managing21.be

Managing21: een blik op het heden en de toekomst van de economie.

Klimaatcrisis bedreigt de wereldwijde bananenteelt

Posted by managing21 on mei 13th, 2025

De klimaatcrisis vormt voor de banaan – na tarwe, rijst en maïs het belangrijkste voedselgewas van de wereld – een steeds grotere bedreiging. Traditionele groeiregio’s voor de banaan, zoals Latijns-Amerika en de Caraïben, worden immers sterk door de opwarming van de aarde getroffen. Dat blijkt uit een rapport van Christian Aid.

“Bijna twee derde van de teeltgebieden voor de banaan in Latijns-Amerika en de Caraïben zullen door de opwarming van de aarde in 2080 mogelijk niet langer geschikt zijn voor de teelt van de fruitsoort”, werpen de onderzoekers op. “Bananenproducenten zoals Guatemala, Costa Rica en Colombia worden door stijgende temperaturen, extreme weersomstandigheden en klimaatgerelateerde plagen geteisterd. Hierdoor nemen de opbrengsten af, terwijl de plattelandsgemeenschappen in de regio worden verwoest.”

Bananen zijn de populairste fruitsoort op de hele wereld. Ongeveer 80 procent van de bananen die wereldwijd worden geteeld, is bestemd voor lokale consumptie. Meer dan 400 miljoen mensen zijn voor 15 procent tot 27 procent van hun dagelijkse calorieën afhankelijk van het fruit. Geraamd wordt dat 80 procent van de bananenexport die wereldwijd de supermarkten bevoorraadt, uit Latijns-Amerika en de Caraïben – een van de meest kwetsbare regio’s voor extreem weer en langzaam optredende klimaatrampen – afkomstig is.”

De bananenoogst komt door klimaatcrisissen die door de mens worden veroorzaakt in het gedrang. Dit vormt een bedreiging voor een essentiële voedselbron en het levensonderhoud van gemeenschappen die vrijwel niets hebben bijgedragen aan de broeikasgassen die de opwarming van de aarde aanwakkeren. “Klimaatverandering heeft onze gewassen vernietigd”, merken bananentelers uit Guatemala op. “Omdat we niets kunnen verkopen, hebben we ook geen inkomsten meer. Onze plantages zijn aan het afsterven.”

Cavendish

Bananen zijn gevoelige fruitsoorten. Ze hebben een temperatuur tussen de 15 graden Celsius en 35 graden Celsius nodig om te gedijen. Bovendien is ook teveel of te weinig water voor de banaan nefast. De teelt is daarnaast bijzonder gevoelig voor stormen, waardoor een bananenplant bladeren kan verliezen, waardoor fotosynthese veel moeilijker wordt.

Hoewel er honderden bananensoorten bestaan, is de cavendish verantwoordelijk voor het overgrote deel van de export. De cavendish werd door de grote fruitconglomeraten immers gekozen omdat de soort een goede smaak heeft en door een winterhardheid en hoge opbrengst wordt gekenmerkt. Het is echter dit gebrek aan genetische variatie dat de bananen bijzonder kwetsbaar maakt voor het snel veranderende klimaat.

De klimaatcrisis heeft een directe impact op de groeiomstandigheden en draagt ??bij tot de verspreiding van schimmelziekten die al de gewassen en bestaansmiddelen decimeren. Zwarte bladschimmel kan het vermogen van bananenplanten tot fotosynthese met 80 procent verminderen en gedijt goed in vochtige omstandigheden, waardoor bananen risico lopen op onregelmatige regenval en overstromingen. Stijgende temperaturen en veranderende regenpatronen verergeren de bedreiging door Fusarium tropical race 4, een bodemgebonden schimmel die wereldwijd plantages van de cavendish-banaan verwoest.

Christian Aid roept rijke vervuilende landen die de grootste verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis dragen, op om dringend af te stappen van fossiele brandstoffen en hun verplichtingen na te komen om financiering te verstrekken om gemeenschappen te helpen zich aan te passen aan het veranderende klimaat.

“Bananen zijn niet alleen het favoriete fruit van de wereld, ze vormen voor miljoenen mensen ook een essentieel voedsel”, benadrukt Osai Ojigho, directeur beleid van Christian Aid. “We moeten ons bewust worden van het gevaar dat klimaatverandering voor dit vitale gewas vormt. De levens en het levensonderhoud van mensen die niets hebben gedaan om de klimaatcrisis te veroorzaken, worden al bedreigd.”

Meer over dit onderwerp: