De Amerikaanse president Donald Trump heeft zijn dreiging herhaald om een tarief van 100 procent te heffen op alle films die niet in de Verenigde Staten zijn gemaakt. Volgens Trump zou de Amerikaanse filmindustrie door andere landen zijn gestolen. Hij stelde dat Californië zwaar getroffen is en dat de heffing dit langdurige probleem, dat dreigde nooit te zullen eindigen, zou oplossen.

In mei had de Amerikaanse president aangekondigd met leidende figuren uit de Amerikaanse filmwereld over zijn plan te spreken en het proces zou starten om de heffing door te voeren, zodat vermeden zou kunnen worden dat de Amerikaanse filmindustrie op bijzonder korte termijn ten onder zou gaan. Trump heeft echter ook nu geen deadline voor de invoering van de heffing aangekondigd. Ook is onduidelijk of de tarieven ook van toepassing zullen zijn op films die op streamingdiensten zoals Netflix worden aangeboden of op films in bioscopen. Ook over de precieze berekening van de tarieven is nog niets bekend.

Onder meer de Canadese Kamer van Koophandel heeft al zijn diepe bezorgdheid over de heffing geuit. Vele Amerikaanse productiemaatschappijen maken voor hun filmopnames immers gebruik van Canadese faciliteiten, technische ploegen en acteurs.

Catherine Fortin-LeFaivre, vice president internationale beleidsvorming bij de Canadese Kamer van Koophandel, waarschuwde daarbij echter ook dat de heffingen ook een negatieve impact zullen hebben op de Amerikaanse studio’s, die immers voor hun activiteiten in Canada met hogere kosten moeten afrekenen. “Bovendien dreigen de heffingen investeringen te belemmeren en het concurrentievoordeel dat onze landen samen hebben opgebouwd, te ondermijnen”, merkte ze nog op. “De heffingen zullen beide economieën verzwakken en duizenden banen in de middenklasse in gevaar brengen.”

Onduidelijk

Volgens Dan Coatsworth, analist bij het investeringsplatform AJ Bell, is het niet duidelijk op welke manier een dergelijke belasting zou worden aangepakt. “De heffingen worden doorgaans op goederen geheven”, beklemtoonde hij. “Bovendien worden filmmakers steeds meer aangetrokken door belastingvoordelen in andere delen van de wereld. De filmindustrie in Los Angeles heeft haar glans en allure verloren.”

Coatsworth benadrukte dat het moeilijk zou zijn om een definitie van een Amerikaanse film te formuleren. Een film kan immers in de Verenigde Staten worden opgenomen, maar met buitenlandse acteurs, regisseurs of financiering werken. “Het is dus moeilijk te begrijpen op welke manier Trump de heffing precies zou willen opleggen”, merkte de analist op. “Theoretisch kan een verplichte productie van films in de Verenigde Staten de kosten verhogen. Producenten zouden deze kosten doorberekenen aan de consument, wat de vraag naar streamingdiensten en bioscoopbezoekers kan schaden.”

Volgens Coatsworth nemen vele investeerders de dreiging niet ernstig. Verschillende recente grote films van Amerikaanse studio’s – waaronder Deadpool & Wolverine en Wicked – zijn buiten de Verenigde Staten opgenomen. Het onderzoeksbureau ProdPro wijst erop dat de Verenigde Staten, ondanks belangrijke uitdagingen, wereldwijd een belangrijk productiecentrum voor films blijft. Er wordt opgemerkt dat de Amerikaanse filmindustrie vorig jaar 14,54 miljard dollar productiekosten liet optekenen. Dat betekende tegenover 2022 een daling met 26 procent. Een stijging in de uitgaven werd onder meer geregistreerd in Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en het Verenigd Koninkrijk.

Meer over dit onderwerp:

• Krappe budgetten wegen op filmindustrie Hollywood
• Daniel Ek niet langer chief executive van Spotify
• YouTube TV blijft NBCUniversal aanbieden
• Character.AI verwijdert personages van Disney van chatbot-platform
• Staatsfonds Saoedi Arabië neemt controle over Electronic Arts
• Fusieverbod tussen grote Amerikaanse netwerken herbekeken
• Italiaanse Serie A wil meer inkomsten uit internationale mediarechten
• Rechtbank schrapt honderden ontslagen bij Voice of America
• YouTube betaalt 24,5 miljoen dollar voor schrappen account Trump
• Amerikaans voetbal wil snellere onderhandelingen over televisierechten

De bezoekersaantallen van de Tate Gallery in Londen hebben sinds 2019 een daling met meer dan een kwart laten registreren. Die terugval moet volgens Maria Balshaw, directeur van de Tate Gallery, in belangrijke mate worden toegeschreven aan een politieke en maatschappelijke onrust, die jonge Europeanen van Londense locaties weghoudt.

De Tate Gallery ervaart volgens Balshaw vooral moeite om jonge Europese bezoekers aan te trekken. “Dat fenomeen moet worden toegeschreven aan de impact van de brexit en de uitbraak van de covid-pandemie”, verduidelijkte de directeur. “Deze demografische verschuiving is een belangrijke oorzaak van de sterke terugloop in het aantal bezoekers.”

Balshaw zegt dat zowel de uitbraak van de covid-pandemie als het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie jongeren tussen de zestien en vierentwintig jaar weg houdt van het Tate Modern en het Tate Britain. “Cijfers van de Association of Leading Visitor Attractions (Alva) tonen aan dat Tate Modern en Tate Britain sinds 2019 samen 27 procent minder bezoekers aantrekken. Dat vertegenwoordigde een daling met 2,2 miljoen eenheden”, stipte Balshaw aan.

In vergelijking met andere culturele instellingen in Londen zijn de cijfers van Tate opvallend scherp. De National Portrait Gallery liet tijdens dezelfde periode slechts een daling met 3 procent opgetekend. Bij het British Museum was er sprake van een achteruitgang met 4 procent.

Balshaw wees op intern onderzoek waaruit blijkt dat het aantal binnenlandse bezoekers zich opnieuw op 95 procent bevindt van het niveau dat voor de uitbraak van de covid-pandemie werd opgetekend. Bij het internationale bezoek is er daarentegen slechts sprake van een herstel van 61 procent. “De cijfers spreken voor zich”, beklemtoonde Balshaw. “Het Tate Modern alleen al ontving tijdens het seizoen 2019-2020 nog 609.000 Europese bezoekers in de leeftijdsgroep tussen zestien en vierentwintig jaar. Tijdens het seizoen 2023-2024 bleek dat echter al teruggevallen tot 357.000 bezoekers.

Kritiek

“Er zijn een aantal duidelijke verklaringen voor het fenomeen”, benadrukte Balshaw. “Jongeren worden door de brexit, die hun mogelijkheden voor studies en werken in het Verenigd Koninkrijk sterk heeft beperkt, zwaar getroffen. Deze impact werd nog verergerd door de uitbraak van de covid-pandemie, die de organisatie van hun leven diepgaand heeft beïnvloed. Bovendien blijken jongeren over het algemeen ook minder vaak te reizen.”

“Critici van Tate en directeur Maria Balshaw stellen dat de teleurstellende bezoekersaantallen mede het gevolg zijn van een programmering die volgens hen teveel nadruk legt op thema’s zoals identiteit, kolonialisme en sociale rechtvaardigheid. Dergelijke onderwerpen hebben volgens deze critici een overdreven ideologisch of woke karakter. Sommigen stellen zelfs dat de gratis toegang heroverwogen moet worden, omdat de instelling volgens hen niet langer voldoende publiek aantrekt of rechtvaardigt.

