managing21.be

De rijkste 20 procent van de landen is verantwoordelijk voor meer dan 40 procent van de overschrijding van ecologische grenzen, terwijl de armste 40 procent meer dan 60 procent van het mondiale sociale tekort ervaart. Dat blijkt uit een nieuwe studie van Andrew Fanning en Kate Raworth, wetenschappers aan het Doughnut Economics Action Lab (Deal), waarbij de scores van landen op vijfendertig economische, ecologische en sociale parameters werden opgetekend.

De onderzoekers stelden vast dat de omvang van de wereldeconomie tussen 2000 en 2022 meer dan een verdubbeling heeft gekend, maar tegelijkertijd blijven miljarden mensen nog altijd zonder basisvoorzieningen liet, terwijl de druk op de levensondersteunende systemen van de aarde verder toenam. Daarbij moest bovendien worden geregistreerd dat rijke naties grotendeels verantwoordelijk zijn voor de ecologische overschrijding, terwijl arme landen het zwaarst worden getroffen door achterblijvende ontwikkeling.

Volgens Fanning en Raworth moet de vooruitgang in het terugdringen van sociale tekorten vijf keer sneller verlopen om de mondiale doelstellingen voor het einde van dit decennium te halen. Tegelijkertijd moet volgens hen de ecologische schade bijna twee keer zo snel worden teruggedraaid om de planeet tegen het midden van deze eeuw stabiel te houden.

Uit het onderzoek blijkt een verschil tussen economische groei versus armoedebestrijding. Tussen 2000 en 2022 liet het mondiale bruto binnenlandse product een verdubbeling optekenen, maar de vermindering van de armoede en de tekorten in basisvoorzieningen bleef beperkt. “Bij het huidige tempo worden de mondiale doelen op het gebied van voedsel, gezondheid, onderwijs en huisvesting tegen het einde van dit decennium niet gehaald”, stippen Fanning en Raworth aan.

Daarnaast wijzen de onderzoekers op een verslechterende ecologische situatie. In 2022 werden volgens de studie de grenzen van minstens zes van de negen planetaire parameters overschreden. “Het herstel hiervan vraagt om een koerswijziging die bijna twee keer sneller verloopt dan nu het geval is”, voeren ze aan.

Fanning en Raworth stelden daarnaast ook scherpe ongelijkheden vast. De rijkste 20 procent van de landen – met 15 procent van de wereldbevolking – veroorzaakt meer dan 40 procent van de ecologische overschrijding. De armste 40 procent van de landen – met 42 procent van de wereldbevolking – ondervindt anderzijds meer dan 60 procent van de mondiale sociale tekorten.

De onderzoekers benadrukken dat het noodzakelijk is om verder te kijken dan het bruto binnenlands product als maatstaf voor succes. Fanning en Raworth roepen daarbij op om economieën zodanig te herstructureren dat zij voorzien in menselijke behoeften binnen de ecologische grenzen van de aarde. “Ondanks de sterke economische groei, leven nog steeds miljarden mensen nog steeds in achterstand leven, terwijl de aarde buiten haar veilige grenzen wordt geduwd”, werpen zij op.

“De wereld is uit balans”, beklemtonen de wetenschappers nog. “Er zijn dringend economieën nodig die zowel menselijk welzijn als planetaire gezondheid bevorderen. De fixatie op een eindeloze groei van het bruto binnenlands product – met name in de rijkste landen – brengt de wereld verder af van een toekomst waarin mens en planeet floreren. Het is tijd om economieën te ontwikkelen die van nature herstellend en eerlijk verdeeld zijn. Dat zal het kenmerk zijn van echte vooruitgang in de 21ste eeuw.”

Meer over dit onderwerp:

• Wereldwijde decarbonisatie verergert armoede in landen met lage inkomens
• Duurzaamheid in Golfregio weinig gelinkt aan winstgevendheid
• Geld voor arme gezinnen helpt om kindersterfte te verminderen
• Niet alle werknemers even gevoelig voor globalisering