De stijl van het West-Europese leiderschap past niet meer in een wereld die steeds globaler en divers wordt. Dat stelt Juana Bordas, president van Mestiza Leadership International, in haar boek `Salsa, Soul, and Spirit: Leadership for a Multicultural Age’. Bordas doet in haar boek een pleidooi voor diversiteit en daar is salsa een metafoor van. Daarnaast vraagt zij ook aandacht voor sociale onverantwoordelijkheid.

“Door de globalisering zullen steeds meer bedrijven mensen van diverse nationaliteiten, religies, leeftijden en rassen in dienst nemen,” aldus Bordas. “Maar veel bedrijven gaan nog altijd uit van een blank, mannelijk en autoritair model. Ze begaan daarmee een grote vergissing en laten kansen liggen door niet in te spelen op de mogelijkheden die een gediversifieerd leiderschap bieden.”

Door een multicultureel leiderschap creëert een bedrijf volgens Bordas niet alleen een betere en aangenamere werkomgeving, maar zal het ook beter in staat zijn om in te spelen op de behoeftes van zijn multiculturele klanten. “Bedrijven die in de globalisering willen overleven, moeten dan ook omschakelen op een multicultureel leiderschap,” voert ze aan. “Bovendien moet in de werkomgeving een groepsgevoel heersen in plaats van een individuele instelling.”

De Amerikaanse zakenelite is een overtuigd gebruiker van kwaliteitsmedia. Dat blijkt uit een studie van het onderzoeksbureau Ipsos Media. Bovendien halen ze de informatie die ze menen nodig te hebben volgens de onderzoekers ook een uitgebreide waaier van mediakanalen, met inbegrip van kranten, tijdschriften, televisie en het internet. Ipsos Media merkt daarbij op dat ook in deze sector het internet steeds belangrijker wordt.

“De Amerikaanse zakenelite heeft een gezonde honger voor informatie en media, vooral wanneer die informatie hen helpt om beter geïnformeerde zakelijke beslissingen te nemen,” aldus Ipsos Media. “Negen op tien heeft de jongste editie van een krant of een magazine gelezen en zes tot zeven op tien heeft de vorige dag naar televisie gekeken. Iets meer dan de helft heeft de voorbije dag ook het internet bezocht.”

Daarnaast heeft zeven op tien Amerikaanse zakenlui een dagelijks e-mail alert gekregen of heeft de voorbije maand een online nieuwsbrief ontvangen. Ongeveer de helft van de ondervraagden heeft de voorbije maand een online video op zijn computer bekeken en één op drie heeft de voorbije maand een weblog gelezen. Maar slechts vijf procent heeft een blogpost geschreven. Ongevaar een kwart heeft de voorbije maand een podcast gedownload.

Ipsos stelt daarbij dat het internet voor zakenlui een steeds belangrijker bron van informatie wordt. “Meer dan twee op drie spendeert meer tijd aan het online lezen van zakelijke informatie dan in het verleden,” wordt er opgemerkt. “Maar hoewel de meeste zakenlui het internet beschouwen als een goede bron voor zakelijk nieuws, is slechts zeven procent bereid daarvoor te betalen.”

Websites worden door zakenlui ook beschouwd als een belangrijk element om het aanbod van een zakelijke publicatie te verbeteren. Ze vinden dergelijk aanbod belangrijker dan websites van televisiezenders. “Meer dan driekwart is van oordeel dat websites belangrijk zijn voor het totale aanbod van een zakelijke publicatie,” aldus nog Ipsos Media. “Bij televisie wordt een website slechts door één op drie als belangrijk beschouwd.

Bedrijven die veel vrouwen in de top hebben, maken meer winst dan ondernemingen die vrijwel uitsluitend door mannen worden gerund. Dat blijkt uit een onderzoek van Catalyst onder vijfhonderd grote Amerikaanse bedrijven. Ondernemingen met de relatief hoogste concentratie vrouwen in de top bleken een 53 procent hogere winst op hun aandelen te maken dan bedrijven met het laagste aantal vrouwen op managementsposities.

“Hoewel het onderzoek niet onbetwistbaar aantoont dat vrouwelijke managers de rechtstreekse oorzaak zijn van de betere financiële prestaties van bedrijven, zou het sterke verband tussen vrouwelijke directiefuncties en de winstgevendheid aanleiding zijn om in de bestuursraden van bedrijven het evenwicht tussen de geslachten te herschikken,” meent de zakenkrant Financial Times.