Er zouden volgens waarnemers momenteel geen concrete plannen om specifiek jonge Europeanen aan te trekken, al heeft het instituut onlangs wel een reeks late openingsuren, die vaak een jonger publiek trekken, aangekondigd.

De Tate Gallery heeft recent aangekondigd door de financiële tekorten als gevolg van de pandemie, het personeelsbestand met 7 procent te moeten afslanken.

De Zweedse muziekdienst Spotify heeft tijdens het tweede kwartaal van dit jaar meer betalende abonnees binnengehaald dan verwacht, maar zag zich tegelijkertijd geconfronteerd met een onverwacht verlies. Het bedrijf eindigde het kwartaal met 276 miljoen betalende abonnees, tegenover 268 miljoen premium-gebruikers op het einde van het eerste kwartaal. Het aantal maandelijks actieve klanten groeide naar 696 miljoen gebruikers. Ook dat cijfer lag boven de algemene verwachting.

De groei overtrof de eigen prognoses van Spotify, dat had gerekend op 273 miljoen premium-abonnees en 689 miljoen maandelijkse actieve gebruikers. “In de eerste helft dit jaar groeide het netto aantal abonnees met meer dan 30 procent vergeleken met dezelfde periode vorig jaar,” merkte het bedrijf op. “De groei van het aantal maandelijkse actieve gebruikers werd breed gedragen, waarbij onder meer een toename kon worden opgemerkt in onder meer Latijns-Amerika, Europa en een aantal markten in de rest van de wereld.”

Toch wist Spotify – ondanks prijsverhogingen, kostenbesparingen en een strategische afbouw van exclusieve podcast-deals – de winstverwachtingen niet waar te maken. De winstvoorspellingen waren logisch, want Spotify had de jongste tijd immers verschillende maatregelen genomen om de winstgevendheid te verbeteren.

Onder meer verhoogde het bedrijf de prijzen van zijn abonnementen werd in een aantal kosten, zoals personeelsuitgaven, gesneden. Daarnaast veranderde Spotify ook zijn strategie rond podcasts. Eerder had het bedrijf belangrijke investeringen gedaan in exclusieve deals met bekende podcasters, maar nu wordt vaker voor niet-exclusieve samenwerkingen gekozen. Dit betekent dat populaire podcasts nog wel op Spotify kunnen worden beluisterd, maar daarover geen exclusieve rechten meer worden afgesproken. Dit bespaart Spotify veel geld, zonder veel luisteraars te verliezen.

Toch bleken die inspanningen deze keer niet genoeg om een kwartaalwinst te realiseren. Ondanks alle maatregelen om het rendement te verbeteren, sloot Spotify het kwartaal af met een verlies van 86 miljoen euro, tegenover een winst van 274 miljoen euro tijdens dezelfde periode vorig jaar. De verliezen zijn vooral toe te schrijven aan een stijging van de operationele kosten met 8 procent tot 914 miljoen euro. Deze kostenstijging omvat onder meer hogere uitgaven voor personeel, professionele diensten en marketing. 

Aandelenkoers

Daarnaast is er ook de impact een minder bekende maar opvallende factor. Daarbij wordt verwezen naar werkgeverslasten – zoals sociale premies en loonheffingen – die in sommige landen automatisch oplopen wanneer de aandelenkoers van een bedrijf stijgt. Omdat het aandeel Spotify onlangs sterk is gestegen, moest het bedrijf dus ook over personeelsbeloningen, zoals aandelenopties, meer sociale lasten betalen. Dit betekent eigenlijk dat Spotify door zijn eigen succes op de beurs financieel werd getroffen.

Het aandeel bereikte recent nog een recordhoogte van 785 dollar, waarmee de marktwaarde van Spotify op ongeveer 160 miljard dollar uitkwam. Die stijging leidde echter ook tot hogere sociale lasten, waardoor het bedrijfsresultaat onder druk kwam.

De totale omzet van Spotify steeg met 10 procent naar 4,19 miljard euro, gedreven door een groei van 12 procent in de premium-inkomsten. Daartegenover stond een lichte daling in advertentie-inkomsten, een segment dat door Spotify als een groeikans wordt gezien.

Daniel Ek, chief executive van Spotify, liet zich optimistisch uit over de vooruitzichten van het bedrijf. “Mensen komen naar Spotify en blijven ook trouw aan het platform”, benadrukte hij. “Door zijn constante vernieuwing creëert Spotify steeds meer waarde voor de nagenoeg 700 miljoen mensen die op het platform actief zijn. Die waarde trekt niet alleen nieuwe gebruikers aan, maar bezorgt bovendien de hele sector – van muziek en podcasts tot luisterboeken – een stimulans.”

Spotify verwacht op het einde van het derde kwartaal van dit jaar 710 miljoen maandelijkse actieve gebruikers te zullen hebben. Het platform zou dan ook kunnen rekenen op 281 betalende abonnees.

De veilingverkopen bij Sotheby’s, Christie’s en Phillips hebben tijdens de eerste zes maanden van dit jaar een gezamenlijk gedrag van 3,98 miljard dollar opgeleverd. Dat betekende een saling met 6 procent in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Dit blijkt uit cijfers van het gespecialiseerde onderzoeksbureau ArtTactic.

De veilingverkopen tijdens de eerste helft van het jaar vertegenwoordigden het laagste bedrag in minstens tien jaar, wanneer er met de uitbraak van de covid-epidemie in 2022 geen rekening wordt gehouden. Maar ook tegenover dat jaar is er sprake van een daling met 44 procent. Vorig jaar vielen de inkomsten met 26 procent terug, nadat ook het jaar voordien al een achteruitgang met 19 procent was genoteerd. De categorie naoorlogse en hedendaagse kunst – tijdens de voorbije decennia de belangrijkste motor van de groei op kunstveilingen – daalde tijdens de eerste helft van dit jaar met 19 procent.

“Blijvende zorgen over de wereldwijde economische groei, een aanhoudende inflatie en de toenemende geopolitieke spanningen drukken op het vertrouwen en bezorgdheid over een voorzichtiger investeringsklimaat”, benadrukt ArtTactic. “Deze factoren zullen waarschijnlijk het momentum van de markt in de tweede helft van het jaar blijven belemmeren, terwijl de sector zich probeert aan te passen aan een nog steeds onzekere wereldwijde situatie.”

Toch zijn die aanhoudende zorgen niet zichtbaar in andere delen van de vermogenseconomie. Het vermogen van de rijksten is immers tot een recordhoogte gestegen. De top 10 procent van Amerikanen heeft sinds de coronapandemie 37 biljoen dollar aan vermogen toegevoegd. Dat betekent een stijging van 45 procent. De aandelenmarkten stegen in zowel 2023 als 2024 met meer dan 20 procent en zitten ook in 2025 opnieuw in de lift. De huizenprijzen en bedrijfswaarderingen zijn eveneens fors gestegen, waardoor het persoonlijke vermogen verder wordt vergroot.

Uit studies blijkt dat de kunstprijzen en het financieel vermogen al meer dan driehonderd jaar sterk aan elkeaar zijn gecorreleerd. “De vraag naar kunst stijgt mee met het vermogen van de kunstverzamelaars”, beklemtoont William Goetzmann, professor financiën en management aan de University of Yale. “Maar deze correlatie blijkt nu doorbroken. Hoewel het persoonlijke vermogen tot een recordhoogte is gestegen, wordt de kunstmarkt met een dalende interesse geconfronteerd.”

