De scheepvaartindustrie kampt met een wereldwijd tekort aan zeevarenden, wat leidt tot een verontrustende mix van valse curriculum vitae, ongevallen op zee en hoge vrachttarieven. Dat hebben diverse analisten gezegd. Het probleem vormt één van de belangrijkste knelpunten waarmee de scheepvaart wordt geconfronteerd.

“We stellen een constant tekort aan zeevarenden vast,” vertelde Rhett Harris, analist bemanning bij Drewry. “Hoewel het aantal schepen de voorbije jaren exponentieel met duizenden exemplaren per jaar is gestegen, is de benodigde personeelsgroei voor die schepen niet gevolgd. Bedrijven moeten zeevarenden inhuren met minder ervaring dan ze idealiter zouden willen. Het tekort in de hogere rangen, vooral bij de ingenieurs, is groter dan bij de dekofficieren.”

De aanvallen van de Houthi’s in de Rode Zee en het aanhoudende Russisch-Oekraïense conflict hebben volgens de analisten geleid tot een domino-effect op de beschikbaarheid van geschoolde zeevarenden. “Zowel Oekraïne als Rusland hebben aan de scheepvaart veel professionele zeevarenden geleverd”, geeft Daejin Lee, hoofd onderzoek bij analist FertiStream, aan. “Het conflict tussen Oekraïne en Rusland heeft echter wel degelijk de aanvoer van zeevarenden uit beide landen verminderd, omdat beide landen door de oorlog te maken hebben met een algeheel tekort aan arbeidskrachten door de oorlog.”

De scheepvaart kent een sterke groei, maar vindt daarvoor onvoldoende personeel. – Foto: Pixabay

De Filipijnen, China, Rusland, Oekraïne en Indonesië zijn de grootste leveranciers van zeevarenden ter wereld. Dat blijkt uit een rapport uit 2021 van de International Chamber of Shipping (ICS) en de redersvereniging Bimco. Voor de inval van Rusland in Oekraïne in februari 2022 vertegenwoordigden Russische en Oekraïense zeevarenden bijna 15 procent van de wereldwijde personeelsbezetting in de scheepvaart.

De International Chamber of Shipping verwacht tegen 2026 een tekort van 90.000 opgeleide zeevarenden. “Beleidsmakers moeten nationale strategieën creëren om het tekort aan zeevarenden aan te pakken”, wordt er benadrukt. “Het is van vitaal belang om actief een diverser personeelsbestand te werven indien men een oplossing wil voor het tekort aan zeevarenden die nodig zijn om de industrie te laten bloeien. Dit is een van de grootste uitdagingen waar de industrie op dit moment mee te maken heeft. Geopolitieke gebeurtenissen hebben ook meer gevaren op zee gecreëerd, aangezien de door Iran gesteunde Houthi-rebellen schepen in de Rode Zee blijven aanvallen, waardoor het beroep van zeeman minder aantrekkelijk wordt.”

Geen aantrekkelijke carrière

“Bestaand maritiem personeel kiest ook voor meer banen aan de wal in plaats van naar zee te gaan”, beklemtoont Henrik Jensen, chief executive van het gespecialiseerde wervingsbedrijf Danica Crewing Specialists Group. Bovendien kan de afnemende aantrekkingskracht van zeevarendheid voor jongere generaties mogelijk het voortbestaan van het beroep zal hypothekeren.

“In het verleden waren de salarissen van zeevarenden hoog genoeg om van het beroep een financieel aantrekkelijke optie te maken”, benadrukte Daejin Lee. “Maar tegenwoordig geven jongeren prioriteit aan de balans tussen werk en privéleven en zijn ze minder gemakkelijk bereid om zich te engageren voor een carrière die lange periodes afwezigheid van de thuisbasis vereist.” 

“Voor personen die zijn opgegroeid met internet en telefoons binnen handbereik, is een leven op zee zonder een constante connectiviteit misschien niet ideaal”, wierp ook Reth Harris op. “Als gevolg hiervan proberen meer bedrijven de jongere generatie aan te trekken met faciliteiten voor entertainment en fitness aan boord van de schepen. Daarnaast wordt ook de reisduur ingekort. Er wordt steeds meer gewag gemaakt van twee tot vier maanden op zee.”

De krapte op het gebied van zeevarenden heeft ertoe geleid dat bedrijven hogere salarissen bieden om talent uit een beperkte pool aan te trekken. “Dat fenomeen lokt echter ook sollicitanten die hun geluk beproeven bij vacatures waarvoor ze niet gekwalificeerd zijn, onder meer door een verfraaid curriculum vitae in te dienen”, voeren de analisten aan. “Sinds het tekort komen deze valse curriculum vitae in de sector steeds meer voor. Een toenemend aantal zeevarenden blijken hun ervaringen op schepen en hun tijd op zee te verzinnen.”

Kapiteins van schepen bevestigen dat de standaard van de zeevarenden omlaag gaat. Zij klagen vaak voor hun bemanning geen geschikte mensen meer te vinden. Het tekort aan personeel betekent echter ook dat de bemanning van de schepen langer aan boord moeten blijven. Er is immers minder mogelijkheid om zeevarenden af te lossen en een rustperiode te gunnen. “De vermoeidheid en mentale belasting die hierdoor ontstaat, kan bij sommigen leiden tot een verminderde geestelijke gezondheid en zelfs tot ongevallen aan boord”, waarschuwen de analisten.

