managing21.be

Rotterdam, de grootste haven van Europa, maakt zich op voor een mogelijk conflict met Rusland. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft immers aangekondigd ruimte te reserveren voor schepen die militaire voorraden vervoeren. Daarnaast worden ook plannen gemaakt voor de omleiding van vracht indien er een oorlog zou uitbreiden. Dat heeft de Britse zakenkrant Financial Times gemeld.

Boudewijn Siemons, directeur van het Havenbedrijf Rotterdam, zei dat er wordt samengewerkt met de haven van Antwerpen voor de eventuele opvang van Britse, Amerikaanse en Canadese legervoertuigen en militaire voorraden. “Niet elke terminal is geschikt voor het behandelen van militair materieel,” beklemtoonde hij. “Als er grote hoeveelheden militaire goederen verscheept moeten worden, kijken we naar Antwerpen of andere havens om een deel van de capaciteit over te nemen. Dat geldt ook in de omgekeerde richting. We zien elkaar steeds minder als concurrenten. “Natuurlijk concurreren we waar dat nodig is, maar we werken samen waar het kan.”

De maatregelen in Rotterdam maken volgens de Financial Times deel uit van een golf van oorlogsvoorbereidingen die in heel Europa worden opgemerkt. “De Europese Unie werkt aan een herbewapeningsplan ter waarde van maximaal 800 miljard dollar”, verduidelijkt de krant. “Die investeringen kaderen in een poging van Europa om op het gebied van defensie zelfvoorzienender te worden. Dit is deels een reactie op de eisen van de Amerikaanse president Donald Trump en bedoeld om een verdere Russische agressie af te schrikken.”

Nederland heeft, samen met zijn bondgenoten in de Noordatlantische Verdragsorganisatie (Navo), toegezegd om de defensie-uitgaven op te voeren tot 5 procent van het bruto binnenlands product. In mei maakte het Nederlandse ministerie van defensie bekend dat Rotterdam op verzoek van de Navo ruimte moet vrijmaken voor het afhandelen van meerdere schepen met militair materieel.

Siemons gaf aan dat er vier tot vijf keer per jaar één of meerdere schepen gedurende meerdere weken aan de kade zullen liggen, al kan de locatie variëren. De containerterminal van Rotterdam is de enige plek waar munitie veilig van het ene schip naar het andere kan worden overgeladen. Er zullen ook meerdere keren per jaar amfibische militaire oefeningen plaatsvinden.

Veerkracht

“De haven van Rotterdam heeft eerder wapens afgehandeld”, stipt de Financial Times aan. “Onder meer tijdens de Golfoorlog vanaf 2003 werd daarbij een piekactiviteit opgetekend. Maar zelfs op het hoogtepunt van de Koude Oorlog had Rotterdam geen speciale militaire kade. Antwerpen ontvangt regelmatig voorraden voor Amerikaanse troepen die in Europa zijn gestationeerd. Mark Rutte, secretaris-generaal van de Navo, waarschuwde in juni dat Rusland tegen 2030 een lidstaat zou kunnen aanvallen.”

De Rotterdamse haven strekt zich uit over 42 kilometer langs de rivier de Maas. De haven verwerkt jaarlijks ongeveer 436 miljoen ton vracht en ontvangt 28.000 zeeschepen en 91.000 binnenschepen uit Duitsland en het Europese achterland. De haven verloor ongeveer 8 procent van haar handel – vooral uit de oliesector – na de sancties van de Europese Unie tegen Rusland. Antwerpen verwerkt jaarlijks 240 miljoen ton vracht en is na Rotterdam de grootste haven van de Europese Unie.

Siemons zei dat de twee havens ook samenwerken om Europa zelfvoorzienender te maken. “Onze teams werken steeds nauwer samen aan verschillende thema’s”, verduidelijkte hij. “Daarbij wordt ook naar een optimale veerkacht gestreefd.” Hij verwees tevens naar de coronapandemie, die vele Europese landen met een dreigend tekort aan beschermingsmiddelen en geneesmiddelen confronteerde. Deze problemen toonden aan dat de regio op bepaalde gebieden van enkele leveranciers, zoals China en India, afhankelijk is. De plotselinge terugval van Russische olieleveringen na de uitbraak van de oorlog in Oekraïne was volgens Siemons een andere les.

Siemons pleitte ervoor dat Europese landen meer essentiële voorraden aanleggen, zoals dat ook al met petroleum doet. De Europese Unie heeft sinds de petroleumcrisis van 1973, toen Arabische landen in het conflict met Israël de productie verminderden om op de westerse wereld druk uit te oefenen, een verplichte strategische olievoorraad voor negentig dagen.

“Dat zouden we ook moeten doen voor grondstoffen zoals koper, lithium, grafiet en een aantal andere cruciale mineralen,” beklemtoonde Siemons. “Voor olie bestaat een dergelijk systeem al, maar dat is voor gas nog niet het geval. Uiteraard zijn er enkele gasvelden in Europa die deze reserve zouden kunnen ondersteunen, maar we zouden – ook in de farmaceutische sector – breder naar strategische veerkracht moeten kijken. Men moet bekijken waar deze voorraden kunnen worden opgeslagen en welke veerkracht de samenleving heeft. Dit wordt steeds belangrijker naarmate de wereld instabieler wordt.”

Siemons zei dat gebieden rond havens, die over goede distributienetwerken beschikken, voor dergelijke voorraden bijzonder geschikt zouden zijn.