Goetzmann noemt twee mogelijke verklaringen voor deze afwijking. De dip in de kunstmarkt kan mogelijk tijdelijk zijn, zodat op korte termijn een herstel worden vastgesteld. Anderzijds kan volgens Goetzmann echter ook niet worden uitgesloten dat de kunstmarkt een meer structurele verandering ondergaat. “De vraag is of er een fundamentele afwijking is van de sociale norm waarin de superrijken op het hoogste niveau en tegen de hoogste prijzen kunst verzamelen,” zegt hij. “Daarover kan nog een uitsluitsel worden gegeven.”

Generatieverschuiving

Die mogelijke afwijking zou kunnen voortkomen uit een generatieverschuiving in het vermogensbezit. Decennialang werd de kunstmarkt grotendeels aangedreven door babyboomers, die grote kunstcollecties opbouwden naarmate hun rijkdom tijdens de twee laatste decennia van de voorbije eeuw en het eerste decennium van deze eeuw aangroeid. Een groot deel van die verzamelaars koopt nu minder of verkleint zijn collectie. Steeds vaker laten deze verzamelaar grote collecties na aan erfgenamen, die echter vaak de kunstwerken willen houden. Dit leidt tot een toename van het aanbod op de markt.

Tegelijkertijd is er een nieuwe generatie rijken — millennials en Generation Z — die is opgegroeid in een meer digitale wereld en mogelijk minder interesse heeft in schilderijen van kunstenaars uit de twintigste eeuw. Met een vermogen van meer dan 100 biljoen dollar dat naar verwachting van de babyboomers naar de volgende generatie overgaat, kan de kunstmarkt volgens een aantal experts mogelijk tekenen vertonen van een structurele verandering of zelfs een existentiële crisis.

De veilinghuizen proberen zich aan te passen met meer online verkopen, luxeproducten en voordeligere objecten. De veilingverkopen in de luxecategorie – waaronder sieraden, handtassen, wijn, horloges en sportmemorabilia – zijn volgens de studie van ArtTactic tijdens de eerste helft van dit jaar met 1 procent gestegen, terwijl de kunstverkopen daalden.

Vooral sieraden doen het goed onder jonge, vrouwelijke verzamelaars, nu steeds meer vermogen in handen komt van vrouwen. De verkoop van juwelen steeg tijdens de eerste helft met 68 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar. Ook online veilingen winnen snel terrein ten opzichte van fysieke veilingen, omdat jongere verzamelaars liever via hun telefoon bieden.

Jongere verzamelaars zorgen voor een sterke vraag naar verzamelobjecten onder de grens van 100.000 dollar, waarbij de grootste concurrentie blijkt bij werken onder de grens van 50.000 dollar. De opbrengsten van topsegment van de kunstmarkt, met kavels boven het niveau van 10 miljoen dollar, daalde vorig jaar met 39 procent, terwijl de verkoop van werken onder de 5.000 dollar juist met 13 procent toenam.

Bonnie Brennan, chief executive van Christie’s, wees erop dat dit jaar 80 procent van de biedingen online werd gedaan, terwijl Generation Z en de millinnials bijna een derde van de winnende biedingen voor hun rekening namen. “Wij zijn zeer relevant voor de jongere generaties,” zei Brennan. “Dat is cruciaal voor het voortbestaan van ons bedrijf in de toekomst.”

De Franse elektronische muziek – ook onder de naam French Touch bekend – moet officieel in het werelderfgoed van de United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (Unesco) worden opgenomen. Frankrijk heeft immers een belangrijke bijdrage geleverd aan de opbouw van het genre. Dat heeft de Franse president Emmanuel Macron in een interview met het radiostation Fréquence Gaie gezegd.

Macron verwees in het gesprek met Fréquence Gaie naar baanbrekend werk van artiesten zoals Daft Punk, Justice, Air, Cassius, Phoenix, Étienne de Crécy, M83 en Alan Braxe.

Het immaterieel cultureel erfgoed van de Unesco is gericht op de erkenning en bescherming praktijken, representaties, uitingen, kennis en vaardigheden als onderdeel van het cultureel erfgoed. In het verleden werd de erkenning onder meer al toegewezen aan muziekgenres zoals de Jamaicaanse reggae, de Mexicaanse mariachi en de Cubaanse rumba. 

De Berlijnse techno werd in 2023 al aan het immateriële culturele werelderfgoed toegevoegd. “De Berlijnse techno is een vorm van elektronische dansmuziek die sinds de tweede helft van de jaren tachtig van de voorbije eeuw zijn stempel op grote delen van Duitse metropool heeft gedrukt”, werd daarbij opgemerkt. 

In het gesprek met Fréquence Gaie suggereerde de Franse president dat ook de Franse elektronische muziek aan de lijst zou moeten worden toegevoegd. Hij wees er daarbij op een grote fan te zijn van Duitsland, maar voegde eraan toe op het gebied van elektronische muziek van niemand les te hoeven nemen. “Frankrijk is de echte uitvinder van de elektro”, betoogde de Franse president.

Internationaal succes

De French Touch heeft internationaal enorm veel succes gehad en heeft bijgedragen aan de geloofwaardigheid van de Europese elektronische muziek. De muziek spreidde zich uit over een breed amalgaam genres, met onder meer house, dance, electro en oldschool disco tot jazz. De populariteit van de French Touch is sinds zijn hoogtepunt in de jaren negentig van de voorbije eeuw en het begin van deze eeuw weliswaar enigszins gedaald, maar de muziek kan nog steeds op veel bijval rekenen. 

Frankrijk heeft al een groot aantal culturele gebruiken op de erfgoedlijst van de Unesco geplaatst. Dat geldt onder meer voor parfums van Grasse, de gwoka-muziek uit Guadeloupe en de maloya-zang uit La Réunion. In 2022 werd ook de baguette in het immateriële erfgoed van de Unesco opgenomen.

Een van de grote boegbeelden van de French Touch is ongetwijfeld de groep Daft Punk, die in 1993 in Parijs door Thomas Bangalter en Guy-Manuel de Homem-Christo werd opgericht. Hun mix van house, funk, techno, synthpop en disco maakte van Daft Punk wereldsterren, met albums zoals Homework (1997) en Discovery (2001), die als tijdloze klassiekers in de dancemuziek worden beschouwd. In 2013 bracht Daft Punk met Random Access Memories, die ook de grote hitsingle Get Lucky bevatte, een laatste album uit. In februari 2021 kondigde Daft Punk zijn officiële split aan.

Italië moet opnieuw een belangrijk centrum van de internationale filmindustrie worden. Dat heeft het Italiaanse filmbedrijf Cinecitta gezegd naar aanleiding van de lancering van een nieuw vijfjarenplan, gesteund door het Post Covid Recovery Fund van de Europese Unie. Het plan van Cinecitta omvat de bouw van nieuwe hightech studio’s, terwijl de productiecapaciteit tegen volgend jaar met 60 procent zou moeten worden opgedreven.

Cinecitta is eigenaar van de grootste filmstudio van Europa. Het bedrijf zegt in de wereldwijde filmindustrie opnieuw een leidende functie te willen verwerven. “Cinecitta moet een fabriek zijn die op volle capaciteit draait, met uitmuntendheid als minimumnorm”, betoogde Manuela Cacciamani, chief executive van de Italiaanse filmstudio, naar aanleiding van de voorstelling van het vijfjarenplan. Cinecitta zegt daarbij ernaar te streven om Italië weer op de kaart te zetten als een internationaal centrum van de wereldwijde filmindustrie, ondanks de dreiging van invoerrechten op buitenlandse producties in de Verenigde Staten worden geïmporteerd.

Cinecitta werd in 1937 opgericht onder het fascistische bewind van Benito Mussolini en heeft sindsdien meer dan drieduizend films geproduceerd, met onder meer wereldberoemde regisseurs zoals Martin Scorsese, Federico Fellini en Francis Ford Coppola.

