managing21.be

Verschillende treinoperatoren hebben interesse getoond in het vervoer van passagiers door de Kanaaltunnel, maar het zal nog vele jaren duren vooraleer Eurostar, die op de verbinding momenteel een praktisch monopolie geniet, met concurrentie rekening zal moeten houden. Dat hebben verschillende experts tegenover de Britse financiële krant Financial Times gezegd. Daarbij wordt gewag gemaakt van een complexe financiering en regelgeving en een combinatie van verschillende spoorwegsystemen.

Eurostar heeft in de dertigjarige geschiedenis van de Kanaaltunnel nog nooit met concurrentie moeten afrekenen. Inmiddels hebben zich al wel enkele potentiële rivalen gemeld. Onder meer het Italiaanse spoorwegconcern FS Group, de Virgin Group van Richard Branson, een consortium onder leiding van de grootste aandeelhouder in Mobico (voorheen National Express) en Gemini, een bedrijf dat door een aantal managers uit de spoorwegindustrie is opgericht, hebben toestemming gevraagd om eventueel treinen te kunnen inzetten op hogesnelheidslijnen tussen het Verenigd Koninkrijk en het Europese vasteland.

Inmiddels hebben ook de Schweizerische Bundesbahnen (SBB), de nationale spoorwegen van Zwitserland, interesse getoond om diensten op de route tussen Londen en Parijs aan te bieden. Eurostar zelf koestert eveneens nog aanzienlijke groeiplannen. De potentiële nieuwkomers zijn echter allemaal nog jaren verwijderd van een lancering. Dit maakt duidelijk dat de lancering van een internationale spoorwegdienst – met verschillende tracktypen en signaleringssystemen in een nauw gereguleerde industrie met strikte veiligheidscontroles – met bijzonder grote uitdagingen gepaard gaat.”

“De vraag naar reizen met hogesnelheidstreinen groeit continu”, beklemtoont Stefano Donnarumma, chief executive van FS Group. Potentiële nieuwkomers worden echter met de uitdaging geconfronteerd om eventuele investeerders te overtuigen dat de Kanaaltunnel een markt is waar meer dan één operator actief kan zijn. Investeerders overtuigen is cruciaal, want de opstart van de bedrijven gaat met grote uitgaven gepaard. Daarbij heeft Gemini al gewag gemaakt van 650 miljoen pond lanceringskosten, terwijl Virgin Group een bedrag van 700 miljoen pond wil verzamelen.

Volgens diverse experts vormt de inrichting van de spoorwegstations echter nog een grotere uitdaging. “Voor deze treinverbindingen moet in de stations, die vaak in krappe gebouwen zijn ondergebracht, een complexe beveiligingsinfrastructuur, vergelijkbaar met luchthavens, worden aangebracht”, verduidelijkt spoorweganalist Jon Worth. Er wordt echter wel gewerkt om dat probleem te versoepelen. Onder meer het Station St Pancras in Londen heeft aangekondigd zijn passagierscapaciteit te zullen uitbreiden.

Onderhoud

De grootste hinderpaal volgens een aantal analisten wordt echter de opdracht om deze grensoverschrijdende service complementair te maken. “De stuurprogramma’s moeten minstens vier verschillende talen kunnen spreken, terwijl de nieuwe operatoren moeten uitgerust worden met treinen die gecertificeerd zijn om door de Kanaaltunnel te rijden en aangepast zijn om op sporen in verschillende landen, vaak met verschillende signaleringssystemen, ingezet te kunnen worden”, werpen ze op.

Ook wanneer een operator klaar is om een bestelling voor rijdend materiaal te plaatsen, zal het nog verscheidene jaren duren vooraleer de treinen kunnen worden opgeleverd. De toestellen moeten immers minstens 200 meter lang zijn, moeten voldoen aan de brandveiligheidsregels van de Kanaaltunnel en in staat zijn om verschillende signaalsystemen te hanteren. Beleggers zouden volgens de analisten bovendien op zoek zijn naar treinen die een restwaarde zouden handhaven en op het Europese continent zouden kunnen worden ingezet als een nieuwe operator failliet zou gaan.

Er is echter ook nog een praktisch knelpunt. Het Temple Mills Depot in Oost-Londen is de enige locatie waar de hogesnelheidstreinen kunnen worden opgeslagen of onderhouden. Het depot wordt momenteel door Eurostar van de Britse regering gehuurd. Eurostar merkt daarbij op dat het depot bijna vol is en geen ruimte meer kan bieden aan een andere operator. Inmiddels worden potentiële operatoren aangemaand om in nieuwe infrastructuur voor het onderhoud en de opslag van de treinen te investeren. Alleen dan zouden investeerders bereid zijn om geld ter beschikking te stellen.

Ook op de verbinding zelf moet echter voldoende ruimte zijn om alle treinen te laten rijden. Eurostar heeft al toegezegd het aantal passagiers op zijn kanaalroutes met ongeveer 50 procent te verhogen. Het bedrijf is daarvoor van plan om maximaal vijftig nieuwe treinen te bestellen. Eurostar zegt de treinen absoluut nodig te zullen hebben om aan de toenemende vraag te kunnen blijven voldoen.

Experts zeggen trouwens dat er niet voor alle potentiële operatoren plaats zou zijn. Op dit ogenblik rijden er dagelijks ongeveer vierhonderd treinen door de Kanaaltunnel. De maximale capaciteit wordt geraamd op duizend treinen per dag. Dit betekent dat de potentiële operatoren momenteel in een felle race zijn gewikkeld om treinen te bestellen en routes vast te leggen. 

De FS Group waant zich daarbij in een sterke positie. “Startups zullen met een grote complexiteit worden geconfronteerd”, luidt het. “De FS Group kan echter al terugvallen op een complex web van hogesnelheidstreinen in heel Europa. Het bedrijf zou ook plannen hebben om een order voor treinen op de kanaalroute toe te voegen aan een bestaande bestelling voor hogesnelheidstreinen bij Hitachi. Het Italiaanse spoorbedrijf merkt verder op dat zijn merk Trenitalia al is gecertificeerd om in Frankrijk te opereren.