managing21.be

Europa moet dringend een eigen herbruikbare raket ontwikkelen om de achterstand op het dominante ruimtevaartbedrijf Spacex van Elon Musk in te lopen. Dat heeft Josef Aschbacher, directeur van het European Space Agency (Esa), in een gesprek met het persbureau Agence France Presse (AFP) gezegd.

Terwijl Spacex een enorme voorsprong heeft in de snelgroeiende markt voor ruimtevluchten, heeft Europa door een reeks tegenslagen – waaronder het wegvallen van de beschikbaarheid van Russische draagraketten – tijdelijk geen onafhankelijke toegang tot de ruimte gehad. Die periode kwam ten einde met de eerste lancering van de veel vertraagde Ariane 6 in juli vorig jaar. Dit raketsysteem is echter niet herbruikbaar, in tegenstelling tot de veelgebruikte Falcon 9 van Spacex.

“We moeten echt vaart maken en ervoor zorgen dat we snel met een herbruikbare draagraket op de markt komen,” zei Aschbacher. “We zitten echter op het juiste spoor.” De Esa heeft inmiddels een shortlist bekendgemaakt van vijf Europese ruimtevaartbedrijven die meedingen naar de bouw van de eerste herbruikbare Europese draagraket. Dat aantal zal uiteindelijk worden teruggebracht tot twee of mogelijk één leverancier. “De Ariane 6 is een uitstekende raket,“ zei Aschbacher. “De Ariane werkt bijzonder precies”, zei hij. “We hebben nu drie lanceringen uitgevoerd. Voor het einde van het jaar staan er nog twee bijkomende vluchten geprogrammeerd.”

Ondanks de recente successen met de Ariane 6 en de kleinere Vega C heeft de Esa volgens Aschbacher echter gekozen voor een paradigmaverschuiving. De Ariane 6 maakte in maart haar eerste commerciële vlucht, maar kreeg kritiek omdat het systeem niet herbruikbaar is. “De volgende generatie draagraketten zal er heel anders uitzien,” benadrukte de topman van het Europese ruimtevaartbureau.

Toen de Ariane 6 meer dan tien jaar geleden werd ontworpen, werd herbruikbaarheid niet als rendabel beschouwd vanwege de hogere kosten en langere ontwikkeltijd. Inmiddels is dat standpunt achterhaald, mede door het succes van de herbruikbare Falcon 9 van Spacex, die dit jaar al meer dan honderd lanceringen uitvoerde. De Esa volgt daarom nu het voorbeeld van het Amerikaanse ruimtevaartbureau, dat zijn eigen raketten niet langer ontwikkelt maar daarvoor commerciële partijen zoals Spacex en Blue Origin inschakelt.

Tegenhanger Starlink

De Falcon 9 van Spacex werd grotendeels ingezet om meer dan 8.000 satellieten van het Starlink-netwerk van Elon Musk in een baan om de aarde te brengen. De Europese Unie werkt aan een eigen satellietconstellatie voor internet (Iris2), die in 2030 operationeel moet worden.

“Europa heeft dit absoluut dringend nodig,” zei Aschbacher. “We moeten ervoor zorgen dat we de raketten hebben om onze satellieten in de ruimte te brengen.” Hij benadrukte dat Iris2 heel anders zal zijn dan Starlink, met minder satellieten en een grotere focus op een beveiligde communicatie.

De nieuwe constellatie betekent een technologische sprong vooruit, ook al loopt Europa soms enkele jaren achter op zijn concurrenten. Aschbacher wees erop dat het Europese navigatiesysteem Galileo en het aardobservatieprogramma Copernicus aanvankelijk tien tot vijftien jaar achterliepen op de Amerikaanse Global Positioning System en Landsat, maar nu de beste ter wereld zijn.

Aschbacher waarschuwde echter dat de publieke investeringen in de Europese ruimtevaart dalen, terwijl de wereldwijde ruimtevaartsector juist sterk groeit. Hij riep de 23 lidstaten van het European Space Agency op een bijzonder krachtige financiële betrokkenheid te tonen.

In de Verenigde Staten heeft de regering van president Donald Trump voorgesteld om het budget van de Nasa sterk te reduceren. Dit zou onder meer kunnen leiden tot de eliminatie van de missie Mars Sample Return, die door de Nasa en de Esa samen zou worden opgezet. Als die bezuinigingen doorgaan, kunnen volgens Aschbacher ook gezamenlijke projecten zoals het gebruik van het internationale ruimtestation en het Artemis-programma voor maanlandingen worden getroffen, zei Aschbacher.

De drie programma’s van de Esa die het meest risico lopen, zijn EnVision, Lisa en NewAthena. Europa is volgens Aschbacher echter van plan deze vlaggenschip-missies verder te zetten, ook als de Verenigde Staten zich zouden terugtrekken. “Mogelijk zal er dan op andere internationale partners beroep worden gedaan”, benadrukte Aschbacher. Hij voegde eraan toe dat er bij een aantal specialisten in de Verenigde Staten inmiddels een belangstelling is gegroeid om bij de Esa te solliciteren.

Meer over dit onderwerp:

• Satellietgroep Iceye overweegt nieuwe financiering tegen waardering van 2,5 miljard dollar
• Nasa wil volgend jaar opnieuw mens op de maan laten landen
• Europese ruimtesonde Plato is klaar voor finale tests
• Rakettesten bewijzen dat bacteriën lancering in de ruimte overleven