Wereldwijde uitbreiding elektriciteitsnet stuwt vraag naar koper
Posted by managing21 on juli 31st, 2025
De wereldwijde vraag naar koper stijgt sneller dan verwacht, aangejaagd door miljardeninvesteringen in de modernisering en uitbreiding van elektriciteitsnetten. Dat hebben een aantal analisten gezegd. Zij verwachten dan ook dat de koperprijs voor het einde van dit decennium door de grens van 12.000 dollar per ton zal breken. Dat betekent een stijging van 23 procent ten opzichte van het huidige niveau.
De elektriciteitsnetten vormen de ruggengraat van zowel de digitale transformatie als de energietransitie naar duurzame bronnen. Beide sectoren vereisen enorme hoeveelheden stroom en hebben daarvoor ook grote voorraden koper nodig. Tegelijkertijd blijft het aanbod achter. Grote producenten zoals Chili en de Democratische Republiek Congo kampen met onderinvestering in nieuwe mijnen. Dit vergroot de kans op langdurig hoge prijzen.
Hoewel consumenten alternatieven onderzoeken, blijft koper vanwege zijn superieure geleidingsvermogen, duurzaamheid en veelzijdigheid moeilijk te vervangen. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) zal alleen al de investering in het elektriciteitsnet dit jaar boven de grens van 400 miljard dollar uitkomen, nadat ook vorig jaar al een record van 390 miljard dollar werd opgetekend.
“Koper is vaak een zwaar onderschat onderdeel van de netinfrastructuur”, geeft Michael Finch, hoofd strategische initiatieven bij adviesbureau Benchmark Mineral Intelligence (BMI), aan. “Iedereen begrijpt dat het elektriciteitsnet moet worden uitgebreid, maar onderschat vaak hoeveel koper daarvoor daadwerkelijk nodig is. Onder meer in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en China zullen volgens hem belangrijke investeringen noodzakelijk zijn.” Finch verwacht dat de vraag naar koper voor de elektriciteitsvoorziening in 2030 wereldwijd zal oplopen tot 14,87 miljoen ton, tegenover 12,52 miljoen ton dit jaar.
Michael Widmer, analist bij Bank of America, rekent zelfs op een totale mondiale vraag van 30,32 miljoen ton koper tegen het einde van dit decennium. Dat zou een stijging met 10 procent tegenover het huidige niveau betekenen. Volgens Widmer zal het wereldwijde tekort tegen die tijd oplopen tot 1,84 miljoen ton.
De druk op de elektriciteitsnetten is het grootst in regio’s met een snelle opkomst van datacenters, die essentieel zijn voor toepassingen zoals kunstmatige intelligentie en machine learning. “Datacenters voor artificiële intelligentie vragen om grotere, snellere en krachtigere systemen en dus meer elektriciteit,” stelt Peter Charland, informatica-specialist bij het adviesbureau Aecom.
Het bureau CRU Consulting verwacht dat datacenters dit jaar al 260.000 ton koper zullen verbruiken, tegenover 78.000 ton aan het begin van dit decennium. Tegen 2030 zou het verbruik boven de 650.000 ton uitkomen. “De netinfrastructuur is een knelpunt en dat beperkt zich niet tot datacenters,” betoogt Egest Balla, analist kabelonderzoek bij CRU Consulting. “Het geldt ook voor windenergie op land en zee, zonnekracht en elektrische voertuigen.”
Alternatieven
Elektrische auto’s bevatten aanzienlijk meer koper dan voertuigen met een verbrandingsmotor. Benchmark voorspelt dat de koperbehoefte voor elektrische wagens van 204.000 ton in 2020 tot 1,2 miljoen ton in 2025 zal stijgen en tegen 2030 verder zal oplopen tot 2,2 miljoen ton. “Terwijl het kopergebruik vroeger conjunctuurgevoelig was, is het nu structureel geworden,” stelt Maria Cristina Bifulco, hoofd duurzaamheid bij kabelproducent Prysmian, wereldwijd de grootste afnemer van de koperproductie. Het Italiaanse bedrijf koopt tussen 2 procent en 3 procent van de wereldwijde productie.
“De dreigende tekorten en recordprijzen stimuleren innovatie, waaronder substitutie en recyclage”, merken de analisten op. “Dit gebeurt vooral in sectoren waar koper een groot deel van de productiekosten uitmaakt, zoals de bouw en industrie.” Aluminium wordt vaak gezien als goedkoper alternatief – het product kost ongeveer een derde van koper – maar blijkt in de praktijk ongeschikt voor de bekabeling van datacenters. “Er was een moment waarop mensen aluminiumdraden met een koperen coating gebruikten vanwege de schaarste, maar dat werkte niet goed en was snel voorbij,” verduidelijkte Charland.
Recycling helpt ook bij het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen. Koper uit schroot vergt immers tot 65 procent minder energie dan de primaire productie. Analisten verwachten dat de hoeveelheid gerecycled koper tegen 2030 zal oplopen tot 11 miljoen ton, tegenover circa 10 miljoen ton dit jaar.
Voor datatransmissie is koper al grotendeels verdrongen door glasvezel. Dat alternatief heeft meer bandbreedte, biedt hogere efficiëntie en is gemaakt van silicium, dat letterlijk uit zand gewonnen wordt. “Glas maken is veel goedkoper dan koper delven,” zegt Matt Miller, wereldwijd netwerkleider bij Aecom. “Silicium is overal en kan zelfs gewoon op het strand worden opgeraapt.”
Toch zullen al deze oplossingen volgens de analisten de volgende jaren geen einde maken aan de structurele krapte op de kopermarkt en zeker niet voor de omvangrijke infrastructurele projecten waarop veel overheden hun groeistrategie bouwen. “Men kan alle mogelijke duurzame energieprojecten opzetten, maar zonder een degelijk net komt men nergens”, werpt Egest Balla op.