managing21.be

Frankrijk beschouwt Eutelsat als het Europese antwoord op het satellietbedrijf Starlink van Elon Musk. Dat blijkt uit een investering van 1 miljard euro, onder leiding van de Franse staat, die Eutelsat recent heeft ontvangen. Experts betwijfelen echter of Eutelsat een levensvatbaar alternatief voor Starlink in Europa kan worden.

De Franse staat investeerde recent een bedrag van 1,35 miljard euro in Eutelsat. Met die operatie werd Frankrijk met een belang van ongeveer 30 procent de grootste aandeelhouder van het ruimtevaartbedrijf.

Frankrijk bestempelt Eutelsat als een strategische troef in het streven van de Europese Unie naar technologische soevereiniteit. Het Franse Eutelsat probeert al jaren een Europees alternatief te bouwen voor de breedbanddiensten die Starlink met een netwerk van satellieten wereldwijd aanbiedt. Dat leidde twee jaar geleden onder meer tot de fusie met het Britse satellietbedrijf OneWeb, waardoor de industrie voor satellietcommunicatie in de regio werd geconsolideerd.

Europa loopt in de wereldwijde ruimtewedloop ver achter op de Verenigde Staten. Met een netwerk van meer dan zevenduizend satellieten heeft Starlink een grote voorsprong op Eutelsat uitgebouwd. Bovendien beschikken de Verenigde Staten beduidend meer lanceermogelijkheden dan de Europese Unie, die voor bepaalde lanceerdiensten – een markt die door Spacex wordt gedomineerd – nog steeds sterk van de Verenigde Staten afhankelijk is.

Eutelsat heeft momenteel een marktkapitalisatie van 1,6 miljard euro. Dat is veel minder dan de geschatte waarde van Spacex, het moederbedrijf van Starlink, waar vorig jaar bij een aandelenverkoop van een bedrag van 350 miljard dollar werd genoemd. In 2020 gaven analisten van Morgan Stanley aan dat Starlink zou kunnen uitgroeien tot een bedrijf met een waarde van minstens 80,9 miljard dollar. 

Volgens Luke Kehoe, analist bij bureau Ookla, toont de Franse investering in Eutelsat aan dat het land het bedrijf nu minder als een commerciële telecomprovider behandelt en meer beschouwt als een leverancier van cruciale infrastructuur voor tweeërlei gebruik en een strategische troef in het streven van de Europese Unie naar technologische soevereiniteit.

Schaalgrootte

Het bouwen van een Europese concurrent voor Starlink zal volgens experts echter geen sinecure zijn. Volgens hen zou Eutelsat wel kunnen helpen om Europa een ??soevereine aanbieder van satelliet-internet te bezorgen, maar er wordt aan toegevoegd dat voor een strijd met Starlink een aanzienlijke verhoging van de investeringen in satellieten in een lage baan om de aarde noodzakelijk zou zijn. OneWeb exploiteert in totaal 650 satellieten in een lage baan om de aarde. Dat is minder is dan een tiende van de 7.600 satellieten die Starlink wereldwijd operationeel heeft. 

“Om meer capaciteit en dekking te bieden, moet Eutelsat het aantal satellieten in de ruimte vergroten”, beklemtoonde Joe Gardiner, analist bij het onderzoeksbureau CCS Insight. “Deze taak wordt bemoeilijkt door het feit dat veel satellieten van OneWeb het einde van hun levensduur naderen en eerst vervangen moeten worden vooraleer aan een uitbreiding van de constellatie kan worden gewerkt.

“De kansen van Eutelsat om binnen de volgende vijf jaar in het segment van breedband voor massale satellieten met Starlink op gelijke voet te komen, blijven beperkt”, gaf ook Luke Kehoe aan. “Er moet immers rekening gehouden worden met de ongeëvenaarde wereldwijde schaal die Spacex in infrastructuur in een lage baan om de aarde heeft uitgebouwd. Zelfs met de recente kapitaalinjectie van de Franse staat blijft Eutelsat op verschillende belangrijke gebieden – waaronder kapitaal, productiecapaciteit, toegang tot lanceerinstallaties, spectrum en gebruikersterminals – tegenover Starlink achterop lopen.”

Desalniettemin denkt Kehoe dat het bedrijf goed gepositioneerd is om het streven van Europa naar een grotere soevereiniteit en veiligheid in ruimtevaarttechnologie te ondersteunen. De Franse president Emmanuel Macron heeft Europa aangespoord om zijn investeringen in de ruimte op te voeren en zei recent dat de ruimtevaart in zekere zin een graadmeter is geworden voor internationale macht.

Toen Eutelsat zijn investering vanuit Frankrijk aankondigde, benadrukte het bedrijf zijn rol als de enige Europese operator met een volledig operationeel netwerk in een lage baan om de aarde. Ook werd gewezen naar de strategische rol die een netwerk satellieten in een lage baan om de aarde heeft in het Franse model voor soevereine defensie en ruimtecommunicatie.

Eerder dit jaar gingen er geruchten dat Eutelsat in de race was om Starlink in Oekraïne te vervangen. Starlink biedt het Oekraïense leger al jaren zijn diensten voor satelliet-internet aan in de verdediging van het land tegen militaire agressie vanuit Rusland. De betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Oekraïne verslechterden na de verkiezing van de Amerikaanse president Donald Trump en er kwamen berichten naar boven dat Amerikaanse onderhandelaars de mogelijkheid hadden geopperd om de toegang van Oekraïne tot Starlink te blokkeren.

Duitsland plaatste in april duizend Eutelsat-terminals in Oekraïne met als doel een alternatief te bieden – in plaats van een vervanging – voor de 50.000 terminals die Starlink in het land operationeel heeft. Sindsdien zijn de spanningen tussen de Verenigde Staten en Oekraïne echter enigszins bekoeld en blijft Starlink de belangrijkste aanbieder van satellietbreedband voor het Oekraïense leger.

Eva Berneke, voormalig chief executive van Eutelsat, heeft zelf toegegeven dat het Franse bedrijf de schaal van Starlink nog niet kan evenaren. “Het zou voor Eutelsat momenteel onmogelijk zijn om de volledige connectiviteit voor Oekraïne en zijn burgers over te nemen”, gaf Berneke aan. Berneke werd in mei als chief executive vervangen door Jean-François-Fallacher, een voormalig directeur van de Franse telecomgroep Orange.

De experts wijzen daarnaast ook op de technische verschillen tussen de systemen van OneWeb en Starlink. “De constellatie van OneWeb is minder sterk dan het netwerk van Starlink”, geven zij aan. “Daarom zal OneWeb ook moeten investeren in satellieten van de tweede generatie. Eutelsat exploiteert bovendien een constellatie van geostationaire satellieten en satellieten in een lage baan om de aarde. Geostationaire satellieten draaien op een veel grotere hoogte om de aarde en kunnen doorgaans meer land bestrijken met minder satellieten.”

“De satellieten van Eutelsat op grotere hoogte worden ingezet voor gespecialiseerde toepassingen, zoals een polaire dekking voor bedrijven en onderzoeksfaciliteiten in afgelegen gebieden zoals Groenland en Alaska”, betoogde Joe Vaccaro, algemeen directeur van de divisie ThousandEyes van Cisco, gespecialiseerd in netwerkintelligentie.

Vooruitkijkend zei Eutelsat dat van plan te zijn voort te bouwen op zijn operationele verbeteringen, met een gedifferentieerd marktmodel en een sterke Europese verankering. Het bedrijf merkte tevens op dat de ook Britse overheid haar investering in Eutelsat te zijner tijd zou kunnen verhogen.