managing21.be

Managing21: een blik op het heden en de toekomst van de economie.

Vraag naar stookolie blijft op een onverwacht hoog niveau

Posted by managing21 on oktober 3rd, 2025

De vraag naar stookolie, gebruikt in schepen en energiecentrales, blijft onverwacht hoog. Pogingen om het verbruik terug te dringen worden ruimschoots gecompenseerd door de consumptie van een groeiende schaduwvloot van olietankers die Rusland en andere landen bedienen en door de langere routes die schepen volgen om een transit door de Rode Zee te kunnen vermijden. Dat blijkt rapporten van analisten.

In plaats van over te stappen op duurzamere alternatieven zoals stookolie met een lagere uitstoot van zwavel, hebben veel rederijen gekozen voor de installatie van systemen voor de reiniging van uitlaatgassen, bekend als scrubbers, om stookolie met hoge zwavel-niveaus te kunnen blijven gebruiken. Westerse sancties en aanvallen van piraten op de scheepvaart in de Rode Zee hebben deze onverwachte vraag nog verder aangewakkerd

“De stookoliemarkten hebben een opmerkelijke veerkracht getoond, waarbij de vraag hoger uitvalt dan verwacht”, verduidelijkte Royston Huan, analist bij het bureau Energy Aspects. “Dit heeft met verschillende factoren te maken, zoals de aanhoudend grote vraag naar elektriciteitsproductie in het Midden-Oosten en de verstoringen in de Rode Zee door aanvallen van de Houthi’s.

De wereldwijde vraag naar diesel en kerosine is sinds de niveaus van zes jaar geleden, voor de uitbraak van de covid-pandemie, gedaald en het benzineverbruik is slechts met 1,9 procent gestegen. Daarentegen zou de vraag naar stookolie met 4,8 procent zijn opgelopen tot gemiddeld 6,5 miljoen vaten per dag.

Bij het begin van dit decennium had het International Energy Agency (IEA) nog voorspeld dat de wereldwijde vraag naar stookolie tussen 2019 en 2025 met slechts 1,6 procent zou groeien. Dat zou de langzaamste stijging tussen de belangrijkste geraffineerde brandstoffen hebben betekend.

Ciaran Healy, analist bij het internationaal energiebureau, vertelde dat het gebruik van stookolie voor elektriciteitsproductie de voorbije jaren iets hoger is uitgekomen dan verwacht, vooral door warmere zomers in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Opgemerkt wordt dat de invoer van stookolie door Saoedi-Arabië en Egypte vorig jaar 33 procent hoger lag ten opzichte van het jaar voordien.

Ook dit jaar werd tot nu toe een surplus van 31 procent tegenover dezelfde periode in 2023 genoteerd. “Westerse sancties tegen Rusland hebben aan deze trend bijgedragen”, werpen de analisten op. “Saoedi-Arabië importeert daarbij Russische stookolie tegen een korting om meer eigen voorraden ruwe olie voor export vrij te kunnen maken.”

Door het aanhoudende conflict in de Rode Zee beslissen steeds meer schepen om niet langer door het Suezkanaal te varen, maar de langere route rond de Kaap de Goede Hoop verkiezen. Schepen vermijden immers de regio sinds 2023 vanwege aanvallen door de Houthi’s in Jemen, die gelieerd zijn aan Iran en de mondiale scheepvaart willen verstoren uit protest tegen de oorlog in Gaza. Maar voor deze langere route hebben de schepen ook meer brandstof nodig.

“Deze omleidingen hebben de vraag naar stookolie met ongeveer 100.000 vaten per dag verhoogd”, werpt Eugene Lindell, analist bij consulent FGE Nextant op. “Dat vertegenwoordigt ongeveer 2 procent van het wereldwijde volume dat door de scheepvaart wordt verbruikt.” Volgens het International Energy Agency hebben de verstoringen in de Rode Zee echter een kleiner dan verwachte stimulans voor de bunkervolumes betekend.

Verouderde schepen

Westerse sancties tegen Iran en Rusland hebben verder bijgedragen aan de groei van een schaduwvloot van oudere schepen. “Deze schepen maken waarschijnlijk gebruik van stookolie met een groot zwavelgehalte”, betoogt Valerie Panopio, analist bij Rystad Energy. “Deze schepen hebben vaak ondoorzichtige eigendomsstructuren en varen zonder een sterke westerse verzekering of veiligheidskeurmerk.”

De schaduwvloot bestaat volgens ramingen van onder meer Lloyd’s List Intelligence en scheepsmakelaar Gibson uit twaalfhonderd tot zestienhonderd tankers. Dat komt overeen met ongeveer een vijfde van de wereldwijde tankervloot. De schaduwvloot zou dan ook meer dan 106.000 vaten per dag consumeren. Dat komt overeen met ongeveer 2 procent van de wereldwijde vraag.

“Een groot deel van deze schaduwvloot bestaat uit verouderde schepen die meer dan vijftien jaar en soms zelfs ouder dan twintig jaar zijn”, stipt Eugene Lindell aan. “Deze schepen zijn minder brandstofefficiënt en leggen grote afstanden af, waardoor het stookolieverbruik verder wordt verhoogd.”

De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) verlaagde in 2020 het zwavelgehalte in scheepsbrandstoffen van 3,5 procent naar 0,5 procent, wat aanvankelijk de vraag naar brandstoffen met hogere zwavelgehaltes deed afnemen. De brede toepassing van scrubbers – systemen die schepen in staat stellen om brandstoffen met hoge zwavelgehaltes te verbranden terwijl de milieu-impact wordt verminderd – heeft echter geleid tot een herstel van het verbruik. Eind vorig jaar bleken meer dan 6.000 schepen scrubbers te hebben geïnstalleerd. Verwacht wordt dat de wereld tegen eind dit jaar 6.523 schepen met scrubbers zal tellen. In 2020 waren 4.348 schepen met de technologie uitgerust.

Het International Energy Agency voorspelt dat de vraag naar stookolie na volgend jaar zal afnemen en in 2030 gemiddeld 6,1 miljoen vaten per dag zal bedrag. Er wordt echter aangevoerd dat de tegenstand tegen de regelgeving van de International Maritime Organisation de vraag op peil zou kunnen houden. 

Energy Aspects merkt daarbij op dat de regering van de Amerikaanse president Donald Trump zich verzette tegen strengere emissieregels van de internationale scheepvaartorganisatie en voorstellen voor uitstootvergoedingen, waardoor de invoering mogelijk wordt vertraagd. “De vraag naar stookolie zal op zijn minst tot het einde van dit decennium op een hoog niveau blijven,” beklemtoond Kenneth Tveter, analist bij scheepsmakelaar Clarksons.

Meer over dit onderwerp: