Klimaatverandering zadelt Europese spoorwegen met hoge rekening op
Posted by managing21 on juni 4th, 2024
De Europese spoorwegen – een veilige, koolstofarme technologie die nog steeds een beetje glamour uitstraalt – staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk, maar worden met een belangrijke uitdaging geconfronteerd. Dat zeggen analisten van het nieuwsagentschap Bloomberg. Daarbij verwijzen ze naar de opwarming van de aarde, die ook voor de spoorwegen verschillende bedreigingen inhoudt. Om zich tegen deze uitdaging te wapenen, zijn volgens Bloomberg belangrijke investeringen noodzaak, maar daarvoor blijken vaak de nodige financiële middelen te ontbreken.
De Europese spoorwegen genieten volgens Bloomberg van een hernieuwde interesse. “Regeringen verbieden immers sommige vluchten op korte afstand, terwijl steden in openbaar vervoer investeren om het autorijden te ontmoedigen”, wordt er opgemerkt. “Maar een warmere wereld brengt voor de spoorwegen bedreigingen met zich mee. Hitte kan de sporen verbuigen en de bovenleidingen doen verzakken. De regen kan lijnen overspoelen en dijken doen instorten. Stormen kunnen bomen doen omvallen en op de sporen terechtkomen. Erosie vreet kliffen aan de zee weg, waardoor de spoorlijnen van kusttreinen hun ondergrond verliezen.”
Betrouwbaarheid
“Veel nationaal en Europees beleid is gericht op het bevorderen van het spoorvervoer, waardoor mensen meer treinen gaan nemen”, zegt ook Tania Martha Thomas, onderzoeker bij de organisatie Climate Chance in Parijs. “Maar tegelijkertijd is er een gebrek aan aanpassing op lange termijn. Het tempo van de aanpassing lijkt geen gelijke tred te houden met het tempo van de waargenomen veranderingen in het klimaat.”
“Spoorwegen moeten zich aanpassen”, benadrukt Noel Dolphin, hoofd van Britse projecten bij Furrer+Frey, een elektrificatiebedrijf voor de spoorwegen. “Het alternatief is een desastreuze cirkel van autorijden, vliegen en steeds extremere klimaatveranderingen. Het risico bestaat dat dit een self-fulfilling prophecy wordt. Extremen in het klimaat maken de spoorwegen onbetrouwbaar, waardoor mensen de auto nemen, waardoor de uitstoot van koolstofdioxide toeneemt, waardoor alles nog meer onbetrouwbaarder, omdat we steeds meer extreem weer krijgen.”
Op een julidag twee jaar geleden, toen de zomerhitte records brak in Europa, raakte een Thalys van Parijs naar Brussel onderweg defect, waardoor ook de airconditioning stopte en meer dan 600 mensen meer dan vier uur in een temperatuur van 45 graden in de trein gevangen zaten voordat ze geëvacueerd werden. Thalys zei later dat de storing te wijten was aan de hoge temperaturen.
“Het Thalys debacle was niet het enige incident dat die zomer de kwetsbaarheid van de spoorwegen voor de hitte blootlegde”, betoogt Dolphin. “Metalen leidingen en kabels worden veel heter als de zon erop schijnt. Rails beginnen te buigen en kabels hangen door, waardoor de elektriciteitsstroom wordt verstoord of het spoor geblokkeerd raakt. Dit zorgt ervoor dat vele treinen tot stilstand komen.”
Bloomberg wijst erop dat hitte historisch voor de Europese treinen een relatief kleine bedreiging vormde, maar inmiddels steeds belangrijker wordt. “In het Verenigd Koninkrijk krijgen exploitanten een vergoeding van infrastructuurbeheerder Network Rail om hen te compenseren voor gederfde inkomsten als diensten door weersomstandigheden worden verstoord of geannuleerd”, werpen de analisten op. “In het verleden hielden de meeste van deze uitbetalingen verband met wind en overstromingen, maar hitte steeg van 3 procent van de claims tijdens de eerste helft van het voorbije decennium naar een gemiddelde van meer dan 10 procent tijdens de vijf daaropvolgende jaren.