Het bedrijf wil in 2029 een omzet realiseren van 51,9 miljoen euro. Dat is bijna een verdubbeling van de inkomsten die vorig jaar werden gerealiseerd. Cinecitta wil in 2029 bovendien een nettowinst van 4,3 miljoen euro laten optekenen. Het voorbije jaar moest nog een verlies van 11,6 miljoen euro worden gemeld.

Teloorgang tegengaan

De Amerikaanse president Donald Trump heeft aangekondigd een invoerheffing van 100 procent te zullen opleggen op elke film die buiten de Verenigde Staten wordt geproduceerd en die in Amerikaanse bioscopen wordt vertoond. Op die manier wil hij naar eigen zeggen de teloorgang van Hollywood, het traditionele centrum van de Amerikaanse filmindustrie, tegengaan. Over de praktische invulling van de eventuele maatregel werden nog geen details bekendgemaakt.

De voorgestelde invoerheffingen dreigen volgens experts de huidige structuur van de filmindustrie – waarin grote Amerikaanse producties afhankelijk zijn van de diensten van studio’s over de hele wereld die expertise, lagere kosten en indrukwekkende decors kunnen leveren – te verstoren. Cacciamani benadrukte dat Cinecitta de ontwikkelingen rond de dreiging met Amerikaanse importheffingen met de grootste zorgvuldigheid in de gaten hield. “De hoop is dat twee historische filmmachten wereldwijd – Italië en de Verenigde Staten – die zoveel aan elkaar te danken hebben, zullen blijven samenwerken”, zei Cacciamani.

Italië biedt voor filmproducties een belastingvermindering van maximaal 40 procent. “Daarmee heeft Italië binnen de filmsector één van de meest concurrerende fiscale kaders van de wereld”, benadrukte Cacciamani. “Dit heeft ertoe bijgedragen dat Cinecitta vorig jaar – onder meer met de producties Emilia Perez en Conclave – vorig jaar enkele internationale successen heeft kunnen boeken.”

Dit jaar wordt bij Cinecitta onder meer The Resurrection of the Christ van Mel Gibson opgenomen. Gibson is door Donald Trump als speciaal ambassadeur, samen met onder meer de acteurs Jon Voight en Sylvester Stallone, voor de Amerikaanse filmsector aangesteld. Deze speciale ambassadeurs hebben de opdracht gekregen om de Amerikaanse filmindustrie te redden. Films van Mel Gibson die in Italië worden geproduceerd, zouden aan de dreigende importheffingen worden voorgesteld.

Verzamelaars bestempelen kunst als een veilige haven in een onzekere wereld. Dat heeft Bonnie Brennan, chief executive van het internationale veilinghuis Christie’s, gezegd in een interview met Inside Wealth. Brennan belooft dan ook van een herstel van de kunstverkoop. Dit zou een welkome ommekeer zijn voor een wereldwijde kunstmarkt die al twee jaar verval vertoont.

Christie’s, Sotheby’s en Phillips bieden momenteel samen 295 kunstwerken aan op veilingen met een geschatte waarde van minstens 952 miljoen dollar. Dit zou een stijging met 2 procent betekenen ten opzichte van de totale opbrengsten die veilingen tijdens de lente van vorig jaar werden opgetekend. Handelaren en kunstadviseurs zeggen dat het uiteindelijke bedrag waarschijnlijk boven de 1,1 miljard dollar zal uitkomen.

Ondanks sterke aandelenmarkten de voorbije twee jaar hebben hogere rentetarieven en inflatieangst de prijzen en verkopen van kunst onder druk gezet. De veilinghuizen en handelaren wijten dit aan het aanbod. “Er zijn simpelweg geen grote veilingen – zoals de collecties van Paul Allen of Macklowe van voorgaande jaren – geweest om bieders te trekken”, werpen experts op. “Verkopers houden bovendien hun topstukken vast totdat de prijzen weer aantrekken.”

Anderen zeggen dat de economische zwakte in China, de oorlog in Oekraïne en de economische malaise in Europa vele grote verzamelaars terughoudend is om voor kunstwerken veel geld te betalen. De huidige onzekerheid over invoerheffingen en de angst voor een recessie kunnen ertoe leiden dat verzamelaars hun grote aankopen verder uitstellen. 

“Ik denk echter dat kunst altijd een plek is waar mensen terugkomen voor een bron van vrede, rust en stabiliteit”, werpt Bonnie Brennan op in het interview met Inside Wealth. “We hebben dit seizoen veel belangstelling gezien, omdat kunst enigszins een ontsnapping biedt.”

“De voorbije weken waren economisch een ware rollercoaster”, vervolgt Brennan. “De kunstmarkt gedijt op stabiliteit. Dit zijn dus tijden waarin we proberen te navigeren en onze klanten zekerheid te bieden. Het werkt alvast in ons voordeel dat mensen in tijden van volatiliteit naar tastbare goederen kijken. Dat kan men nu terugvinden in de goudprijzen. Dit was in 2009 ook het geval met de verkoop van de collectie van Pierre Berge en Yves Saint Laurent, die destijds de grootste opbrengst uit de geschiedenis opleverde. De verkoop vond in februari 2009 plaats. Dat was voor de markt een vreselijke periode.”

“Vandaag hebben we bovendien vertrouwen in het geweldige materiaal – nieuwe werken aan een goede prijs – dat wordt aangeboden. De markt heeft duidelijk gemaakt hierop te hebben gewacht. We hopen dat er een vlucht naar kwaliteit komt die ook in het verleden kon worden opgemerkt.”

Brennan erkent dat de kunstmarkt gevoelig is voor de evolutie op de aandelenmarkten. “Het zou onjuist zijn om iets anders te beweren, maar we zien geen rechtstreeks verband”, beklemtoont de chief executive van Christie’s. “We bestuderen de markten en de geschiedenis van de interactie tussen de markten. Gezien de volatiliteit op de financiële markten voelen veel mensen zich veiliger bij het kopen van hoogwaardige blue-chip kunst. Deze werken vormen hen een veiliger plek om geld te investeren.”

“Daarom voelen we ons nu bijzonder zelfverzekerd, vooral omdat we zulke geweldige blue-chip werken kunnen aanbieden. De wereldwijde verkopen die we hebben gehad, zelfs sinds de aankondiging van de Amerikaanse invoerheffingen begin april, bieden hoop dat de vraag op een hoog niveau zal blijven indien we de pijplijn kunnen blijven vullen met een groot aanbod.”

“Er is dit jaar sprake van een bijzonder sterk aanbod”, merkt Brennan nog op. “Dat was vorig jaar niet altijd het geval. We hebben geen probleem met de vraag. Het is steeds belangrijk geweest om werk aan te bieden dat door het wereldwijd publiek van Christie’s wordt gegeerd. Januari was op dat vlak een geweldige periode. Het was voor Christie’s tijdens die maand drukker dan dezelfde periodes de voorbije tien jaar. De veilingen in Londen en Hongkong in maart en Parijs in april zorgden voor een ware opwinding.”

Volgende generaties

Brennan geeft ook aan dat Christie’s aan de volgende generaties verzamelaars moet denken. “We moeten de volgende generatie verzamelaars opbouwen om ons bedrijf draaiende te houden”, voert de chief executive aan. “Christie’s bestaat ??al 250 jaar, maar we moeten onze toekomst veiligstellen door ervoor te zorgen dat we in de geest van de jongeren relevant zijn.”