“De veiligheid van de schepen en de bemanning kan door een cocktail van onervarenheid, gebrek aan goed onderhoud en vermoeidheid in gevaar worden gebracht”,  beklemtoonde Subhangshu Dutt, directeur van Om Maritime. In een onderzoek uit 2024 van de World Maritime University gaf meer dan 93 procent van de 9.214 ondervraagde zeevarenden aan dat vermoeidheid de meest voorkomende veiligheidsgerelateerde uitdaging aan boord vormt. Ongeveer 78 procent meldde gedurende de gehele contractperiode geen volledige vrije dag te hebben. Dat probleem kan maanden aanslepen.”

De scheepvaart is een integraal onderdeel van de wereldwijde toeleveringsketen. Meer dan 80 procent van het wereldwijde handelsvolume wordt over zee vervoerd. “Een gebrek aan bemanning kan dan ook de toeleveringsketen verstoren, omdat schepen in havens kunnen worden opgehouden”, waarschuwde Dutt.

“Bovendien vormen de lonen van zeevarenden een groot deel van de bedrijfskosten van een schip, die naar verwachting hoog zullen blijven omdat bedrijven de salarissen opvoeren in een poging om talent aan te trekken en te behouden”, stipte Lee aan. “Dat zal waarschijnlijk de vrachttarieven hoog houden, wat op termijn voor wat inflatiedruk zal zorgen.” Het tekort aan zeevarenden zal volgens de experts nog enkele jaren aanhouden. Het probleem wordt zelfs één van de grootste knelpunten voor de sector genoemd.

Meer over dit onderwerp:

• Vooral fysieke gezondheid aan boord van schepen problematisch
• Britse regering steunt betere rechten voor zeevarenden
• Vele zeevarenden moeten steekpenning betalen voor arbeidscontract
• Filipijnen bieden een betere arbeidsbescherming aan zeevarenden
• Zelfdoding blijft in de scheepvaart een belangrijk probleem

Natuurgeluiden hebben de potentie om de stress van forenzen te verminderen. Dat blijkt uit een rapport van de Britse spoorwegmaatschappij South Western Railway (SWR) en de University of Oxford, gebaseerd op een studie met tweeduizend reizigers op treinroutes rond Waterloo Station in Londen. De onderzoekers kwamen daarbij tot de vaststelling dat wanneer passagiers naar natuurlijke geluidslandschappen luisterden, hun stressniveau met 35 procent daalde.

Na de zomerperiode herneemt de economie opnieuw zijn volle activiteit. Dat gaat op vele forenzen-trajecten echter ook met overvolle treinen gepaard, waardoor vele pendelaars stress dreigen te ervaren. Vele reizigers proberen zich tijdens de verplaatsing van die omgeving af te sluiten en luisteren naar een podcast of muziek. Maar volgens onderzoek van de South Western Railway zou een keuze voor een natuurgeluid of watervallen veel efficiënter zijn om de stress te bestrijden.

Natuurgeluiden kunnen de stressniveaus van reizigers met 35 procent verminderen. – Foto: South Western Railway

De onderzoekers kwamen tot de vaststelling dat op de koptelefoon een keuze voor natuurgeluiden tijdens de reis, die 47 minuten in beslag nam, het stressniveau met 35 procent deed dalen. Bovendien toonden deze reizigers zich ook 32 procent minder nerveus. Forenzen die voor muziek of een podcast opteerden, bleken daarentegen hun stressniveau met slechts 11 procent te kunnen verminderen.

“Onderzoek naar deze fenomenen is vooral in laboratoria gebeurd”, verduidelijkte Charles Spence, professor experimentele psychologie aan de University of Oxford. “De studie van de South Western Railway is mogelijk het eerste onderzoek naar forenzen-stress dat in reële omstandigheden is uitgevoerd. Er kon echter een duidelijke consistentie met eerdere studies naar de impact van geluid op stress en welzijn worden opgetekend.”

“De resultaten tonen duidelijk aan dat het luisteren geluidslandschappen die door de natuur zijn geïnspireerd, op de passagiers een aanzienlijk kalmerend effect had”, betoogde Spence. “Het zou interessant zijn om te onderzoeken of de resultaten ook op andere vormen van transport, zoals langeafstandsvluchten of lange autoritten, toepasbaar zijn.”

Buffer

Dan Piner, verantwoordelijke innovatie bij South Western Railway, stelde dat het vervoerbedrijf wist dat veel pendelaars hun verplaatsing gebruikten om van de werkdag te ontspannen. “Daarom wilde de spoorwegmaatschappij wilde beter begrijpen op welke manier passagiers echt kunnen ontspannen en hun tijd in de trein kunnen maximaliseren”, betoogde Piner. “Het onderzoek heeft duidelijk aangetoond dat het beluisteren van natuurgeluiden een goed middel is om de stress te verminderen.”

Geïnspireerd door het onderzoek is het treinbedrijf met Unmind, een platform voor welzijn op de werkplek, een partnership gesloten voor de ontwikkeling van Train Tracks, een gecureerde selectie van natuurgeluiden die reizigers moet helpen het maximale uit een verplaatsing te halen.

Uit het onderzoek bleek verder dat treinreizigers vooral klagen over andere passagiers die luidop in hun mobiele telefoon praten (64 procent), hun voeten op de zetels leggen (58 procent) en zonder oordoppen naar muziek luisteren (56 procent). Tevens werd vastgesteld dat 61 procent van de respondenten te kennen gaf dat hun treinreis cruciaal was als een buffer om van de werkdag te kunnen decompresseren.

