Michael Finch, hoofd strategische initiatieven bij adviesbureau Benchmark Mineral Intelligence (BMI), aan. “Iedereen begrijpt dat het elektriciteitsnet moet worden uitgebreid, maar onderschat vaak hoeveel koper daarvoor daadwerkelijk nodig is. Onder meer in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en China zullen volgens hem belangrijke investeringen noodzakelijk zijn.” Finch verwacht dat de vraag naar koper voor de elektriciteitsvoorziening in 2030 wereldwijd zal oplopen tot 14,87 miljoen ton, tegenover 12,52 miljoen ton dit jaar.

Michael Widmer, analist bij Bank of America, rekent zelfs op een totale mondiale vraag van 30,32 miljoen ton koper tegen het einde van dit decennium. Dat zou een stijging met 10 procent tegenover het huidige niveau betekenen. Volgens Widmer zal het wereldwijde tekort tegen die tijd oplopen tot 1,84 miljoen ton.

De druk op de elektriciteitsnetten is het grootst in regio’s met een snelle opkomst van datacenters, die essentieel zijn voor toepassingen zoals kunstmatige intelligentie en machine learning. “Datacenters voor artificiële intelligentie vragen om grotere, snellere en krachtigere systemen en dus meer elektriciteit,” stelt Peter Charland, informatica-specialist bij het adviesbureau Aecom.

Het bureau CRU Consulting verwacht dat datacenters dit jaar al 260.000 ton koper zullen verbruiken, tegenover 78.000 ton aan het begin van dit decennium. Tegen 2030 zou het verbruik boven de 650.000 ton uitkomen. “De netinfrastructuur is een knelpunt en dat beperkt zich niet tot datacenters,” betoogt Egest Balla, analist kabelonderzoek bij CRU Consulting. “Het geldt ook voor windenergie op land en zee, zonnekracht en elektrische voertuigen.”

Alternatieven

Elektrische auto’s bevatten aanzienlijk meer koper dan voertuigen met een verbrandingsmotor. Benchmark voorspelt dat de koperbehoefte voor elektrische wagens van 204.000 ton in 2020 tot 1,2 miljoen ton in 2025 zal stijgen en tegen 2030 verder zal oplopen tot 2,2 miljoen ton. “Terwijl het kopergebruik vroeger conjunctuurgevoelig was, is het nu structureel geworden,” stelt Maria Cristina Bifulco, hoofd duurzaamheid bij kabelproducent Prysmian, wereldwijd de grootste afnemer van de koperproductie. Het Italiaanse bedrijf koopt tussen 2 procent en 3 procent van de wereldwijde productie.

“De dreigende tekorten en recordprijzen stimuleren innovatie, waaronder substitutie en recyclage”, merken de analisten op. “Dit gebeurt vooral in sectoren waar koper een groot deel van de productiekosten uitmaakt, zoals de bouw en industrie.” Aluminium wordt vaak gezien als goedkoper alternatief – het product kost ongeveer een derde van koper – maar blijkt in de praktijk ongeschikt voor de bekabeling van datacenters. “Er was een moment waarop mensen aluminiumdraden met een koperen coating gebruikten vanwege de schaarste, maar dat werkte niet goed en was snel voorbij,” verduidelijkte Charland.

Recycling helpt ook bij het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen. Koper uit schroot vergt immers tot 65 procent minder energie dan de primaire productie. Analisten verwachten dat de hoeveelheid gerecycled koper tegen 2030 zal oplopen tot 11 miljoen ton, tegenover circa 10 miljoen ton dit jaar.

Voor datatransmissie is koper al grotendeels verdrongen door glasvezel. Dat alternatief heeft meer bandbreedte, biedt hogere efficiëntie en is gemaakt van silicium, dat letterlijk uit zand gewonnen wordt. “Glas maken is veel goedkoper dan koper delven,” zegt Matt Miller, wereldwijd netwerkleider bij Aecom. “Silicium is overal en kan zelfs gewoon op het strand worden opgeraapt.”

Toch zullen al deze oplossingen volgens de analisten de volgende jaren geen einde maken aan de structurele krapte op de kopermarkt en zeker niet voor de omvangrijke infrastructurele projecten waarop veel overheden hun groeistrategie bouwen. “Men kan alle mogelijke duurzame energieprojecten opzetten, maar zonder een degelijk net komt men nergens”, werpt Egest Balla op.

Het Amerikaanse bedrijf Helion Energy is gestart met de bouw van een kernfusiecentrale die tegen 2028 elektriciteit moet leveren aan de datacenters van Microsoft. Dat heeft het bedrijf bekendgemaakt. De centrale wordt gebouwd in de stad Malaga, in de Amerikaanse staat Washington. Met het project wil Helion Energy de eerste kernfusiecentrale ter wereld bouwen.

De site is gelegen langs de rivier de Columbia. Helion wil met deze keuze profiteren van de bestaande infrastructuur van het elektriciteitsnet, dat ook door de nabijgelegen waterkrachtcentrale Rock Island Dam wordt gebruikt. Hoewel Helion nog de definitieve vergunningen van de overheid van Washington moet verkrijgen, zegt het bedrijf dat de werkzaamheden op schema liggen om vanaf 2028 aan Microsoft – volgens een overeenkomst die in 2023 werd gesloten – elektriciteit te leveren 

Kernfusie wekt energie op door atomen met hoge snelheid tegen elkaar te laten botsen, waarbij warmte vrijkomt zonder dat er noemenswaardige hoeveelheden broeikasgassen of langdurig radioactief afval ontstaan. Ondanks miljardeninvesteringen is het wetenschappers en ingenieurs tot nu toe nog niet gelukt om op betrouwbare wijze meer energie op te wekken dan nodig is om de fusie in stand te houden. Helion werkt aan deze problematiek met zijn huidige prototype Polaris, dat in de stad Everett (Washington) is gesitueerd.

In Everett worden ook onderdelen gebouwd voor de centrale in Malaga, die de naam Orion heeft meegekregen. “Orion zal worden aangesloten op het hoofdnetwerk voor de elektriciteitsvoorziening in Washington”, verduidelijkte David Kirtley, chief executive van Helion Energy. Op datzelfde net zijn ook de datacenters van Microsoft aangesloten. Microsoft pleit al jaren voor kernenergie als onderdeel van een mix van uitstootvrije energiebronnen. Het bedrijf heeft eerder ook overeenkomsten gesloten voor de levering van elektriciteit uit conventionele kernsplijting. 

Mijlpalen

Kernfusie is volgens Melanie Nakagawa, hoofd duurzaamheid bij Microsoft, een investering op lange termijn. “De voorbije drie tot vier jaar zijn er in de kernfusie door verscheidene bedrijven, waaronder Helion, allerlei mijlpalen bereikt,” betoogde Nakagawa. “Er heerst veel optimisme dat we het tijdstip hebben bereikt waarop kernfusie werkelijkheid wordt. Dit kan mogelijk nog binnen dit decennium of kort daarna worden gerealiseerd.”

Helion wil vrijwel onbeperkte energie ontgrendelen door atoomkernen samen te smelten en de vrijgekomen energie op te vangen. Alleen al in de voorbije twaalf maanden investeerden financiers wereldwijd 2,64 miljard dollar in ondernemingen die aan kernfusie werken. 

Twee jaar geleden ondertekenden Helion en Microsoft een historische overeenkomst waarin het technologiebedrijf instemde met het afnemen van elektriciteit van de eerste centrale van Helion, die gepland staat om in 2028 in gebruik te worden genomen. Helion bouwt in Malaga een reactor van vijftig megawatt.

De hele technologiesector is op zoek naar nieuwe, duurzame energiebronnen voor de aandrijving van de computers die kunstmatige intelligentie ondersteunen. Helion heeft twaalf jaar besteed aan onderzoek, ontwikkeling en het bouwen van prototypesl. Het bedrijf heeft meer dan 1 miljard dollar opgehaald bij investeerders.

De bezoekersaantallen van de Tate Gallery in Londen hebben sinds 2019 een daling met meer dan een kwart laten registreren. Die terugval moet volgens Maria Balshaw, directeur van de Tate Gallery, in belangrijke mate worden toegeschreven aan een politieke en maatschappelijke onrust, die jonge Europeanen van Londense locaties weghoudt.