Die volgende generaties verzamelaars moeten volgens Brennan met een aangepast aanbod worden benaderd. “Kunst uit de 21ste eeuw is daarvan een voorbeeld”, werpt Brennan op. “We zijn die categorie een aantal jaren geleden gestart om de stemmen van jongere kunstenaars, kunstenaars van kleur, ondervertegenwoordigde kunstenaars en vrouwelijke kunstenaars in de schijnwerpers te plaatsen.”

“Jongeren willen technologie”, merkt Brennan daarbij op. “Deze groep is digitaal geboren. Deze klanten willen niet praten of telefoneren, maar willen alles gemakkelijk en soepel – met hun telefoon – aanpakken. Deze generatie wil online op kunst bieden. Dus gebeurden 80 procent van onze biedingen vorig jaar met online tools. We moeten jongeren met digitale kunst aantrekken en vervolgens met meer traditioneel werk in contact brengen. Betaalbare werken van onder meer Liechtenstein of Warhol kunnen aan jongeren aangeboden worden als een alternatief voor een ring of een horloge. Dit zijn de zaden die de toekomstige verzamelaar creëren.”

Momenteel bloeit de kunstmarkt volgens Brennan vooral in Noord-Amerika. “Bijna de helft van onze omzet komt uit de Verenigde Staten”, merkt ze op. “Maar we moeten ons op Azië blijven richten. Azië vertegenwoordigt meestal tussen 20 procent en 30 procent van onze omzet. Ik denk dat we mogelijk meer activiteit vanuit Europa zullen zien vanwege de sterke euro en het pond ten opzichte van de dollar.”

Brennan merkt nog op dat muziekinstrumenten een opmerkelijke interesse van verzamelaars genieten. “Er bestaat een duidelijke passie voor gitaren”, benadrukt ze. “Verkopen van instrumenten van beroemde muzikanten – zoals Jeff Beck, David Gilmour of Mark Knopfler – hebben ons een nieuw koperspubliek opgeleverd. Beroemdheden oefenen op verzamelaars al langer een grote aantrekkingskracht uit.”

Meer over dit onderwerp:

• Verkoop decoratieve kunst vorig jaar met 42 procent gedaald
• Rusland overtreedt ethische codes International Council of Museums
• Curator volgende Biënnale van Venetië overleden
• Kunstwereld belangrijk mikpunt voor aanvallen van Donald Trump
• Horlogemakers zijn aan een onverwachte comeback bezig
• Art Basel meldt sterke interesse in betaalbare kunst
• Nieuwe kopers zorgen voor transformatie kunstmarkt
• Nieuwe opgravingen op archeologische site van Pompeï
• Media hebben aanzienlijke impact op markt luxehorloges
• Maakte Andy Warhol misbruik van zijn superhelden?

De Verenigde Staten moeten een invoerheffing van 100 procent opleggen aan bioscoopfilms die uit het buitenland worden geïmporteerd. Dat heeft de Amerikaanse president Donald Trump aangekondigd. De ingreep moet volgens Trump de Amerikaanse filmindustrie nieuw leven inblazen. Maar de sector had daarbij zelf op een andere ondersteuning gerekend.

Donald Trump heeft aangekondigd dat hij een invoerheffing van 100 procent zal opleggen aan alle films die in het buitenland worden geproduceerd en op de Amerikaanse markt worden aangeboden. Daarmee breidt de Amerikaanse president zijn handelsoorlog naar de bioscoopsector uit om naar eigen zeggen een snelle dood van de entertainmentindustrie in Hollywood te voorkomen.

De Amerikaanse filmindustrie wordt volgens Trump met een dreigende teloorgang geconfronteerd. “Andere landen bieden allerlei stimuleringsmaatregelen om onze filmmakers en studio’s uit de Verenigde Staten weg te lokken”, benadrukte de Amerikaanse president op zijn digitale platform Truth Social. “Hollywood en vele andere gebieden in de Verenigde Staten worden hierdoor verwoest.”

De filmindustrie uit Los Angeles heeft de voorbije jaren een toenemende concurrentie opgemerkt van andere Amerikaanse staten en landen zoals Canada en het Verenigd Koninkrijk, die immers met diverse incentives filmmakers probeerden aan te moedigen producties in hun territorium op te zetten. 

Gavin Newsom, de democratische gouverneur van Californië, had voorgesteld om de filmproductie in de Amerikaanse staat met belastingvoordelen te ondersteunen. Trump overweegt in plaats daarvan naar invoerheffingen te grijpen om de internationale concurrentie te dwarsbomen. Trump benadrukte dat hij het Amerikaanse ministerie van handel en de Amerikaanse handelsvertegenwoordiger zou machtigen om onmiddellijk te beginnen met de introductie van een heffing van 100 procent op alle films die in het buitenland worden geproduceerd.

Trump benadrukte daarbij opnieuw films te willen die in de Verenigde Staten worden gemaakt. Hoewel de Amerikaanse president de ingrijpende heffingen op de invoer van een breed scala aan producten die in het land worden ingevoerd tot de maand juli heeft opgeschort – waardoor zijn ambtenaren de tijd krijgen om te proberen met landen over de hele wereld handelsovereenkomsten te sluiten – heeft hij de invoerbelastingen op een aantal specifieke sectoren, zoals de automobielindustrie en farmaceutische producten, gehandhaafd. Over de specifieke heffingen voor de filmindustrie was nog geen duidelijkheid gecreëerd.

Belastingvoordelen

Ook in de filmindustrie zelf proberen acteurs en leidinggevenden de filmproductie opnieuw naar de Verenigde Staten te brengen. Er wordt al jaren aan het beleid naar incentives gevraagd om de uittocht van de productie van films naar andere landen te stoppen. Maar daarbij werd niet voor de introductie van invoerrechten voor buitenlandse productie gepleit, maar werd wel gevraagd om aan lokale projecten belastingvoordelen toe te kennen.

“Het is niet duidelijk op welke manier een heffing zou kunnen worden toegepast op intellectueel eigendom zonder een specifieke geldwaarde”, voerden managers in de entertainmentindustrie aan. “Bovendien moet gevreesd worden dat vergeldingsmaatregelen onze belangen in het buitenland – waar films met een aanzienlijk budget vaak het grootste deel van hun inkomsten genereren – zouden schaden.”

Acteurs en crewleden zien hun kansen op werk in de Verenigde Staten al jaren slinken omdat andere landen royale belastingvoordelen bieden en lagere arbeidskosten hebben, wat vele studio’s motiveert om een delocalisatie te overwegen. De meest succesvolle film van dit jaar – A Minecraft Movie – werd in Canada opgenomen. Het nieuwe vervolg op Mission Impossible werd volledig in het Verenigd Koninkrijk en op andere buitenlandse locaties volledig opgenomen.

Gedurende het grootste deel van de twintigste eeuw werden Amerikaanse films vooral opgenomen in Los Angeles, waar eeuwenoude studio’s en nieuwe streamingbedrijven nog steeds gevestigd zijn. Maar de voorbije decennia hebben royale belastingvoordelen de bedrijven uit de sector gemotiveerd om te filmen waar de kosten het laagst zijn.

Landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Canada subsidiëren in feite elke uitgave die wordt gedaan voor het inhuren van cast en crew, het huren van podia en het uitvoeren van visuele effecten. Vooral Londen is voor Hollywood-producties – dankzij de belastingvoordelen, een uitgebreide infrastructuur, Engelstalige crews – een bloeiend centrum geworden. Onder meer de Marvel Studios, eigendom van Disney, neemt daar twee sequels uit de reeks Avengers op. Een groeiend aantal films wordt ook in regio’s zoals Oost-Europa, waar op lagere personeelskosten beroep kan worden gedaan, opgenomen.