Meer over dit onderwerp:

• Nice tot meest stressvrije Europese reisbestemming bekroond
• Zakenreizigers speuren naar strategieën om stress te bestrijden
• Chicago O’Hare meest stresserende luchthaven van Verenigde Station
• London Gatwick meest stresserende luchthaven van de wereld
• Vliegtuigreis is voor Amerikanen erger dan een tandarts-bezoek

Het toerisme krijgt in Spanje door de overlast voor de lokale bevolking heel wat kritiek, maar de sector blijft in het land een belangrijke pijler van de nationale economie. Dat blijkt uit een rapport van het Spaanse Instituto Nacional de Estadística (INE). Opgemerkt wordt daarbij dat de Spaanse werkloosheid tijdens het tweede kwartaal van dit jaar een niveau van 11,27 procent liet optekenen. Dat betekende een daling met 1,02 procentpunt tegenover dezelfde periode vorig jaar.

De Spaanse werkloosheid zet zijn dalende trend verder, gestimuleerd door het toerisme en een robuuste groei van het bruto binnenlandse product. “Tijdens het eerste kwartaal van dit jaar was er nog wel sprake van een lichte stijging, maar de cijfers bevestigen een langer patroon van dalende werkloosheid”, wordt er opgemerkt. 

De heropleving van het toerisme heeft ook de Spaanse tewerkstelling gestimuleerd. – Foto: Pixabay/Kristina Spisakova

In totaal telde Spanje tijdens het tweede kwartaal van dit jaar 2.755.300 werklozen. Dat betekende een daling met 222.600 eenheden tegenover de eerste drie maanden van het jaar. Bij de vrouwen was er sprake van een daling met 1,12 procentpunt tot 12,61 procent, terwijl er bij de mannen een inkrimping met 0,93 procentpunt tot 10,08 procent werd opgetekend. De dienstensector, waar het aantal werklozen met 190.500 eenheden daalde, kende de grootste inkrimping. Kleinere dalingen werden ook opgemerkt in de bouwnijverheid en de industriële en agrarische sectoren. 

De Spaanse arbeidspopulatie kende tijdens het tweede kwartaal van dit jaar 21.684.700 werkenden. Dat betekende een stijging met 434.700 eenheden tegenover de drie maanden voordien. Het aantal fulltime banen nam toe, terwijl parttime tewerkstelling vrijwel ongewijzigd bleef. “De Spaanse tewerkstelling evolueert in goede richting”, stipte de Spaanse premier Pedro Sanchez aan. “Met 21,7 miljoen werkenden laat het land een absoluut record optekenen. De regering zal echter blijven inspanningen doen om een volledige werkgelegenheid na te streven.”

De daling van de Spaanse werkloosheid werd ondersteund door het einde van de beperkingen die vanwege de covid-pandemie werden opgelegd. Dit gaf de Spaanse toeristische sector een nieuwe injectie. Toch heeft Spanje een van de hoogste percentages werkzoekenden in de eurozone.

Miguel Cardoso Lecourtois, bij BBVA Research analist voor de Spaanse economie, benadrukte dat de recente daling van de werkloosheid een seizoensgebonden karakter heeft. “Naarmate de toeristische activiteit geleidelijk verbeterde, heeft het tweede kwartaal van dit jaar een versnelling van de werkgelegenheid gebracht”, wierp Lecourtois op. “Het creëren van banen is afhankelijk van de capaciteit van de Spaanse toeristische sector om te blijven groeien.”

Uitdagingen

Maar Lecourtois zag daarbij ook een aantal uitdagingen. “Onder meer de bureaucratie en de hogere vastgoedprijzen kunnen een barrière opwerpen”, betoogde hij. Daarnaast diende Spanje recent een golf van protesten tegen het massatoerisme, ondanks de economische voordelen die de sector het land oplevert, op te tekenen. Demonstranten – vooral op de Canarische Eilanden, Mallorca en Barcelona – hebben daarbij opge??roepen tot een beperking van het aantal bezoekers, zodat de lokale bevolking volgens hen zijn levenskwaliteit zou kunnen behouden.

De gezondheid van de Spaanse arbeidsmarkt is ook afhankelijk van de groei van de nationale economie, aangezien bloeiende bedrijven meer personeel nodig hebben. Tijdens het eerste kwartaal van dit jaar groeide het Spaanse bruto binnenlandse product met 0,8 procent tegenover de drie maanden voordien. Tegenover de eerste drie maanden van vorig jaar was er sprake van een stijging met 2,5 procent, tegenover een groei met 2,1 procent het kwartaal voordien.

Analisten merken daarbij op dat de Spaanse economie een groei heeft laten zien die ruim boven het tempo lag dat de eurozone vorig jaar had laten optekenen. Die sterke prestaties konden ook de eerste maanden van dit jaar verder worden doorgezet. “De Spaanse werkloosheid zal blijven dalen, aangezien de nationale economie dit jaar en volgend jaar een relatief sterke groei zal laten optekenen”, werpen de analisten op. Een trage groei van de productiviteit en een geleidelijke stijging van de reële lonen zullen de daling van de werkloosheid echter matigen.”

Meer over dit onderwerp:

• Tewerkstelling lag in Europese Unie vorig jaar boven 75 procent
• Handel en bouw pijlers van groeiende tewerkstelling Kroatië
• India moet met een sterke tewerkstellingscrisis afrekenen
• Tewerkstelling in verkoop profiteert sterk van artificiële intelligentie
• Hogere kosten gezondheidszorg werken verlies arbeidsplaatsen in hand

Tegen 2043 zullen luchtvaartmaatschappijen 2,4 miljoen nieuwe piloten, technici en bemanningsleden nodig hebben. Dat blijkt uit de jongste editie van de Pilot and Technician Outlook (PTO) van vliegtuigbouwer Boeing. Daarbij wordt opgemerkt dat er wereldwijd 674.000 nieuwe piloten, 716.000 nieuwe technici en 980.000 nieuwe stewards zullen moeten worden gerecruteerd om de groeiende vliegtuigvloot te bedienen.

