managing21.be

Rusland snijdt fors in een miljardenprogramma dat was bedoeld om de verouderde commerciële van het land vloot te moderniseren. De oplopende kosten van de oorlog in Oekraïne en teruglopende staatsinkomsten dwingen de Russische regering echter tot bezuinigingen in cruciale industriële sectoren. Daarbij wordt ook de scheepsbouw getroffen. Dat heeft het Russische persbureau Tass gemeld.

Volgens een presentatie van het Russische ministerie van industrie en handel wordt de financiering van het overheidsprogramma voor scheepsbouw met meer dan 40 procent teruggeschroefd. Daardoor zal de bouw bijna zeventig geplande nieuwe schepen worden geschrapt.

Het moderniseringsprogramma, dat in 2023 werd gelanceerd, had tot doel om tegen 2027 meer dan 260 vrachtschepen, vissersboten, baggerschepen en cruiseschepen te bouwen. In de aangepaste versie blijft daar slechts levering van 191 schepen van over. Voor de financiering van de projecten wordt beroep gedaan op een leaseprogramma van de Russische State Transport Leasing Company, in handen van de nationale overheid.

De totale financiering daalt van 231 miljard roebel (2,88 miljard dollar) naar 134,8 miljard roebel (1,68 miljard dollar). Vooral vrachtschepen, vissersvaartuigen en baggerschepen lijken als eerste uit het programma te verdwijnen. De bezuinigingen zijn een gevolg van de stijgende bouwkosten en de zware budgettaire druk van de oorlog in Oekraïne. Inmiddels gaat een derde van de federale uitgaven naar defensie, terwijl inkomsten uit olie en gas – traditioneel de ruggengraat van de Russische staatskas – fors zijn gedaald.

Welvaartsfonds

“Het grootste probleem zijn de sterk gestegen bouwkosten”, verklaart Oleg Sutyurin, analist bij adviesbureau SBS Consulting. “Daarbij komt dat het programma afhankelijk was van het Nationale Welvaartsfonds, dat echter grotendeels is uitgeput.” Het Russische Nationale Welvaartsfonds fonds, dat ooit een reserve van 120 miljard dollar had opgebouwd, heeft inmiddels nog maar 52,6 miljard dollar over. De voorbije jaren is het fonds herhaaldelijk aangesproken om begrotingstekorten te dichten en grote infrastructuurprojecten te financieren.

Aan het einde van de eerste helft van 2025 bedroeg het Russische begrotingstekort al 3,8 biljoen roebel (47,3 miljard dollar). Dat is meer dan het drievoudige van de oorspronkelijke jaarprognose. In juni daalden de inkomsten uit olie en gas met ongeveer een derde, wat de situatie verder verslechterde.

Hoewel het ministerie van Industrie benadrukt dat het aangepaste vlootplan nog uitvoerbaar is, waarschuwen maritieme experts voor ernstige veiligheidsrisico’s bij verdere vertragingen. De gemiddelde leeftijd van een schip uit de Russische commerciële vloot bedraagt momenteel veertig jaar. “Om de operationele veiligheid te waarborgen, zijn er jaarlijks minstens tweehonderd nieuwe schepen nodig”, stelt Sutyurin.

De budgettaire druk zorgt ook in andere sectoren voor een inkrimping. In mei schrapte Moskou al ruim 100 miljard roebel (1,25 miljard dollar) aan steun voor de luchtvaartindustrie, waarmee eerdere plannen om westerse vliegtuigen in de nationale vloot te vervangen, moesten worden opgegeven.

Anatoli Artamonov, voorzitter van de begrotingscommissie in de Russische Senaat, waarschuwde recent dat de extra 2 biljoen roebel (21,3 miljard dollar) die jaarlijks nodig zijn voor defensie en veiligheid, alleen zal kunnen worden verzameld door belangrijke bezuinigingen in uitgaven die minder essentieel zijn. Volgens analisten vallen daar steeds vaker ook de civiele infrastructuur en de industriële vernieuwing onder, twee sectoren die voorheen nog als essentieel golden voor de toekomst van Rusland.

Mikhail Boermistrov, directeur van adviesbureau InfoLine-Analytics, benadrukte dat het in de huidige begrotingscontext uiterst moeilijk is om voldoende middelen vrij te maken voor de scheepsbouwambities van de Russische overheid.