Het bedrag dat vorig jaar in de Verenigde Staten aan filmproducties en televisieprogramma’s met budgetten van meer dan 40 miljoen dollar werd uitgegeven, daalde volgens het onderzoeksbureau ProdPro met 26 procent ten opzichte van twee jaar voordien. Tegelijkertijd liet de markt in het Verenigd Koninkrijk en Canada een stijging optekenen, hoewel geen van beide landen de Verenigde Staten heeft ingehaald.

Verschillende Amerikaanse staten bieden ondertussen hun eigen belastingvoordelen voor filmproducties. Een daarvan is Georgia, waar de onlangs uitgebrachte film Thunderbolts van Marvel werd opgenomen. Als gevolg hiervan daalde het aantal dagen dat films, televisieseries en reclames in Los Angeles werden opgenomen in het eerste kwartaal van dit jaar met 22,4 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Inmiddels heeft acteur Jon Voight gezegd te werken aan talloze plannen om de Amerikaanse filmproductie te stimuleren, hoewel hij weigerde details te geven. Voight werd door in januari door Trump tot speciaal ambassadeur in Hollywood benoemd. Hij voegde eraan toe met de Amerikaanse president te bespreken op welke manier de activiteit in Hollywood het best kan worden gestimuleerd.

Schadelijk voor Verenigde Staten

Verscheidene analisten waarschuwden dat Amerikaanse heffingen op films die in het buitenland worden gemaakt, verwoestend zouden kunnen zijn voor grote Hollywood-productiecentra in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Maar tegelijkertijd wordt opgemerkt dat ook de Amerikaanse filmindustrie en de Amerikaanse bioscoopketens hard zouden worden getroffen, waarbij studio’s waarschijnlijk veel hogere kosten zullen moeten dragen en consumenten te maken kunnen krijgen met hogere ticketprijzen.

Analisten hadden echter ook vragen over de manier waarop de heffingen in de praktijk zou kunnen werken, aangezien films nu vaak wereldwijd op streaming-platforms worden gedistribueerd en geen fysiek product zijn dat de grens overgaat wanneer ze in Amerikaanse bioscopen worden vertoond. De analisten benadrukten tevens dat vrije handel voor de wereldwijde filmindustrie enorm economisch belangrijk is voor de Verenigde Staten, waar arbeid en faciliteiten duurder zijn. “Aangezien het meeste geld buiten de Verenigde Staten wordt verdiend, zouden wederzijdse tarieven enorm schadelijk zijn”, waarschuwden ze.

“De sector van de Amerikaanse film en televisie genereerde twee jaar geleden een handelsoverschot van 15,3 miljard dollar op een export van 22,6 procent”, benadrukte de Motion Picture Association. “De industrie heeft een groter handelsoverschot dat de telecommunicatie, het transport, de gezondheidszorg en de verzekeringssector.”

Toch hebben de Verenigde Staten de voorbije twee decennia in een wereldwijde strijd met landen in Europa en Azië terrein verloren om filmmakers aan te trekken met royale belastingvoordelen die een ??deel van de productiekosten kunnen compenseren. Het voorbije jaar daalde de productie in Groot-Los Angeles met 5,6 procent. Alleen in 2020 werden er nog minder opnames gemaakt. Toen werd de sector echter getroffen door de wereldwijde covid-pandemie.

In het Verenigd Koninkrijk kon de productie vorig jaar daarentegen een stijging met een derde tot 5,6 miljard pond melden. Daarbij was bijna twee derde van de totale uitgaven aan Britse filmproducties van vijf grote Amerikaanse studies en drie grote Amerikaanse streaming-platforms – Netflix, Apple en Amazon – afkomstig. Californië biedt de productie van films en televisie zelf een belastingvoordeel van 330 miljoen dollar per jaar. Gavin Newsom, gouverneur van Californië, wil dat bedrag echter tot 750 miljoen dollar per jaar uitbreiden.

Meer over dit onderwerp:

• Whoopy Goldberg hekelt invoerheffingen van Donald Trump
• Vakbond Teamsters achter Trump over heffingen voor buitenlandse films
• Britse filmindustrie noemt invoerheffingen Trump onwerkbaar
• Trump zwakt verklaringen over invoerheffingen op buitenlandse films af
• Hollywood rekent op levenslijn van Amerikaanse regering
• Internationale inkomsten Netflix vorig jaar 11 procent gestegen
• Reclame-inkomsten YouTube met 10,3 procent gestegen
• Filmwereld hoopt met blockbusters op recordzomer
• Californië stelt 7,5 miljard dollar subsidies voor filmindustrie voor
• Bioscoopeigenaar Cinemax boekt 39 miljoen dollar kwartaalverlies

De kunstmarkt maakt een periode van transitie door. Handelaars blijken niet duidelijk te weten op welke manier ze aan de behoeften van nieuwe verzamelaars moeten voldoen. Dat blijkt uit een rapport van de online kunstmarktplaats Artsy, gebaseerd op een enquête bij nagenoeg vierhonderd galeriehouders en kunsthandelaren in zestig landen en twaalfhonderd verzamelaars die het voorbije jaar minstens één kunstwerk hebben gekocht. Indien 2024 voor de kunstmarkt het jaar van de afrekening was, lijkt volgens de onderzoekers 2025 een jaar met een gemengde boodschap te worden.

Uit het onderzoek bleek dat meer dan 75 procent van de ondervraagden de economische onzekerheid als een grote uitdaging bestempelde, terwijl 60 procent zich zorgen maakte over het veranderend gedrag van de verzamelaars en een dalende vraag. “Maar hoewel galeriehouders aangeven jongere en beginnende verzamelaars te willen aantrekken, wijzen hun tactieken op een gebrek aan uitvoering of misschien wel betrokkenheid”, werpt Artsy op.

Het rapport maakt duidelijk dat 43 procent van de ondervraagden aangaf dit jaar meer te willen investeren in online verkoop, maar slechts 19 procent omschrijft zichzelf als koploper in de adoptie van nieuwe technologie. Meer dan de helft van de respondenten erkende vorig jaar geen verbeteringen in transparantie te hebben doorgevoerd. 

De enquête bracht tevens aan het licht dat bijna 60 procent van de verzamelaars het voorbije jaar online kunst heeft gekocht, waarbij 73 procent aangaf evenveel of meer te hebben gekocht in vergelijking met het jaar voordien. Onder jongere verzamelaars – onder de leeftijdsgrens van 37 jaar – blijkt online kopen zelfs nog gebruikelijker. In deze categorie getuigde 71 procent een online aankoop te hebben gedaan, terwijl 80 procent zijn online uitgaven tegenover het jaar voordien op hetzelfde niveau hield of verhoogde. Toch vermeldt slechts 44 procent van de galeriehouders prijzen voor alle beschikbare werken op hun websites, terwijl 25 procent nog steeds vereist dat potentiële kopers naar de prijs informeren.

Artsy concludeert dat verzamelaars meer dan ooit online kunst aankopen, maar voegt eraan toe dat veel galeriehouders het internet nog steeds als een showroom en een educatieve ruimte beschouwen, maar niet als een transparante en transactionele marktplaats gebruiken. “Maar zelfs hier zijn er barsten te bekennen”, zegt Artsy. “Vastgesteld werd dat 46 procent van de verzamelaars aangeeft educatieve content van de galerijen – zij het kunstgeschiedenis, technieken of marktcontext – te waarderen. Toch zegt slechts 15 procent van de galerijen dat dit soort interactie tot de ervaringen behoort waarop verzamelaars het meest positief reageren.”