“De volgende twintig jaar zal er een aanzienlijke vraag naar verschillende luchtvaart-professionals kunnen worden opgemerkt”, voorspelt Boeing. Chris Broom, vice-president commerciële training bij de Amerikaanse vliegtuigbouwer, benadrukte daarbij dat die vraag nog steeds wordt aangedreven door het passagiersverkeer, dat inmiddels is uitgestegen boven het niveau dat voor de uitbraak van de covid-pandemie werd opgetekend, het personeelsverloop en de groei van de commerciële vloot.”

Vliegtuigmaatschappijen zullen de volgende twintig jaar in de rekrutering van piloten moeten investeren. – Foto: Boeing

Op basis van regionale trends schat Boeing dat de vraag naar nieuw personeel voornamelijk zal worden aangedreven door narrowbody-vliegtuigen, behalve in Afrika en het Midden-Oosten, waar de vraag naar widebody vliegtuigen veel groter is. Meer dan de helft van het nieuwe personeel zal voor activiteiten in Eurazië, China en Noord-Amerika worden aangetrokken. Zuid-Azië, Zuidoost-Azië en Afrika vormen echter de snelst groeiende regio’s, waarbij de vraag naar personeel naar verwachting de volgende twintig jaar zal verdrievoudigen.

Boeing voegde eraan toe dat tweederde van de nieuwe medewerkers zal worden ingezet om het personeelsverloop in de sector op te vangen. Het resterende derde moet de groei van de commerciële vliegtuigvloot zal ondersteunen. In Eurazië zullen de volgende twintig jaar 155.000 nieuwe piloten worden gerecruteerd, gevolgd door China (130.000), Noord-Amerika (123.000), het Midden-Oosten (68.000), Zuidoost Azië (60.000), Zuid Azië (40.000), Latijns-Amerika (39.000), Noordoost-Azië (25.000), Afrika (23.000) en Oceanië (11.000).

Sterke groei

Boeing wees er eerder al op dat luchtvaartmaatschappijen de volgende twintig jaar wereldwijd 44.000 nieuwe vliegtuigen nodig zal hebben. Volgens de vliegtuigfabrikant heeft de vraag naar vliegreizen de voorbije jaren een constant sterkere groei gekend dan de economie. Vier jaar geleden hield de covid-pandemie het grootste deel van de wereldwijde vliegtuigvloot aan de grond. Maar sindsdien is volgens de vliegtuigbouwer de groei van het luchtverkeer teruggekeerd naar de langetermijntrend die twintig jaar geleden werd voorspeld.

“Reizen is nu belangrijker geworden dan voor de uitbraak van de covid-pandemie”, wierp Darren Hulst, vice-president marketing bij Boeing. “De vraag naar vliegtuigen neemt ook toe omdat de toestellen later worden vervangen dan in een ideale situatie zou mogen worden verwacht. Gemiddeld is de wereldwijde vloot vliegtuigen één tot anderhalf jaar ouder dan voor de uitbraak van de pandemie.” Er wordt nog aan toegevoegd dat het passagiersvervoer in de luchtvaart de volgende twee decennia gemiddeld met 4,7 procent per jaar zal toenemen.

Boeing voorspelt dat de wereldwijde vloot vliegtuigen de volgende twintig jaar nagenoeg een verdubbeling zal kennen. Daarbij wordt opgemerkt dat narrowbody vliegtuigen 76 procent van alle leveringen zullen vertegenwoordigen. De helft van de leveringen zouden gebruikt worden om oudere toestellen te vervangen. Deze nieuwe modellen zijn zuiniger in het verbruik, waardoor volgens Boeing de sector ook aan duurzaamheid zal winnen. Er wordt nog opgemerkt dat 44 procent van de wereldwijde vloot widebody-vliegtuigen bij luchtvaartmaatschappijen uit het Midden-Oosten zal kunnen worden teruggevonden.

Uit een enquête is volgens Boeing gebleken dat 84 procent van de consumenten te kennen heeft gegeven in hun budget aan reizen een prioriteit te zullen verlenen. Daarnaast benadrukte 66 procent vaker te zullen reizen dan voor de uitbraak van de covid-pandemie. Bovendien zullen reizen gemiddeld één dag langer duren dan begin dit decennium kon worden opgetekend. De snelste groei wordt verwacht in Zuidoost-Azië en Afrika.

Meer over dit onderwerp:

• Luchtvaart besteedt grotere aandacht aan business class
• American Airlines verlaagt zijn winstverwachting voor lopende jaar
• Winst Southwest Airlines voorbije kwartaal met 46 procent gedaald
• Besprekingen over hechtere samenwerking tussen Leonardo en Airbus
• Winstdaling Air France-KLM te wijten aan oplopende kosten

In Japan voelt slechts 6 procent van de beroepsbevolking een engagement tegenover zijn werkgever. Bovendien blijkt 24 procent zich actief tegen de doelstellingen van zijn werkgever te verzetten. Dat is de conclusie van een rapport van het onderzoeksbureau Gallup over de wereldwijde betrokkenheid van werknemers vorig jaar. Met die cijfers heeft Japan een van de minst betrokken beroepsbevolking van de hele wereld.