Vrouwen vertegenwoordigen meer dan de helft van de Amerikaanse bevolking, maar vormen slechts 15 procent van alle bestuursleden van Amerikaanse bedrijven. Bij de vijfhonderd grootste bedrijven van de Verenigde Staten staan bovendien amper dertien vrouwen helemaal bovenaan in de hiërarchie. “Het is nochtans de diversiteit tussen de verschillende managers die tot goede resultaten leidt,” aldus Catalyst.

De Amerikaanse headhunter Russell Reynolds zegt echter dat de conclusies van Catalyst absurd zijn. “Bedrijven kijken niet naar geslacht of ras,” voert hij aan. “Zij willen gewoon de beste mensen. In het onderzoek hadden Exxon Mobil, General Electric en IBM het grootste aantal vrouwelijke topfuncties. Citigroup, Apple en General Motors hadden het minst aantal vrouwen in het topkader.

Steeds meer bedrijven claimen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen te doen. Ze krijgen daarbij echter veelal de kritiek dat ze dit alleen maar doen uit eigenbelang, maar Amerikaanse wetenschappers spreken dit tegen. Uit hun wereldwijd onderzoek zou moeten blijken dat bedrijven bij een streven naar maatschappelijk verantwoord ondernemen zowel vanuit economische als niet-economische beweegredenen vertrekken.

“Begin dit jaar ondertekenden 2.900 vertegenwoordigers van bekende merkfabrikanten het United Nations Global Compact,” aldus het magazine California Business Review. “Daarmee verplichten ze zich om voortaan de principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen na te leven.” Maar volgens critici koesteren veel van de ondertekenaars alleen maar nobele intenties en vertrekken ze vooral vanuit eigenbelang.

Dit laatste wordt echter door een aantal Amerikaanse wetenschappers tegengesproken. Ook zij hadden verwacht dat bedrijven vooral een businesscase-benadering zouden hanteren, waarbij ze alleen iets doen als er geld mee te verdienen valt. In die benadering is maatschappelijk verantwoord ondernemen puur gericht op eigenbelang, niet op het belang van de buitenwereld en wordt er pas geageerd als de druk van activisten te groot wordt.

Daar tegenover staat een social-valuesbenadering, waarbij de maatschappelijke betrokkenheid voorop staat en niet-economische factoren de strategie bepalen. In praktijk bleek volgens de onderzoekers dat de meeste bedrijven een syncretic stewardship hanteren, een mengvorm van deze twee eerdere benaderingen. “Daarbij is er begrip voor het feit dat verschillende groepen stakeholders uiteenlopende of zelfs conflicterende belangen kunnen hebben,” wordt er opgemerkt.

“In de ontwikkeling naar duurzaam ondernemen doorlopen veel bedrijven een zichzelf versterkend proces,” aldus de onderzoekers. “Naarmate een bedrijf beter bekendstaat om zijn maatschappelijk gedrag, trekt het meer managers en werknemers aan die duurzaam ondernemen heel belangrijk vinden. Die dragen het maatschappelijk verantwoord ondernemen op hun beurt ook weer uit.”

Bedrijven gaan steeds pragmatischer om met virtuele werelden. Dat zegt het Nederlandse Platform voor de Informatiesamenwerking (EPN), een stichting die onderzoek doet naar de invloed van informatica op de samenleving. EPN stelt dat de hype rond virtuele werelden zoals Second Life voorbije is en dat meteen ook de fase van het experimenteren achter de rug blijkt te zijn.

“Het voorbijgaan van de hype, geeft ruimte voor een meer genuanceerde benadering van virtuele werelden,” aldus EPN. “Het is toe te juichen dat bedrijven en instellingen vanuit een eerste enigszins ongerichte experimenteerfase in toenemende mate serieuze onderzoeken en projecten opzetten. Dat doen deze partijen om de zakelijke en communicatieve mogelijkheden van virtuele werelden te ontdekken en toe te passen.”

Second Life is nog altijd één van de speerpunten van de virtuele wereld. Toen Linden Labs, het bedrijf achter Second Life, gewag maakte van miljoenen gebruikers, begonnen ook bedrijven en instellingen daarin mogelijkheden te zien. Maar het grootste gedeelte van de initiatieven bleek niet aan te slaan bij de bezoekers. Ook bleken er veel minder actieve bezoekers te zijn dan geregistreerde gebruikers.