De Tate Gallery ervaart volgens Balshaw vooral moeite om jonge Europese bezoekers aan te trekken. “Dat fenomeen moet worden toegeschreven aan de impact van de brexit en de uitbraak van de covid-pandemie”, verduidelijkte de directeur. “Deze demografische verschuiving is een belangrijke oorzaak van de sterke terugloop in het aantal bezoekers.”

Balshaw zegt dat zowel de uitbraak van de covid-pandemie als het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie jongeren tussen de zestien en vierentwintig jaar weg houdt van het Tate Modern en het Tate Britain. “Cijfers van de Association of Leading Visitor Attractions (Alva) tonen aan dat Tate Modern en Tate Britain sinds 2019 samen 27 procent minder bezoekers aantrekken. Dat vertegenwoordigde een daling met 2,2 miljoen eenheden”, stipte Balshaw aan.

In vergelijking met andere culturele instellingen in Londen zijn de cijfers van Tate opvallend scherp. De National Portrait Gallery liet tijdens dezelfde periode slechts een daling met 3 procent opgetekend. Bij het British Museum was er sprake van een achteruitgang met 4 procent.

Balshaw wees op intern onderzoek waaruit blijkt dat het aantal binnenlandse bezoekers zich opnieuw op 95 procent bevindt van het niveau dat voor de uitbraak van de covid-pandemie werd opgetekend. Bij het internationale bezoek is er daarentegen slechts sprake van een herstel van 61 procent. “De cijfers spreken voor zich”, beklemtoonde Balshaw. “Het Tate Modern alleen al ontving tijdens het seizoen 2019-2020 nog 609.000 Europese bezoekers in de leeftijdsgroep tussen zestien en vierentwintig jaar. Tijdens het seizoen 2023-2024 bleek dat echter al teruggevallen tot 357.000 bezoekers.

Kritiek

“Er zijn een aantal duidelijke verklaringen voor het fenomeen”, benadrukte Balshaw. “Jongeren worden door de brexit, die hun mogelijkheden voor studies en werken in het Verenigd Koninkrijk sterk heeft beperkt, zwaar getroffen. Deze impact werd nog verergerd door de uitbraak van de covid-pandemie, die de organisatie van hun leven diepgaand heeft beïnvloed. Bovendien blijken jongeren over het algemeen ook minder vaak te reizen.”

“Critici van Tate en directeur Maria Balshaw stellen dat de teleurstellende bezoekersaantallen mede het gevolg zijn van een programmering die volgens hen teveel nadruk legt op thema’s zoals identiteit, kolonialisme en sociale rechtvaardigheid. Dergelijke onderwerpen hebben volgens deze critici een overdreven ideologisch of woke karakter. Sommigen stellen zelfs dat de gratis toegang heroverwogen moet worden, omdat de instelling volgens hen niet langer voldoende publiek aantrekt of rechtvaardigt.

Er zouden volgens waarnemers momenteel geen concrete plannen om specifiek jonge Europeanen aan te trekken, al heeft het instituut onlangs wel een reeks late openingsuren, die vaak een jonger publiek trekken, aangekondigd.

De Tate Gallery heeft recent aangekondigd door de financiële tekorten als gevolg van de pandemie, het personeelsbestand met 7 procent te moeten afslanken.

Het Amerikaanse online reisconcern Booking Holdings heeft tijdens het tweede kwartaal van dit jaar beter gepresteerd dan algemeen werd verwacht. De winst en omzet lagen hoger dan de gestelde prognoses, vooral dankzij sterke internationale boekingen die het zwakkere reissentiment in de Verenigde Staten compenseerden. Booking realiseerde tijdens het tweede kwartaal van dit jaar een omzet van 6,8 miljard dollar. Dat betekende een stijging met 16 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar. De operationele winst steeg daarbij met 28 procent tot 2,4 miljard dollar.

De groei in binnenlandse reizen binnen Azië – aangewakkerd door een toestroom van welgestelde Chinese toeristen naar Zuidoost-Azië – dreef de prijzen op en hielp de sector om de afzwakkende Amerikaanse vraag te compenseren. Ongeveer 25 procent van alle reserveringen bij Booking komt inmiddels uit Azië. Voor het lopende derde kwartaal verwacht Booking een omzetgroei tussen 7 procent en 9 procent. Het aantal geboekte overnachtingen zou daarbij een stijging tussen 3,5 procent en 5,5 procent laten optekenen.