“De mate van onbetrokkenheid is bij de beroepsbevolking in Japan al meer dan tien jaar relatief constant, ondanks de ingrijpende hervormingen die in het land op het gebied van arbeid en overwerk zijn doorgevoerd”, werpen de onderzoekers op. “Een lage betrokkenheid op het werk kan aanzienlijke financiële gevolgen hebben voor bedrijven en de nationale economie. Volgens berekeningen zouden de Japanse bedrijven door het gebrek aan betrokkenheid van hun werknemers vorig jaar een bedrag van 86 biljoen yen hebben verloren.”

Nagenoeg een kwart van de Japanse werknemers toont volkomen gebrek aan engagement. – Foto: Pixabay/Marcellinus Jerricho

“Aangezien de betrokkenheid van Japanse beroepsbevolking op 6 procent blijft, is het duidelijk dat het land belangrijke inspanningen moet doen om het leven van de meeste werknemers te verbeteren”, werpt Chihiro Kamimura, consulent learning and development van Gallup, op. De Japanse werknemers voelen zich volgens de onderzoekers ook gestrest en velen overwegen om te vertrekken en naar een andere werkgever op zoek te gaan.

Gallup stelde vast dat 41 procent van de Japanse werknemers zich erover beklaagde de vorige dag veel stress te hebben ervaren. Bovendien gaf 33 procent aan actief op zoek naar een nieuwe baan te zijn, ondanks het feit dat slechts 40 procent te kennen gaf dat het op dit ogenblik een goed moment was om een nieuwe tewerkstelling te vinden. “Met het arbeidsethos dat in Japan bestaat, kunnen bedrijven de arbeidsomstandigheden met enkele eenvoudige veranderingen voor een groot aantal medewerkers verbeteren”, voert Kamimura aan. “Het gebruik van werknemersenquêtes is een stap in de goede richting, maar om een cultuur vorm te geven, gaat het er meer om hoe de benadering van betrokkenheid eerder voorschrijvend is dan gebaseerd op empowerment, waarbij lokale managers en teamleden zinvolle gesprekken kunnen voeren.”

Betrokkenheid stimuleren

Wereldwijd kon vorig jaar volgens Gallup een betrokkenheid van 23 procent worden opgetekend. Dat betekende een stagnatie, nadat voordien gedurende meerdere jaren een gestage stijging kon worden geregistreerd. In Oost-Azië zakt dat cijfer naar 18 procent. Mongolië toonde in die regio met een score van 41 procent het grootste engagement, gevolgd door China (19 procent), Zuid-Korea (13 procent) en Taiwan (12). Net zoals in Japan wordt ook in Hongkong een engagement van amper 6 procent gemeld. Hongkong is in deze regio ook het enige land waar het engagement tegenover het jaar voordien nog met 1 punt is gedaald.

“De meerderheid van de werknemers blijft op de werkvloer met allerhande problemen worstelen”, benadrukken de onderzoekers. “Dat heeft directe gevolgen voor de productiviteit van het bedrijfsleven. Wanneer managers echter een grote bevlogenheid tonen, zullen ook hun ondergeschikten op de werkvloer een sterker enthousiasme tentoonspreiden. Managers kunnen betrokkenheid bij hun medewerkers stimuleren door het stellen van doelen, het regelmatig geven van zinvolle feedback en het toekennen van verantwoordelijkheid. Hoewel wereldwijd slechts 30 procent van de managers en 23 procent van alle werknemers engagement zijn, bereiken sommige organisaties veel hogere niveaus van werknemersbetrokkenheid en welzijn.”

De wereldwijde werkplek is volgens Gallup sinds het begin van dit decennium duidelijk veranderd. “De toename van hybride arbeidsstelsels, waar werknemers op afstand kunnen werken, heeft het people management ingewikkelder gemaakt”, stippen de onderzoekers aan. “Wanneer organisaties het aantal betrokken werknemers op het werk verhogen, zal ook een groot aantal organisatorische resultaten een aanzienlijke verbetering vertonen. Om een meer positieve cultuur te creëren, is het aangewezen dat er tussen managers en hun medewerkers zinvol kan worden gecommuniceerd.”

Meer over dit onderwerp:

• Hybride werk plaatst het management voor diverse uitdagingen
• Duurzaamheid krijgt een grotere plaats in gesprekken met sollicitanten
• Artificiële intelligentie verwerft op de werkvloer stilaan meer vertrouwen
• Middenmanagement moet structurele veranderingen omarmen
• Hybride werkers tonen zich meer productief en hebben minder stress

Vrouwen zijn lichamelijk voor ruimtereizen efficiënter uitgerust dan mannen. Voor toekomstige ruimtemissies zou het dan ook overwogen kunnen worden om exclusief vrouwelijke bemanningen in te zetten. Dat is de boodschap van een studie van het Space Medicine Team en het European Space Agency (ESA). 

De onderzoekers kwamen daarbij tot de vaststelling dat vrouwelijke astronauten tijdens missies voor ruimteverkenning onder meer minder water nodig hebben voor hun hydratatie en ook minder energie moeten investeren. Tevens hebben vrouwen voordelen op het gebied van zuurstofverbruik, de aanmaak van koolstofdioxide en metabolische warmteproductie.

Vrouwelijke astronauten kunnen ruimtevaart goedkoper maken. (Foto: Nasa)

Gezien de beperkingen die ruimtecapsules hebben op het gebied van ruimte, energie en gewicht en de systemen die de overleving van de astronauten moeten garanderen, heeft een vrouw volgens het rapport tijdens een lange missie voor ruimteverkenning het meest efficiënte lichaamstype.

Kost per kilogram

Volgens de Amerikaanse National Aeronautics & Space Administration (Nasa) bedragen de kosten om ladingen naar het internationale ruimtestation (ISS) te brengen 93.400 dollar per kilogram. Uit de studie blijkt dat voor een missie van 1.080 dagen een volledig vrouwelijke bemanning van vier personen 1.695 kilogram minder gewicht aan voedsel zou moeten meenemen.