Een groot gedeelte van de bedrijven heeft geen instrumentarium ter beschikking om de klantgegevens in zijn databases te controleren of laat het aan de werknemers over om fouten te vinden in de data. Een derde van de gebruikers van deze data heeft er dan ook geen vertrouwen in dat de data klopt. Dat blijkt uit een enquête van het onderzoeksbureau Datanomic bij Britse klantmanagers

“Van de ondervraagden geeft 85 procent toe dat er fouten zitten in hun gegevens,” meldt het magazine Computable. “Iets meer dan 10 procent is daarentegen vol vertrouwen over de accuraatheid van hun klantgegevens.” Deze resultaten geven volgens Datanomic te denken over de slechte kwaliteit van klantgegevens. Maar bedrijven lijken niet echt wakker te liggen van deze slechte resultaten.

“Vaak denken bedrijven onterecht dat fouten in klantgegevens geen gevolgen hebben voor het bedrijf,” aldus de onderzoekers. “Bijna 70 procent van de ondervraagden heeft er geen benul van hoeveel geld het kost om over verkeerde klantgegevens te beschikken. Uit eerder onderzoek blijkt nochtans dat slechte klantgegevens de omzet met een kwart procent kan doen dalen.”

Meer dan één op drie de bedrijven bleek geen instrumentarium ter beschikking te hebben om de kwaliteit van hun data te controleren. Iets meer dan 10 procent van de bedrijven heeft een tool die de data controleert. Bijna 40 procent van de bedrijven laat het aan de werknemers over om de data te controleren.

Steeds vaker mengen bedrijven zich in discussies op internet over hun producten of diensten. Grote consumentenmerken grijpen de mogelijkheid om op deze manier zwartmakerij tegen te gaan en ook klachten af te handelen. Maar volgens een aantal internetdeskundigen zullen de bedrijven daarmee uiteindelijk een averechts effect bereiken en het wantrouwen van de consument alleen nog maar aanwakkeren.

Vooral telefoon- en energiebedrijven, banken en andere grote consumentenbedrijven blijken bijzonder geïnteresseerd in de reacties op internet op hun producten en diensten,” schrijft het Nederlandse Algemeen Dagblad. “Ze maken gebruik van automatische zoekmachines om forums, blogs en discussiegemeenschappen af, op zoek naar commentaren die de consumenten leveren.”

“Vergeet niet dat enkele opmerkingen in een forum een miljoenen kostende campagne teniet kunnen doen,” verklaarde Marc Janson van het Nederlandse callcenterbedrijf SNT aan de krant. Volgens het telecombedrijf UPC zijn echter nog maar weinig ondernemingen zich bewust van de invloed die deze forums hebben. “De gevolgen ervan voor de reputatie en het imago van een onderneming zijn echter enorm,” wordt echter opgemerkt.

Een beschadigend filmpje op You Tube heeft volgens UPC aanzienlijk meer impact dan een stukje in een regionale krant. “Daar moet men als bedrijf toch iets aan doen,” aldus het telecombedrijf. “Maar dat men moet ervoor zorgen nooit anoniem deel te nemen aan een discussie.” Dat laatste vormt volgens internetspecialisten echter een groot probleem. Een gemiddelde consument weet volgens hen niet meer of hij gemanipuleerd wordt.

“Inmenging in onafhankelijke consumentenforums verstoort de discussie,” voerde Henk Van Ess, internetspecialist van de website Voelspriet.nl. “Dit is digitale huisvredebreuk. Bedrijven zullen daardoor het tegengestelde bereiken van wat ze willen.” Een dergelijk optreden moedigt volgens hem wantrouwen aan. De Nederlandse Consumentenbond pleit in dat verband voor een fair use policy, met afspraken en regels voor bedrijven die deelnemen aan consumentendiscussies op het web.

Terwijl de meerderheid van de collega’s tevreden zijn met de werking van de informatica-afdeling binnen het bedrijf, neemt het middenmanagement een veel kritischer houding aan. Dat blijkt uit een Duits onderzoek van de Technische Universiteit München en het adviesbureau BGM. Vooral de informatica-beveiliging krijgt het daarbij volgens de onderzoekers zwaar te verduren.

Uit de enquête blijkt dat de informatica-afdelingen van bedrijven beter zijn dan hun imago laat uitschijnen. Meer dan acht op de tien ondervraagden zegt tevreden tot bijzonder tevreden te zijn over de werking van hun informatica-afdelingen. “Maar toch blijft er een duidelijke kloof tussen de informatica en de andere afdelingen binnen het bedrijf,” aldus Manager Magazin.

Daarbij stelt slechts één op de twee ondervraagden dat de informatici begrip hebben voor de zakelijke uitdagingen en processen van het bedrijf. Ongeveer 17 procent zegt dat dit tot problemen binnen het bedrijf leidt. Men is meestal wel tevreden over de kantoortoepassingen, maar mobiele draadloze oplossingen zorgen voor grotere moeilijkheden. Bij de hardware is men het meest tevreden over de beeldschermen, maar veel minder over printers en laptops.

Het meest kritisch is men echter voor de informatica-beveiliging, die volgens vele ondervraagden desastreus worden genoemd. Toch is een meederheid van de respondenten ervan overtuigd dat de informatica-afdeling een belangrijke tot zeer belangrijke bijdrage levert tot het succes van het bedrijf. Slechts één op tien noemt die bedrage gering tot zeer gering.

De onderzoekers kwamen echter vooral tot de vaststelling dat het middenmanagement veel kritischer is voor de informatica dan de gemiddelde werknemer of het hogere management. “Dat heeft wellicht te maken met het feit dat het middenmanagement onder grote omzetdruk staat en de informatica de schuld geeft wanneer winstdoelstellingen niet gehaald blijken te kunnen worden.

Het topmanagement van het Europese bedrijfsleven blijft nog altijd grotendeels het exclusieve terrain van de hogere sociale klasse. Dat blijkt uit het boek ‘Eliten und Macht in Europa’ van de Duitse socioloog Michael Hartmann. Toch zijn er volgens Hartmann enkele opvallende verschillen tussen de Europese landen. Zo ligt in Italië het percentage topmanagers uit de arbeidersklasse opmerkelijk hoger dan elders.

De burgerklasse levert 85 procent van alle Spaanse en Duitse topmanagers. In Italië is dat 67,7 procent. “Topmanagers die uit de lagere sociale klassen komen, worden dan ook als buitenbeetjes beschouwd,” aldus Michael Hartmann. “Dat is onder meer het geval voor Amancio Ortega, oprichter van het textielconcern Inditex, wiens vader arbeider was. Maar dat geld ook voor gewezen Siemens-topman Klaus Kleinfeld, eveneens zoon van een arbeider, die het later weliswaar tot bedrijfsingenieur bracht.”

Italië vormt volgens Hartmann ook een uitzondering op het vlak van de opleiding van zijn topmanagers. “In Italië heeft twee op de drie economie gestudeerd,” aldus de socioloog. “In Duitsland is dat 36,2 procent en in Spanje 24,1 procent. In Spanje heeft 27,6 procent van de industriekapiteins een juridische achtergrond. In Duitsland vormen ingenieurs en natuurwetenschappers met 39,4 procent de grootste groep.”

In Duitsland blikt de helft van de topmanagers ook terug op een carrière binnen het eigen bedrijf. Dat is het hoogste cijfer van heel Europa. In Groot-Brittannië is dat amper 14,3 procent. In Duitsland heeft ook amper 4 procent van de topmanagers een carrière buiten de economische sector gehad. Dat is het laagste cijfer van heel Europa. In Spanje loopt dat op tot 27,6 procent.

Informatica-gevaren moeten door het absolute topmanagement behandeld worden. De problemen zijn immers veel te belangrijk om ze over te laten aan de informatica-afdeling. Dat is de conclusie van een rapport van het marktonderzoek Gartner. Volgens de onderzoekers zijn nog teveel bedrijven niet voldoende uitgerust of voorbereid om dergelijke risico’s te controleren. Gartner stelt dat problemen met informatica nochtans kunnen leiden tot een financieel verlies en een achteruitgang van de concurrentiekracht.

“IT-systemen zijn zozeer in de bedrijfsstructuur geïntegreerd dat systeemproblemen desastreuze consequenties kunnen hebben voor de onderneming,” aldus Gartner. “Inmiddels is technologie al verantwoordelijk voor tien tot twintig procent van de belangrijkste gevaren die een bedrijf kunnen bedreigen. In eerste instantie gaat het om de beschikbaarheid van de technologie, maar ook toegang, accuraatheid of de flexibiliteit spelen een belangrijke rol in het functioneren van een bedrijf.”

“Bedrijven die het gevaar van informatica-risico’s niet erkennen, geven blijk van kortzichtigheid,” aldus nog Gartner. “Hoewel informatica in het bedrijfsleven gemeengoed is geworden, zijn nog altijd veel ondernemingen zich niet bewust van de mogelijke gevaren die hen daarbij bedreigen. Het gaat trouwens veel verder dan financieel verlies, want door een gebrek aan voldoende veiligheidsmaatregelen, hebben overheden zich in het verleden al verplicht gezien een aantal regels op te leggen, wat de flexibiliteit van de bedrijven beknot.”