“De prijs blijft een ander punt van wrijving”, merkt Artsy nog op. “Er moest worden vastgesteld dat 78 procent van de verzamelaars zegt te hebben geaarzeld om een ??kunstwerk te kopen omdat de vraagprijs hun budget zou overschrijden. Bovendien heeft 52 procent van de transactie afgezien omdat ze het kunstwerk te duur vonden, terwijl 32 procent erkende niet zeker te weten of het de vraagprijs wel waard was. Desondanks bepalen de meeste galeries hun prijzen nog steeds op basis van de reputatie van de kunstenaar (75 procent), gevolgd door de grootte en het medium (63 procent). Slechts 45 procent verwijst naar de marktvraag. Verzamelaars vertrouwen daarentegen op prijsvergelijkingen, waarbij 54 procent naar vergelijkbare werken kijkt en 41 procent veilingresultaten raadpleegt.”

Locatie

Galerijen overschatten volgens Artsy mogelijk ook de rol van geografie. Gebleken is immers dat 57 procent van de handelaars zegt zich in 2025 te richten op internationale kopers, waarschijnlijk in de hoop de zwakke vraag in eigen land te compenseren. Maar voor verzamelaars is de locatie nog steeds een pijnpunt. Slechts 16 procent van de ondervraagde consumenten beweert dat hun lokale kunstmarkt volledig aan hun behoeften voldoet.

“Die discrepantie onderstreept een andere spanning”, werpt Artsy op. “Galeries willen hun bereik vergroten, maar verzamelaars voelen zich vaak onderbediend, zelfs in hun eigen stad. De gemiddelde afstand tussen koper en verkoper op Artsy is nu meer dan 4.000 kilometer. Dit suggereert dat het zwaartepunt van de markt steeds grenzelozer wordt, maar ook minder persoonlijk en zonder duidelijke richtlijnen moeilijker te navigeren.”

“Voor een industrie die gebouwd is op relaties, is die discrepantie opvallend”, werpt Artsy op. “De meeste verzamelaars vertelden dat ze toegang achter de schermen en exclusieve previews waarderen. Galeries waren het daarmee eens, maar blijven zich richten op kunstbeurzen en traditionele expositie-modellen die vaak bestaande klanten bedienen, maar niet op nieuwe kopers is voorzien.”

Artsy wijst er nog op dat verkopen op openbare veilingen het voorbije jaar met 25 procent zijn gedaald. Die terugval droeg bij tot een daling van de totale wereldwijde kunstverkoop tot 57,5 miljard dollar. “De dalende opbrengsten van de veilingen hebben de galerijen aangezet inspanningen te doen om hun omzet te verhogen”, geeft Artsy aan. “De kunstmarkt zit momenteel in een transitie vast. Men is er zich van bewust wat er gaat komen, maar men is onzeker op welke manier op die ontwikkelingen kan worden ingespeeld.”

Meer over dit onderwerp:

• Vorig jaar 6,13 miljard dollar geïnvesteerd in kunstinfrastructuur
• Middeleeuws schip ontdekt onder oude markt Barcelona
• Levende modellen Firenze vechten werkomstandigheden aan
• Trump verschuift kunstbudgetten naar National Garden of American Heroes
• Wereldwijde kunstverkopen vorig jaar met 12 procent gedaald
• Culturele sector in verzet tegen controledrang Donald Trump
• Meerderheid Amerikanen tegen controle Trump over musea
• Fondation Cartier verhuist naar Place du Palais-Royal in Parijs
• Eerste stap heiligverklaring architect Antoni Gaudi is gezet
• Rusland verkoopt gestolen Oekraïense kunst op zwarte markt

Dankzij streaming kunnen artiesten in de muziekindustrie meer geld verdienen dan ooit voordien. Dat heeft Charlie Hellman, wereldwijd directeur muziek bij het streamingplatform Spotify, gezegd. Bovendien heeft streaming er volgens hem ook voor gezorgd dat ook onafhankelijke muzikanten een grotere kans op succes hebben. Daarnaast blijken bij de succesvolle muziek ook veel meer talen te zijn vertegenwoordigd dan in het verleden.

Op Spotify kunnen een aantal interessante trends worden opgemerkt. Enerzijds zijn er veel meer muzikanten actief dan in het verleden, maar een steeds kleiner percentage artiesten lijkt met streaming financieel succes te behalen. Maar een rapport van Spotify toont dat een groter aantal artiesten dankzij het streamingplatform meer verdiensten heeft kunnen verzamelen dan in het verleden.

Vorig jaar hadden op Spotify bijna 12 miljoen artiesten muziek geplaatst. Dat betekende een stijging met 2 miljoen eenheden tegenover het jaar voordien. Daarbij bleken echter amper 71.200 artiesten, ongeveer 0,6 procent van de totale populatie, dankzij het platform meer dan 10.000 dollar te hebben verdiend.

Spotify wijst er echter naar andere cijfers. “In 2017 bleken amper 7.400 artiesten op het streamingplatform een bedrag van minstens 50.000 dollar te hebben verdiend”, benadrukt het bedrijf. “Die groep was vorig jaar echter al met 200 procent uitgebreid tot 22.100 artiesten. Bovendien bleken vorig jaar 2.940 muzikanten op Spotify meer dan 500.000 dollar te hebben verdiend. Dat betekende een stijging met 205 procent tegenover zeven jaar voordien.”

Er wordt aan toegevoegd dat slechts 235.000 artiesten op het platform tot nu toe meer dan tien songs hebben uitgebracht en gemiddeld minstens tienduizend maandelijkse luisteraars hebben. “Dat zijn twee belangrijke indicatoren om professionele en opkomende artiesten te omschrijven”, geeft Spotify aan. In deze groep genereerde vorig jaar 30.3 procent meer dan 10.000 dollare aan royalties, terwijl bijna 10 procent meer dan 50.000 dollar aan inkomsten genereerde.”

“Het is duidelijk dat er momenteel veel meer artiesten actief zijn en zinvol geld kunnen verdienen dan in enig ander tijdperk van de muziekindustrie”, benadrukt Charlie Hellman. “We moeten deze trend volhouden. Daarnaast is het ook niet slecht dat er momenteel ook miljoenen meer hobbyisten of aspirant-artiesten op het platform actief zijn. In het verleden konden deze personen hun muziek zelfs niet met anderen delen.”

Duurzaam succes

Hellman benadrukt het grote aantal hobbyisten die muziek op het platform uitbrengen. “Meer dan 66 procent van de 12 miljoen artiesten die met Spotify samenwerken, heeft op het platform niet meer dan tien songs geüpload”, merkt hij op. “Men hoeft zich echter geen zorgen te maken over de verhouding tussen hobbyisten en professionals. Wat echt belangrijk is voor een gezond ecosysteem, is dat het absolute aantal duurzame professionele artiesten groei. Op dat vlak zijn de gegevens onweerlegbaar. Het voorbije jaren haalden op Spotify meer artiesten een bedrag van 100.000 dollar dan tien jaar geleden.”

In totaal betaalde Spotify vorig jaar een bedrag van 10 miljard dollar uit aan de muziekindustrie, verdeeld over muzieklabels, muziekuitgevers, onafhankelijke distributeurs, rechtenorganisaties en collectieve beheersorganisaties. Dat bedrag lag ongeveer 1 miljard dollar hoger dan het jaar voordien. Tegenover tien jaar voordien was er zelfs sprake van een toename met 9 miljard dollar.