Hierdoor zou de missie meer dan 158 miljoen dollar kunnen besparen. Ook zou 2,3 kubieke meter ruimte aan voedselverpakking worden vrijgemaakt. Dat komt overeen met ongeveer 4 procent van de bewoonbare ruimte van Gateway, het ruimtestation dat de Nasa in een baan rond de maan zou willen brengen.

Het effect van de lichaamsgrootte op het totale energieverbruik kan bij vrouwen tussen 5 procent en 29 procent lager liggen dan bij mannen. Bij een grootte van 1,60 meter loopt dat zelfs op tot een niveau tussen 11 procent en 41 procent. Dit vertaalt zich in een verminderd gebruik van zuurstof en water en een lagere productie van koolstofdioxide en metabolische warmte.

Functionele werkomgeving

Bovendien wordt erop gewezen dat de astronauten in de ruimte dagelijkse aerobe oefeningen moeten doen om de fysiologische effecten van de gewichtloosheid tegen te gaan. Ook hier zijn mannen in het nadeel, aangezien grotere lichamen meer energie verbruiken, meer zuurstof nodig hebben en meer koolstofdioxide en warmte produceren en meer warmte produceren.

Verder toonde de studie dat vrouwen tijdens een enkele aerobe inspanning door het zweten 29 procent minder water verloren en dus minder water nodig hadden om te rehydrateren.

Er zijn daarnaast ook voordelen verbonden aan de functionele werkomgeving, vooral wanneer meerdere astronauten in dezelfde beperkte ruimte werken, zoals in het International Space Station vaak het geval is. Aan boord van het ruimtestation hebben de astronauten net voldoende ruimte om zo nodig schouder aan schouder of rug aan rug te werken. 

De ruimtes in Gateway zijn krapper berekend, waardoor een minder ergonomische omgeving ontstaat waarin meerdere bemanningsleden kunnen samenwerken. Hier kan een kleinere bemanning efficiënter werk leveren.

Meer nieuws over dit onderwerp:

• Het European Space Agency streeft naar een grotere samenwerking tussen publieke en particuliere sector.
• Europa wil een eigen megaconstallatie satellieten om met Starlink van Spacex te concurreren.
• Mogelijk zouden vier grote manen van Uranus water kunnen herbergen. Dat zegt de Nasa.
• Een nieuwe Europese weersatelliet heeft zijn eerste beelden over de aarde doorgestuurd.
• Rocket Lab heeft twee satellieten gelanceerd om tropische stormen te bestuderen.

Een warmere kantoortemperatuur kan de productiviteit van vrouwelijke werknemers aanzienlijk opdrijven. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de University of Southern California en het Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung (WZB), gebaseerd op een enquête bij meer dan vijfhonderd kantoorwerkers.

De studie wees uit dat vrouwen bij hogere temperaturen op mathematische opdrachten en verbale taken betere prestaties lieten optekenen. Het tegenovergestelde bleek bij mannen. Daar had een hogere temperatuur een negatieve impact op de prestaties. Deze relatie was er echter minder uitgesproken dan bij vrouwen.

“De studie toont dat geslacht bij de ervaring van temperatuur een belangrijke factor is,” zegt onderzoeksleider Tom Chang, professor bedrijfseconomie aan de University of Southern California. “De temperatuur heeft niet alleen een impact op het comfort van de werknemer, maar beïnvloedt ook de productiviteit en de cognitieve prestaties. Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat vrouwen in het algemeen van een hogere binnentemperatuur houden dan mannen. Tot nu toe wees men daarbij vooral naar de invloed van persoonlijke voorkeuren. In werkelijkheid blijken echter ook inzet en prestaties onder invloed van veranderende temperaturen te kunnen variëren.”

De wetenschappers ontdekten een significante relatie tussen de kamertemperatuur en het prestatieniveau op wiskundige en verbale taken. Anderzijds bleek dat bij een cognitieve reflectietest – waarbij de respondenten een reeks contra-intuïtieve stellingen kregen voorgelegd – een verandering in temperatuur geen enkele invloed had. Tom Chang wijst erop dat men geen extreme temperatuursveranderingen moet doorvoeren om een impact te kunnen vaststellen. “Zelfs bij kleine variaties binnen het normale temperatuurbereik kan men al een duidelijk verschil in de prestaties opmerken,” aldus de wetenschapper.

De onderzoekers wijzen erop dat de toename van de cognitieves prestaties van vrouwen bij warmere temperaturen grotendeels te danken is aan een toename van de verwerkte volumes. “Dit geeft aan dat de prestatiewinst vooral te danken is aan een toename van de geleverde inspanning,” betoogt professor Chang. “Een gelijkaardig effect was ook merkbaar bij de mannelijke proefpersonen. Daar vormde een daling van de verwerkte volumes de belangrijkste verklaring voor de afname van de cognitieve prestaties.” Wel zeggen de wetenschappers dat de stijging van de vrouwelijke prestaties onder invloed van temperatuurschommelingen sterker was dan de daling van de mannelijke arbeid.

“De resultaten van de studie tonen een beter inzicht in de strijd die op sommige kantoren om de thermostaat wordt geleverd,” zegt Tom Chang. “Deze conflicten hebben niet enkel met comfort te maken, maar hebben ook betrekking op prestaties en productiviteit. De conclusies maken dan ook duidelijk dat op gemengde werkplekken de temperaturen iets hoger zouden moeten worden gedraaid dan de huidige normen suggereren. Vele bedrijven reserveren belangrijke investeringen om het comfort en de productiviteit van hun medewerkers te versterken. Uit onze studie blijkt dat ook een investering in een hogere temperatuur daarbij vruchten kan afwerpen.”