“Ondanks de wereldwijde onzekerheden heeft Booking Holdings het voorbije kwartaal opnieuw beter gepresteerd dan verwacht”, beklemtoonde Glenn Fogel, chief executive van de online reisgroep, in een commentaar op de kwartaalresultaten. “De cijfers bewijzen de efficiëntie van een doelgerichte uitvoering van onze strategische initiatieven.” In totaal registreerde Booking tijdens het tweede kwartaal van dit jaar 309 miljoen boekingen. Dat betekende een stijging met 8 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar.

Ewout Steenbergen, financieel directeur van Booking, wees erop dat de groei vooral te danken was aan betere resultaten in Europa, Azië en de Verenigde Staten. “De gebeurtenissen in het Midden-Oosten hadden tijdens de maand juni wel een merkbaar effect”, erkende hij. “Die onrust had naar schatting in juni op de wereldwijde groei een negatieve impact van 1 procent. Over het volledige kwartaal was er een negatieve impact van 0,3 procent.”

In Azië liepen de boekingen tijdens het tweede kwartaal met een laag dubbelcijferig percentage op. De Verenigde Staten liet een lichte toename optekenen. In Europa en de rest van de wereld was er sprake van een stijging met een hoog enkelcijferig percentage.

Opmerkelijke trends

Booking Holdings – het moederbedrijf van onder meer Booking.com, Priceline, Kayak, Agoda en OpenTable – noteerde tevens een aantal opmerkelijke trends. “In de Verenigde Staten liet het inkomend toerisme een duidelijke daling – met name vanuit Canada en in mindere mate vanuit Europa – noteren tegenover dezelfde periode vorig jaar”, betoogde Steenbergen. “Daartegenover stond een sterke groei van reizen van Canada naar Mexico en van Europa naar Azië.”

“De Verenigde Staten blijven voor Booking Holdings de traagst groeiende regio, al was de stijging iets hoger dan tijdens het eerste kwartaal”, gaf Steenbergen aan. “We registreren in de Verenigde Staten lagere gemiddelde dagtarieven, een kortere verblijfsduur en een kortere boeking-horizon. Dit kan erop wijzen dat Amerikaanse consumenten voorzichtiger zijn met hun uitgaven.” De bruto boekingen lieten een niveau van 46,7 miljard dollar optekenen. Dat betekende een stijging met 13 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar.

Ondanks de economische en geopolitieke onzekerheden kondigde Booking aan zijn prognose voor de rest van het jaar te verhogen. “We stellen vast dat de wereldwijde vraag naar reizen in het derde kwartaal tot nu toe stabiel blijft”, verduidelijkte Steenbergen. “Gezien het belang van het derde kwartaal, dat historisch gezien voor Booking de sterkste periode van het jaar is, hebben we beslist om de verwachtingen voor het hele jaar te verhogen.”

Booking zegt verder in zijn strategie van connected trips – waarbij klanten meerdere reiselementen op één platform boeken – te blijven investeren. “We ervaren de concrete resultaten van die strategie”, benadrukte topman Fogel. “Klanten die bij het bedrijf meer dan één type reisdienst boeken vertegenwoordigen nu een laag dubbelcijferig aandeel van alle transacties op Booking.com. Dat vertegenwoordigde een stijging van meer dan 30 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar.” Volgens Fogel draagt de connected trip bij aan hogere klantloyaliteit en een meerwaarde voor de partners.

Nog volgens Steenbergen heeft het vorig jaar aangekondigde transformatieprogramma tijdens het tweede kwartaal 45 miljoen dollar aan besparingen opgeleverd. Over het hele jaar verwacht Booking een besparing van 150 miljoen dollar te realiseren. Het uiteindelijk doel een jaarlijkse besparing van ongeveer 350 miljoen dollar. Daarbij zou ook de organisatiestructuur van het bedrijf worden bekeken. Dat zou volgens waarnemers mogelijk met afvloeiingen gepaard kunnen gaan.