“In 2014 bereikte de muziekindustrie een dieptepunt”, verduidelijkte Hellman. “Men twijfelde er toen aan of streaming de sector wel een oplossing kon aanbieden. Volgens hen moest Spotify een groter deel van zijn inkomsten aan de artiesten uitkeren. In plaats daarvan heeft Spotify zich gericht op het vergroten van de taart door een groter aantal luisteraars voor de muziek te laten betalen. Omdat we die taart groter hebben kunnen maken, hebben we onze uitbetalingen op tien jaar met 900 procent kunnen laten groeien. Sinds zijn oprichting in 2008 heeft Spotify aan de houders van muziekrechten al bijna 60 miljard dollar uitgekeerd.”

“Er is het voorbije decennium een verbluffende groei geweest in de uitbetalingen aan de rechtenhouders, gedreven door de wereldwijde groei van streaming”, merkt Hellman op. “Het dieptepunt van 2014 was niet te wijten aan een gebrek aan goede muziek, maar wel bleek de muziek niet te verpakken op een manier die de wereld ertoe aanzette te betalen. Spotify heeft sindsdien miljarden dollar in onderzoek en ontwikkeling geïnvesteerd om de meest boeiende dienst te creëren, terwijl nog eens miljarden dollar aan marketing werden besteed om de wereld te overtuigen een muziekabonnement te betalen.”

“Die investeringen hebben ongelooflijke resultaten opgeleverd, niet alleen voor ons, maar voor elke individuele partij uit de muziekindustrie”, betoogt Hellman. “Naarmate Spotify erin lukt om zijn eigen omzet te laten groeien, worden ook meer inkomsten gegenereerd voor labels, uitgevers, artiesten en songwriters. Nog geregeld wordt beweerd dat streaming de muziek heeft gedevalueerd, maar wanneer men de waarde van de sector meet volgens de betalende gebruikers, blijken die aantijgingen compleet verkeerd.”

“Streaming heeft de waarde van muziek integendeel enorm verhoogd. Dat vindt men ook terug in de enorme bedragen die momenteel worden besteed aan de aankoop van muziekcatalogi. Het gaat om dezelfde muziek als tien jaar geleden, maar die is nu veel waardevoller omdat het publiek er meer waarde aan hecht en ervoor betaalt.”

“Voor de muzikanten heeft streaming bovendien belangrijke belemmeringen weggenomen”, geeft Hellman nog aan. “Miljoenen mensen hebben nu de tools om hun kunst wereldwijd te delen. Hoewel er van een hevige concurrentie sprake is – dat is trouwens altijd al het geval geweest – is het aantal succesvolle artiesten jaar na jaar dramatisch toegenomen.”

“Het aantal muzikanten dat meer dan 10.000 dollar, 100.000 dollar en 1 miljoen dollar aan royalties heeft verzameld, is de voorbije zeven jaar verdrievoudigd”, beklemtoont Hellman. “Die aantallen kunnen de volgende tien jaar nog eens verdrievoudigen. De diensten voor muziekstreaming hebben momenteel gezamenlijk meer dan 500 miljoen betalende luisteraars via alle muziekstreamingdiensten. Als de industrie samenwerkt om één miljard betalende abonnees of zelfs meer te bereiken, zal dat zich direct vertalen in meer inkomsten, waardoor meer artiesten al die mijlpalen kunnen behalen.”

Oorspronkelijk gaf Spotify aan dat artiesten een bedrag van ongeveer 1 miljoen dollar konden betalen met 4 miljoen tot 5 miljoen maandelijkse luisteraars of met 20 miljoen tot 25 miljoen maandelijkse streams. “Maar de factor die daadwerkelijk de inkomsten bepaalt, is het aandeel van de individuele artiest in het totale aantal streams. Een muzikant die 1 procent van het aantal streams vertegenwoordigt, krijgt ook 1 procent van het totale aantal royalties”, verduidelijkt Hellman. “In 2024 genereerde een artiest die een aandeel van één miljoenste had in het totale aantal streams, ontving gemiddeld meer dan 10.000 dollar. Dat is tien keer meer dan tien jaar geleden, toen een aandeel van één miljoenste slechts 1.000 dollar opleverde.”

Geen economie van hits

Hellman wijst er nog op dat 80 procent van de artiesten die vorig jaar meer dan 1 miljoen dollar aan royalties genereerden, had geen nummer dat in de Spotify Global Daily Top 50 was terug te vinden. “Dit betekent dat onafhankelijke muzikanten, werk dat niet tot de mainstream behoort en nichegenres in de nieuwe streaming-economie allemaal kunnen floreren”, beklemtoont hij. “Mensen denken vaak dat streaming een economie van hits is, maar dat is niet het geval.”

“Meer dan 80 procent van de artiesten die vorig jaar meer dan 1 miljoen dollar aan royalties opstrijken, was tijdens die periode actief aan het toeren. Het gaat dus om actieve artiesten die momenteel aan hun carrière werken. Succes in het streaming-tijdperk draait niet om succesnummers die de hitlijsten aanvoeren of om oude catalogi. Het gaat om het opbouwen van een loyale fanbase die steeds terugkomt.”

Spotify merkt nog op dat onafhankelijke artiesten en labels het voorbije jaar samen meer dan 5 miljard dollar aan royalties genereerden. Dat is ongeveer de helft van het totale bedrag dat Spotify aan de industrie uitbetaalt. “Er zijn simpelweg meer wegen naar succes dan voorheen”, merkt Hellman daarbij op. “Vergeleken met het cd-tijdperk zijn er meer successen bij onafhankelijke muzikanten. In zijn glorietijd kon de grootste platenzaak de muziek van enkele duizenden artiesten herbergen. Dat was trouwens alleen weggelegd voor muzikanten met de middelen om daar te komen. Men moest echt investeren om muziek op te nemen, fysiek te laten produceren en wereldwijd te distribueren. Dat onafhankelijke artiesten de helft van de betaalde royalties bij de grootste muziekretailer van de wereld zouden incasseren, was toen ondenkbaar. Vandaag de dag bouwen deze artiesten duurzame carrières op, bereiken ze een wereldwijd publiek en doorbreken ze barrières.”

Bij de artiesten die vorig jaar meer dan 1.000 dollar aan royalty’s op Spotify genereerden, verzamelde meer dan de helft het grootste deel van die inkomsten bij luisteraars buiten hun eigen land. “Dit bewijst de globalisering van de muziek”, voert Hellman aan. “Luisteraars van tegenwoordig, vooral jongeren, trekken zich niets aan van rigide genres en staan ??open voor nieuwe geluiden. De 1.450 artiesten die vorig jaar meer dan 1 miljoen dollar genereerden, brachten muziek in zeventien verschillende talen. Dat is heel opmerkelijk. Tien of twintig jaar geleden, toen de industrie vooral op de Verenigde Staten en de Europese Unie was gericht, was dit absoluut niet het geval. De artiesten die vorig jaar minstens 100.000 dollar aan royalties verdienden, vertegenwoordigden zelfs meer dan vijftig verschillende talen.”

Meer over dit onderwerp:

• Belgische muzieksector verzamelde bij Spotify vorig jaar 34 miljoen euro
• Inkomsten onafhankelijke muziekuitgevers met 5,7 procent gestegen
• Bijna 30 procent van wekelijkse podcast-luisteraars zijn superfans muziek
• Bestedingen Amerikaanse muziekfan op hoogste niveau in decennium
• Streaming heeft ook financieringsmodel muziekindustrie veranderd
• Indiase digitale muziekmarkt met 11 procent ingekrompen
• Opgenomen muziek boekte vorig jaar wereldwijd 36,2 miljard dollar omzet
• Muziekabonnementen spreiden zich over hele wereld uit
• Spotify kan voor allereerste keer jaarwinst melden
• Omzet van Deezer vorig jaar met 11,8 procent gestegen