Lees Verder

Muziek kan de mens niet alleen gelukkiger, maar ook productiever maken. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de Virginia Commonwealth University in de Verenigde Staten. De onderzoekers wijzen er wel op dat niet elke muziek in alle omstandigheden de potentie heeft om mensen productiever te maken. Bepalend daarbij zijn volgens de wetenschappers in belangrijke mate de direct fysiologische en emotionele reacties die door de muziek worden opgeroepen. Maar daarnaast vonden ze ook een impact van factoren zoals volume, tekst, vertrouwdheid en muzikale voorkeuren een invloed hebben.

“Men weet al langer dat muziek mensen gelukkiger, maar ook droeviger kan maken,” zegt onderzoeksleider Kathleen Keeler, management-specialist aan de Virginia Commonwealth University. “Eigenlijk is muziek in staat om bij de mens elke mogelijke emotie op te roepen. Maar tevens blijkt muziek mensen ook productiever te kunnen maken, op voorwaarde dat de goede keuzes worden gemaakt. De technologie heeft de toegang tot muziek op de werkvloer gevoelig vergemakkelijkt, maar men moet beseffen dat de muziek al lang sterke banden heeft met de industrie en arbeid.”

“Werkliederen werden in het verleden al op grote schaal in een brede waaier van beroepen gebruikt,” benadrukt Keeler. “Daarbij kan worden gewezen naar arbeiders in de fabrieken en de landbouw, maar ook zeelieden en mijnwerkers. Na de tweede wereldoorlog ontwikkelde de Muzak Corporation zelfs functionele muziek. Het bedrijf stelde programmeerbare muziek ter beschikking voor de traditionele kantooromgeving en liften. Het bedrijf deed ook een eigen uitgebreid onderzoek naar de reacties op diverse muzieksoorten. Dat leidde tot de ontwikkeling van een programma dat de productiviteit kon verhogen zonder de werknemers af te leiden.”

“Elk type werkplek kreeg daarbij een eigen schema dat de cyclus van vermoeidheid bij de werknemers moest tegengaan,” verduidelijken de onderzoekster nog. “Onder meer was voorzien dat de snelste en meest stimulerende muziek om halfelf in de voormiddag zou worden gespeeld. Dat gebeurde vervolgens nog eens om halfvier in de namiddag. Onderzoek toonde ook al aan dat muziek niet alleen de productiviteit van de werknemers verbeterde, maar ook hun geluksgevoel positief kon beïnvloeden. Men kan alvast stellen dat geen enkele muziek het prestatieniveau zal aantasten. Alles wat de werknemer alert houdt, kan helpen.”

De onderzoekers bekeken ook in welke omstandigheden bepaalde muziek best paste. “Relatief complexloze composities zoals ‘Carolina in My Mind’ van James Taylor of ‘Let it Be’ van de Beatles kunnen werknemers helpen om complexe en creatieve taken beter uitvoeren,” aldus Keeler. “Deze muziek is geschikt voor werknemers die met planning of probleemoplossing bezig zijn. Deze muziekstijl heeft immers een positieve impact op de cognitieve flexibiliteit en het werkgeheugen. Composities met een sneller tempo en een grotere variatie – zoals ‘Holding Out For A Hero’ van Bonnie Tyler of ‘Paint It Black’ van de Rolling Stones zouden daarentegen bijzonder geschikt zijn voor eenvoudige en routinematige taken.”

“Bij eenvoudige en routinematige taken zou kunnen gekozen worden voor composities zoals ‘She’s Not There’ van The Zombies of ‘Morceaux de Phantasie’ van Rachmaninoff. Deze muziek kan het saaie en repetitieve karakter van het werk helpen opvangen. Muziek kan nuttig, onbelangrijk of schadelijk zijn, afhankelijk van het type compositie en de taak die moet worden uitgevoerd. Muziek met uiteenlopende kenmerken zal ook een verschillend effect hebben op de emotie en het fysiologisch gedrag, wat op zijn beurt de aandacht kan beïnvloeden.”

Lees Verder

Op een extreem competitieve werkvloer kan meer schadenfreude dan empathie heersen. Dat zegt een studie van wetenschappers aan de Universität Zürich, de Shanghai Jiao Tong University en de National University of Singapore. Werknemers die in een concurrentiële werkomgeving met tegenslag of tegenkanting moeten afrekenen, creëren immers meer mogelijkheden voor hun collega’s. Bovendien moet moet men volgens de onderzoekers vaststellen dat schadenfreude niet zelden ook een besmettelijk karakter heeft.

Om deze problemen te vermijden moet een concurrerende werkomgeving volgens de onderzoekers meer aandacht besteden aan de promotie van een inclusief arbeidsklimaat en teamvorming.

“De meeste werknemers kennen verhalen over een werknemer die het mikpunt van roddels of pesterijen is geweest,” benadrukt onderzoeksleider Jamie Gloor, professor economie aan de Universität Zürich. “Tot op heden suggereert het onderzoek dat bij collega’s hierop vooral blijken van empathie jegens de slachtoffers volgen. De daders zouden vooral met afkeuring moeten afrekenen. Deze conclusies lijken echter voorbij te gaan aan het complexe karakter van de sociale dynamiek van de werkvloer. In sommige gevallen blijkt immers weinig empathie en komt vooral schadenfreude – leedvermaak – aan de oppervlakte.”