Veiligheid
Dolphin stelt voor om de insteltemperatuur van de infrastructuur aan te passen. “Zoals elk metaal zetten rails en bovenleidingen uit in de hitte en krimpen in de koude”, merkt hij op. “Technici kunnen de insteltemperatuur aanpassen door de positie en lengte van de draden of rails, afhankelijk van de buitentemperatuur, te veranderen. Dat is een relatief kleine taak die zelfs op sommige oude lijnen kan worden uitgevoerd. Het aanpassen van de insteltemperatuur kan de risico’s beter beheersen en de treinen laten rijden.”
Kusterosie vormt een ander risico. Bloomberg verwijst daarbij dat Network Rail in Devon in het zuidwesten van Engeland een project van 165 miljoen pond opzette om een spoorlijn, die door een februaristorm tien jaar geleden was weggespoeld en later was herbouwd, te beschermen. Er is nu een zeewering geplaatst, terwijl een klif met netten en spijkers werd vastgezet. Ook de Maresme-spoorlijn langsheen de Spaanse kust ten noorden van Barcelona kan mogelijk tegen de steeds sterkere golven en stormen beschermd moeten worden.
Sinds het einde van de covid-pandemie nemen in de Europese Unie meer mensen de trein. Passagiers legden twee jaar geleden bijna evenveel kilometers af als vijf jaar geleden, terwijl er ook nieuwe trajecten voor slaaptreinen op lange afstanden zijn gepland. De Europese spoorwegen hebben op het gebied van veiligheid een uitstekende staat van dienst, maar leiden bij elk incident reputatieschade.
“Bij een ontsporing in Schotland vier jaar geleden kwamen drie mensen om het leven”, geeft Bloomberg nog aan. “Volgens een rapport van de Rail Accident Investigation Branch bleek dat de ontsporen moest worden toegeschreven aan een drainagesysteem dat niet goed was geïnstalleerd. Door de overvloedige regens was er puin op het spoor gespoeld. De klimaatverandering zal dit risico nog verder vergroten.”
Om zich tegen deze uitdagingen te wapenen, zullen er belangrijke investeringen moeten worden gedaan. Uit een analyse van het International Transport Forum echter bleek dat drie jaar geleden slechts zes van de zesenzestig aangesloten landen meer dan de helft van hun budget voor transportinfrastructuur aan spoorwegen zouden besteden.
Dolphin wijst er wel op dat er talrijke initiatieven worden genomen. “Lidar en camera’s op treinen worden gebruikt om elke meter van de spoorlijnen te scannen”, geeft hij aan. “Herstellingen leiden echter vaak tot onderbrekingen en hogere tarieven. Het publiek denkt dat de server slechter wordt terwijl er steeds meer voor een ticket moet worden betaald.” Bovendien kunnen extra kosten ervoor zorgen dat een aantal services of projecten worden stopgezet.
Het Britse spoorwegproject High Speed Two, dat oorspronkelijk Londen verbond met de noordelijke steden Leeds en Manchester, was een voorbeeld van klimaatbestendigheid en duurzaamheid, maar was met een budget van 396 miljoen pond per mijl ook een van de duurste spoorwegen ter wereld. Vanwege de hoge kosten besliste de Britse regering vorig jaar dan ook om een deel van de route te schrappen.
“De aanpassing van de Europese spoorwegen aan de nieuwe situatie, zal waarschijnlijk heel hoog oplopen”, merkt Lucie Anderton, hoofd duurzaamheid bij de Union Internationale des Chemins de Fer (UIC), op. “Niets doen zal echter nog tot grotere kosten leiden. We moeten alleen al investeren om het zo goed te houden als het nu is, terwijl we weten dat het klimaat zal verslechteren. Men moet zowel meer investeren om zich aan te passen als meer investeren om uit te breiden.”
Meer over dit onderwerp:
- Londen en Manchester willen een hogesnelheidslijn