managing21.be

De wereldwijde opwekking van nucleaire energie steeg naar het hoogste niveau in de geschiedenis, maar het aandeel van de sector in de energiemix blijft dalen. Dat blijkt uit een rapport van de World Nuclear Industry. Kerncentrales hebben vorig jaar wereldwijd een recordhoeveelheid elektriciteit van 2.677 terawattuur geproduceerd. Daarmee werd het vorige record van 2.663 terawattuur in 2006 overtroffen.

“De bijdrage van de nucleaire sector aan de mondiale energietransitie blijft marginaal”, benadrukte de Franse nucleaire consultant Mycle Schneider, auteur van het rapport. De nucleaire productie nam vorig jaar met 2,9 procent toe, tegenover een groei met 2,2 procent het jaar voordien. Daarmee werd een historische mijlpaal bereikt, maar volgens Schneider is er weinig reden tot optimisme. “De kloof tussen het publieke narratief en de industriële realiteit blijft zeer zorgwekkend”, stipte de consultant aan.

Schneider wijst erop dat het oude record uit 2006 vorig jaar slechts met 14 terawattuur werd overtroffen. Dat is ongeveer gelijk aan de capaciteit van één grote reactor of de elektriciteitsproductie van de Britse offshore windsector tijdens het laatste kwartaal van vorig jaar.

“Terwijl de nucleaire sector een record viert, voltrekt zich elders een razendsnelle transformatie van het mondiale energiesysteem”, werpt de consultant op. “In vergelijking daarmee is dit nucleaire record onbeduidend. Vooral zonnekracht en de opslag van energie domineerden het voorbije jaar. De kosten van batterijopslag daalden met 40 procent, wat tot een explosieve groei in capaciteit heeft geleid.” Ondanks de productiestijging zakte het aandeel van kernenergie in de mondiale elektriciteitsmix verder naar 9 procent. Dat is het laagste niveau in veertig jaar. In 1996 werd een niveau van 17,5 procent opgetekend. 

Tussen januari 2024 en juni 2025 werden wereldwijd acht nieuwe reactoren in gebruik genomen en vier eenheden gesloten. Hierdoor werd wereldwijd een totale nucleaire capaciteit van ongeveer 378 gigawatt bereikt. Sinds 2005 werden wereldwijd 104 reactoren opgestart en 101 eenheden stilgelegd. Buiten China nam het aantal operationele reactoren met 48 exemplaren af.

Eind juni 2025 waren er 63 reactoren – met een gezamenlijke capaciteit van 60 gigawatt – in aanbouw, verspreid over elf landen. Meer dan de helft van de wereldwijde nucleaire werven is in China gesitueerd. In Noord-Amerika en Zuid-Amerika zijn geen nieuwe projecten gestart. De grootste bedrijven in de sector zijn het Russische Rosatom, het Franse Electricité de France (EDG) en de China National Nuclear Corporation.

Volgens het rapport kampen bouwprojecten in minstens zes landen met aanzienlijke vertragingen, vaak van meerdere jaren. In totaal zouden bij tweeëntwintig tot zesentwintig projecten vertragingen zijn geregistreerd. Minstens veertien werven zouden te maken hebben met oplopende vertragingen. De gemiddelde leeftijd van de operationele reactoren steeg van 32 jaar naar 32,4 jaar, waarbij tweederde van de sites al langer dan 31 jaar operationeel is Wereldwijd zijn 218 kerncentrales gesloten, maar slechts 23 sites volledig ontmanteld.

Kleine modulaire reactoren

De opstart van kleine modulaire reactoren (SMR’s) – vaak genoemd als de oplossing van de nucleaire sector – blijft voorlopig nog altijd toekomstmuziek. Alleen in de Verenigde Staten vertoeft de uitbouw van de concept al in een fase waar het ontwerp aan een evaluatie voor goedkeuring wordt onderworpen. Europese startups zoals Newcleo en Naarea kampen ondertussen met ernstige financiële problemen.

De vergelijking met hernieuwbare bronnen valt voor kernenergie ongunstig uit. In 2024 werd wereldwijd 728 miljard dollar geïnvesteerd in niet-hydraulische hernieuwbare energie. Dat is 21 keer meer dan in kernenergie werd geïnvesteerd. De capaciteit van zonnekracht en windenergie groeide met respectievelijk 32 procent en 11 procent. Dat leverde 565 gigawatt aan nieuwe installaties op. Dat is meer dan honderd keer de 5,4 gigawatt netto capaciteit die door kernenergie werd toegevoegd. Zonnekracht en windenergie leverden vorig jaar wereldwijd samen 70 procent meer elektriciteit dan kerncentrales. “

In het rapport wordt opgemerkt dat hernieuwbare bronnen een aantal belangrijke voordelen bieden. Deze technologieën veroorzaken lagere kosten en kunnen gemakkelijker worden ontwikkeld en uitgebouwd. “Opslag van energie heeft daarbij een kantelpunt bereikt”, wordt er aangevoerd. De technologie is nu goedkoop en efficiënt genoeg om op grote schaal te worden toegepast. Bovendien kan een opkomst worden opgetekend van de gedecentraliseerde en lokale productie en opslag van energie, die de gebruikers onafhankelijker maakt van het centrale net.”

Ook in landen met een lager inkomen kan een snelle groei van duurzame energiebronnen worden verwacht. Deze landen kunnen investeringen in oudere en duurdere energie-infrastructuur overslaan en meteen de nieuwste technologieën adopteren. In dit geval slaan zij het traditionele pad van grootschalige fossiele centrales over en zetten zij direct in op goedkope zonnekracht, windenergie en batterijen.

Meer over dit onderwerp:

• Japan wil elektriciteitsproductie opvoeren met drijvende windturbines
• Trump mag bouw offshore windpark voor kust Rhode Island niet blokkeren
• Global Energy Alliance for People and Planet kondigt nieuw vijfjarenplan aan
• British Petroleum (BP) schrapt bouw fabriek voor biobrandstoffen in Rotterdam
• Misleidende claims remmen verdere doorbraak zonnekracht af
• Southern California Edison recupereert 2 miljard dollar verliezen van natuurrampen
• De Haisla in Canada eerste inheemse eigenaar vloeibaar gas ter wereld
• Irak krijgt geen Amerikaanse toestemming om Turkmeens gas te importeren
• Newmont verkoopt volledige belang in Orla voor 439 miljoen dollar
• Trump wil subsidies voor hernieuwbare energie in dorpen in Alaska blokkeren