“Schadenfreude werd al door filosofen zoals Aristoteles besproken,” zegt Gloor. “Het moderne organisatorische onderzoek heeft deze emotie echter grotendeels over het hoofd gezien. Hedendaagse organisatievormen bieden positieve sociale ervaringen, zoals kameraadschap en ondersteuning. Daarnaast bestaat echter ook een risico op concurrentie, jaloezie en spanningen. Deze negatieve dynamiek vergroot de kans dat sommigen baat hebben bij tegenspoed die collega’s moeten ervaren. Vooral onder dergelijke omstandigheden kan schadenfreude ontstaan en gedijen. In complexe en drukke omgevingen zoals een werkplek, is het individu vooral gericht op zijn eigen doelen en ambities,” betoogt de econome. “Leedvermaak zal vooral tot uiting komen tegen werknemers die in het bijzonder opvallen en benijd worden. Vaak hoopt men hierdoor de eigen kansen op beloningen – zoals bonussen en promoties – te kunnen vergroten.”

“De kans op schadenfreude vergroot nog wanneer er suggesties zijn dat het slachtoffer de negatieve behandeling heeft verdiend en op een of andere manier zelf verantwoordelijk is voor de tegenslag die hem heeft getroffen. Soms is er ook sprake van ambivalente schadenfreude. In dat geval kunnen gevoelens van schuld en schaamte voor het leedvermaak een tegengewicht vormen.”

De onderzoekers waarschuwen echter dat schadenfreude tot een cyclus van problematisch gedrag kan leiden. Het is volgens Gloor perfect denkbaar dat de slachtoffers niet langer hulp aangeboden zouden krijgen. Soms zouden ze zelfs een actieve uitsluiting moeten vrezen. De wetenschappers benadrukken nog dat leiders maatregelen moeten voorzien om het risico op schadenfreude te vermijden. Dan kan volgens hen door de promotie van gedeelde visie en teamgerichte projecten. “Bovendien is een eerlijk beleid noodzakelijk,” waarschuwt Gloor. “Op die manier moet het risico op eventuele jaloezie en wrok jegens stermedewerkers kunnen worden beperkt.”

Lees Verder

Ook drie decennia na de val van de Berlijnse Muur ligt het gemiddelde salaris van een werknemer in West-Duitsland nog altijd 40 procent hoger dan het loon van een collega in het voormalige Oost-Duitsland. Nochtans blijken in het oosten van het land nog altijd langere werkweken gepresteerd te worden. Dat blijkt uit een rapport van het Duitse Statistischen Bundesamtes.

De onderzoekers stelden vast dat werknemers in de westelijke regio’s van Duitsland vorig jaar een maandloon van gemiddeld 3.994 euro ontvingen. In de oostelijke gebieden dalen die inkomsten tot 3.150 euro.

“Wanneer men naar de gemiddelde brutolonen kijkt, komen de verschillen nog veel duidelijker naar voor,” zegt het rapport. “In de regio’s die tot de vroegere Deutsche Demokratische Republik (DDR) behoorden, blijft dat salaris onder de grens van de 19 euro. In het gebied van de voormalige Bundesrepublik Deutschland (BRD) liggen de brutolonen boven die grens.” In Hamburg wordt een gemiddeld uurloon van 24,13 euro opgetekend, tegenover 17,16 euro in Mecklenburg-Vorpommern. Dat is een verschil van meer dan 40 procent.

Ook in de lengte van de gemiddelde werkweek zijn er duidelijke verschillen. In het westen van Duitsland werken de arbeidsbevolking gemiddeld 35,6 uur per week. In het vroegere Oost-Duitsland loopt dat echter op tot 36,6 uur. De deelstaat Sachsen-Anhalt, de regio rond Maagdenburg, heeft de langste werkweek van het hele land. Daar moeten de werknemers gemiddeld 37 uren per week presteren. Aan het andere eind van het spectrum bevindt zich Bremen. Daar is de gemiddelde werkweek inmiddels ingekort tot 34,7 uur.

Volgens sommige economen zijn er verschillende factoren om die kloof te verklaren. Zij wijzen er onder meer op dat het oosten van het land nog altijd minder productief is dan het westen. “Bij de Duitse eenmaking bleek dat het oosten op het gebied van productiviteit tegenover het westen slechts een niveau van 40 procent haalde,” benadrukken zij. “Oost-Duitsland kon dat niveau weliswaar snel tot ongeveer 80 procent opvoeren, maar sinds het einde van de voorbije eeuw is die groei duidelijk gestagneerd. Ook nu bereikt geen enkele Oost-Duitse deelstaat het niveau van het Saarland, de minst productieve regio van West-Duitsland.”

Het probleem wordt vaak toegeschreven aan het ontbreken van grote industriële concerns. In het westen zorgen deze groepen voor een grote waardecreatie. Die marges zouden de kleinere bedrijven in het oosten onmogelijk kunnen evenaren. Het Duitse Instituts für Wirtschaftsforschung (IW) kan zich met die stellingen echter niet akkoord verklaren. “Ook wanneer de omvang van de bedrijven in rekening wordt gebracht, blijkt dat het oosten nog altijd minstens 20 procent minder productief is dan het westen,” zegt Reint Gropp, hoofd van het Instituts für Wirtschaftsforschung in Halle.

“De nieuwe tewerkstelling is vooral in de dienstensector gecreëerd,” betoogt Gropp. “Daarin staat het westen van Duitsland duidelijk veel verder dan de oostelijke regio’s. Dat is ook de verklaring waarom de kloof tussen west en oost vooral in de steden oploopt. Op het platteland creëert de dienstensector slechts weinig werkgelegenheid.”

Lees Verder