managing21.be

In Duitsland heeft Katherina Reiche (CDU), minister van economie, aangekondigd de koers van de nationale energiestransitie, de zogenaamde Energiewende, grondig te willen bijsturen. Volgens Reiche moeten betrouwbaarheid, leveringszekerheid en betaalbaarheid voortaan zwaarder wegen om de energievoorziening en de concurrentiekracht van Duitsland te waarborgen.

De minister presenteerde voor de nieuwe aanpak een tienpuntenplan. Kern van de voorstellen is dat de subsidies en regelingen voor hernieuwbare energie kritisch tegen het licht worden gehouden. De vaste terugleververgoeding voor nieuwe installaties voor zonnekracht verdwijnt. In plaats daarvan komen, in lijn met Europese richtlijnen, gedifferentieerde financieringsmodellen. Ook wil Reiche een grotere nadruk leggen op marktwerking, technologische diversiteit en innovatie.

Volgens Reiche moet Duitsland wel vasthouden aan het doel om tegen het einde van dit decennium 80 procent van zijn elektriciteit uit duurzame bronnen te halen. Momenteel is er sprake van nagenoeg 60 procent duurzame bronnen. Tegelijkertijd is er volgens haar behoefte aan alternatieven en aanvullingen, zoals opslag, batterijen, biomassa, waterkracht en gascentrales die later op waterstof kunnen worden omgebouwd. Bij de uitbouw van windparken op zee ziet de minister mogelijkheden om kosten te besparen door de aanleg te beperken.

Reiche benadrukt bovendien dat het elektriciteitsverbruik tegen het einde van dit decennium realistischer moet worden ingeschat. Momenteel wordt daarbij gewag gemaakt van een verbruik tussen zeshonderd en zevenhonderd terawattuur per jaar. De werkelijke vraag zou waarschijnlijk aan de onderkant van die bandbreedte liggen. De minister wil daarnaast de technologie voor de opvang en opslag van koolstofdioxide – die niet onomstreden is – bij de energieproductie inzetten. De minister noemt het concept onmisbaar voor de decarbonisering, al verkeert de technologie nog in een vroeg stadium en blijven de kosten op een hoog niveau.

Kritiek

De plannen van Reiche krijgen een brede steun vanuit de industrie. De chemische sector noemt het pakket een noodzakelijke koerswijziging die tot een efficiënter energiesysteem kan leiden. Een gelijkaardige commentaar kon bij het Bundesverband der Deutschen Industrie (BDI) worden opgevangen.

Vanuit de politiek klinkt echter kritiek. Die Grünen vrezen dat de voorstellen de energietransitie zullen vertragen en wijzen erop dat de vraag naar elektriciteit door datacentra, elektrische auto’s en elektrificatie in de industrie juist sterk zal toenemen. “Duitsland heeft goedkope, duurzame elektriciteit nodig”, benadrukte Michael Kellner, analist energie bij de Duitse milieupartij.

Ook de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD), de coalitiepartner van de Christlich Demokratische Union (CDU), stelt zich skeptisch op. Carsten Schneider, Duits minister van leefmilieu, waarschuwde onlangs dat een trager tempo bij de introductie van windenergie en zonnekracht de prijsstabiliteit verder in gevaar brengt. Het Duitse elektriciteitsnet is nu al kwetsbaar. De infrastructuur is onvoldoende flexibel, er zijn nog te weinig grootschalige opslagmogelijkheden en de digitalisering van het energiesysteem verloopt traag. Dat leidt tot sterke prijsschommelingen en hoge kosten, omdat vraag en aanbod niet goed op elkaar aansluiten.

Ondertussen blijft het Duitse elektriciteitsnet kampen met knelpunten. Zo moest vorig jaar voor 2,8 miljard euro worden ingegrepen om centrales opnieuw te laten opstarten of af te schakelen om de stabiliteit te waarborgen.